Izena duena da

Zis edo zisgnero hitzak erabiltzen dira jaiotako sexuarekin edota hezitako generoarekin eroso sentitzen diren pertsonak izendatzeko. Jaiotako sexuarekin edota ezarritako generoan eroso sentitzen ez direnak trans pertsonak izango lirateke. Errealitate hau beti existitu da, baina garai bakoitzeko gizarteek eta euren botere harremanak josteko moduek eragin dute horrelakoak ikusgarri edo ikusezin bilakatzea. Izena duena badela esan ohi da euskaldunon artean, horrela, trans eta zis hitzekin errealitate hori badela ulertzeko modua dugu. Beharbada askorentzat hau berria da, moda bat, asmakizun bat, baina askorentzat euren bizitzaren zentzua da.

Badirudi ordea, errealitate hori zenbaitentzat ezerosoa dela, bestea definitzea ondo dagoela (trans dena), baina norbera definitua izatea (zis dena) ez dela hain egoki ikusten. Horregatik, beharbada, pasa den astean Elon Musk Twitterreko jabeak iragarri zuen zisgenero eta zis hitzak iraingarriak direla, eta jazarpen jokabide bezala hartuko direla modu errepikakorrean erabilita, erabiltzen dutenei kontua denboraldi baterako itxi diezaieketela.

Gizakion joera da sailkatzea, bestea zer den definitzea, babestuta sentitzeko estrategiak dira, oso barneratuak ditugunak. Beharbada bestea izendatzea beharrezko pausoa da norbere burua ezagutzeko eta zaintzeko, batez ere zapalduak izan direnen artean. Musk-ek egin duen mugimenduarekin dugun haurtzaro digitala agerian geratu da, hitz bat debekatzeak ez baitu ezkutatuko aurrera egin nahi duen errealitate bat.

2022ko abenduan, Gorroto Digitala Indargabetzeko Zentroak (counterhate.com) eta beste eragile batzuek garaturiko analisietan (The Musk Bump: Quantifying the rise in hate speech under Elon Musk) ondorioztatu dute Twitterren gorroto-diskurtsoen kopurua izugarri hazi dela Musken zuzendaritzapean.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


ASTEKARIA
2023ko uztailaren 09a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Barbara Miller
#4
Olaia Salazar Urrutia
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2024-04-28 | Karmelo Landa
Gernikaren berpiztea

Urte bat bestearen ondotik, 87 urte joan dira astelehen lazgarri hartatik, apirilaren 26 hartatik; azoka eguna Gernikan, heriotza eguna. Suzko eta berunezko egunak eta urteak ondoren. Hildako ugariren gainean porlana eta isiltasuna. Porrota eta sufrikarioa. Nortasun debekatua,... [+]


Hitzen piroteknia

Garai batean nire ustez naftalinaz gainezka zeuden esaldiak erabiltzen hasia naizela antzeman dut. Zahartzen ari naizen seinale ote? “Osasuna badugu behintzat-eta, gustura egoteko moduan gaude!” edo “gure garaian jan ez, baina barre...”. Eta tristuraz... [+]


Eguneraketa berriak daude