Jack Danielen izena, Nathan Greenen izana
Tennessee (AEB), 1820. Nathan Green esklaboa jaio zen, Uncle Nearest edo Osaba Nearest ezizenez ezaguna. Ez dakigu zehazki zein egunetan jaio zen eta, oro har, hari buruzko oso datu gutxi dauzkagu 1863. urtea arte, orduan lortu baitzuen emantzipazioa. Dakiguna da 1850eko hamarkadaren amaieran Dan Call predikari eta destilatzailearen whiski destilategian lanean ari zela, eta Jack Daniel mutikoa bertan hasi zela aprendiz moduan, zazpi urte zituela. Danielek ez zuen destilatzen ikasi jabearen eskutik; Nathan Green esklaboak erakutsi zion whiskia egiten.
Jack Daniel's whiski fabrika 1866an sortu zen, whiski ezagunaren etiketari jaramon egiten badiogu. Hala ere, zenbait adituk uste dute Jack Daniel gazteegia zela –16 urte inguru zituen–eta enpresaren sortze urtea 1875 inguruan izan zela. Datak data, Danielek Calli lantegia erosi zion eta ordurako gizon askea zen Nathan Green maisu destilatzaile izendatu zuen; titulu hori lortzen zuen lehen beltza izan zen.
Afrika mendebaldean ura iragazteko eta jakiak garbitzeko erabiltzen zen egur-ikatz hura, eta ziurrenik esklabo ohiak arbasoen elementu hura destilazioan aplikatu zuen. Teknika horrek zapore leun eta berezia ematen dio whiskiari
Greenek teknika berezia garatu omen zuen whiskia egiteko prozesuan: astigar egurrez egindako ikatza erabiltzen zuen edabea iragazteko. Afrika mendebaldean ura iragazteko eta jakiak garbitzeko erabiltzen zen egur-ikatz hura, eta ziurrenik esklabo ohiak arbasoen elementu hura destilazioan aplikatu zuen. Teknika horrek zapore leun eta berezia ematen dio whiskiari.
Osaba Nearesten ekarpenaren berri ez dugu izan duela gutxi arte. 2016an Fawn Weaver idazle eta enpresaburuak Greeni buruzko ikerketa luzea abiatu zuen, 20tik gora historialari, artxibozain, arkeologo eta genealogisten laguntzarekin. Besteak beste, deskubritu zuen Green familiako zazpi belaunaldi aritu direla Jack Daniel's destilategian lanean eta oraindik ere Osaba Nearesten oinordekoak badirela fabrikan. Baina ikerlanaren ondorio nagusia izan da Nathan Green izan zela Jack Daniel's whiskiaren formula asmatu zuena.
Orduz geroztik, Greenek luzaroan ukatutako aitortza jaso du, eta bere izena daukan whiski marka ere sortu dute. Baina ziurrenik munduko whiski ezagunena denak gizon txuri baten izena dauka, eta ez benetako sortzailearena.
Austraiko Wels hirian, erromatar garaiko Ovilava kolonian, mila metro koadrotik gorako villa aberatsa industen hasi ziren 2023an, eta, berriki, K.o. II. mendeko hiru mosaiko aurkitu dituzte. Arduradunen esanetan, aurkikuntza horretan "bat egiten dute kalitate artistikoak,... [+]
Segovia (Espainia), duela 43.000 urte inguru. Neandertal batek hatza pigmentu gorritan busti eta puntu bat margotu zuen 25 cm inguruko harri baten erdian. Harria 2022an aurkitu zuten arkeologoek San Lazaro leizean, eta, analisi multiespektral xehea egin ondoren, puntu gorri... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Duela mende bat Perun aurkitutako momia baten aurpegiko tatuajeak aztertu berri dituzte. Emakumezko baten momia da eta 800 urte inguru ditu. Adituek ez dakite zer funtzio zuten tatuaje horiek, baina oso bereziak direla nabarmendu dute.
Batetik, aurpegiko... [+]
Saint-Cloud (Frantzia), 1810eko apirilaren 1a. Napoleon enperadorea Maria Luisa Austriakoarekin ezkondu zen, eta eztei-tarta ikusgarria Marie-Antoine Carême (1784-1833) sukaldari ospetsuak egin zuen.
Baina Carême gorteko luxuetatik urrun jaio zen, Pariseko... [+]
Veneziako urmaela, 452. urtea. Hunoen inbasioak bultzatuta, Italiar penintsulako barrualdeko hainbat biztanlek eremu zingiratsuan hartu zuten behin behineko babesa. Baina lonbardiarren inbasioak iritsi ziren urte batzuetan, eta bizitoki iraunkorra bihurtuko zen etorkin... [+]
Erromako San Giovanni in Laterano plazan, errutinazko indusketa bat egiten ari zirela, arkeologoek IX.-XIII. mendeetako jauregi baten arrastoak topatu dituzte ezustean. Eta garai hartako aita santuen bizitokia izan litekeela uste dute. Bestela esanda, baliteke Patriarkatua... [+]
Indo ibaiaren harana, duela 5.000 urte inguru. Mohenjo-Daro hiriak 35.000 biztanle inguru zituen eta, berriki PNAS aldizkarian argitaratutakoaren arabera, Giniren koefiziente oso baxua zuen, 0,22koa –koefiziente horrek gizarteen desberdintasun ekonomikoa neurtzen du,... [+]
Geroz eta gehiago dira neandertalek uste baino gaitasun kognitibo aurreratuagoak zituztela adierazten duten ikerlanak. Azkena Journal of Archeological Science aldizkarian argitaratu da, eta 2003an Errusiako Mezmaiskaya kobazuloan aurkitutako hezurrezko lantza-punta du... [+]
Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]
Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]
Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
Vienako Simmering auzoan kirol-zelai bat berritzeko lanetan ari zirela, 150 gorpu dituen hobi komuna topatu zuten 2024ko urrian. Erromatar legionarioak zirela ondorioztatu dute, eta K.o. 100 urte inguruan hil zirela. Edo, hobe esanda, hil zituztela.
Gorpuak edozein... [+]
Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.
Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]