Politono bat entzun nahi?
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da pleibak egitea. Berria-n Ainhoa Sarasolak idatzitako artikuluan jasotzen da Amurizak esandakoa: lengoaia propio bat asmatzea ere bada pleibak egitea. Izan ere, nobelaren ezaugarri azpimarragarrienetariko bat da idazleak eraiki duen estiloa. Alde batetik, nerabe baten hizkeratik gertu egon nahi duen molde bat aurkituko dugu, euskarazko egiturak dituena baina erderatik hartutako hitz, esamolde eta abar erabiltzen dituena: txinada, petatuta, deskojonatzen, engorilatzen. Liburuaren kontraportadan jartzen duen bezala, zikinak jandako hizkuntza batekin eraikia. Beste alde batetik, euskalkian hitz egiten duten pertsonaiak daude. Ahozkotasuna mantentzen du testuak, baina pertsonaia hauen euskara garbiagoa da.
Nerabezaroan lagunak izan diren bi pertsonaien istorioa ezagutuko dugu liburuan. Laguntasun harremana zergatik apurtu zen ulertu nahian-edo Jonek Pollyri idatzitako eskutitz moduko bat dela esan genezake, hasierako agurrik eta formalidaderik ez duena. Urte dezente geroago Jonek ikasturte hartan gertatu zen horren inguruan gogoratzen dituenak eta pentsatzen dituenak idatziko ditu. Batzuetan haserre tonuan, bestetan tristura moduan. Gehienetan mina dario liburuari.
Kontakizunak beste garrantzia du garaiak. Erreferentzia musikalek, zinematografikoek, telebisiboek biltzen dute kontakizuna. Bertoko erreferentzia kulturalak daude (Oliba Gorriak, Goenkale, Hemendik At!). Baita estatukoak edo internazionalak ere (Aída telesaila, Spice Girls, Hermione Granger, Friends…). Quicksilver, filipinos edo power point. Hogeitamarrenean gaudenok etxean bezala sentiarazten gaituzten markak. Txorizo Pamplona txokolatearekin: gure aurrekoek agian probatu ez zuten konbinazioa; ondorengoentzat grasa txarra eta azukrea batzen dituen benenoa.
Lau kapitulutan banatutako berrogei kapitulu motzez osatu du liburua Amurizak. Erritmo bizia du testuak, azkarra. Txinpartak eragiten ditu. Ahoz gora irakurtzeko gogoa. Ikusi egiten duzu irakurtzen ari zarena. Guk ere kantatu genuen is a barbi guel ama beibi gueeee. Pleibak egiten jarraitzen dugu.
Izango da hizkuntza manejatzeko idazleak erakutsi duen abileziagaittik, istorioak piztuta mantendu didalako irakurtzen segitzeko gogoa, egiten duen garaiko kronikan gure gaztetako isla ikusi dudalako... Izan daiteke honen guzti honen konbinazioa, baina laostia da liburua, a saco gustatu zait.
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025
-----------------------------------------------------------
Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]
Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024
----------------------------------------------------------------
Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]
Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024
Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025