Bigarren ataletik
Ofentsiba inperialista globalaren garaian bizi gara. Gehienetan, inperialismoa bere aurpegi esplizitu eta basatienarekin lotzen da: gerra inperialista. Inperialismoa, ordea, prozesu askoz konplexuagoa da, erdigune inperialistak "periferien" gainean duen dominazio-harremanean adierazten dena. Inperialismoak gerra esan nahi du, baina beste hainbat aurpegi ditu: dependentzia ekonomikoa, baliabideen eta lan-indarraren esplotazioa, eta kulturaren desjabetzea. Desjabetze kulturala funtsezkoa da inperialismoarentzat. Inperialismo kulturala, batetik, kultura dominantearen inposaketa da, eta bestetik, tokian-tokiko kultura, erritual, ohitura eta bizimoduen suntsipena. Halaber, kontakizun baten inposizioa ere bada, Historia (Bakarra eta Ofiziala) bihurtzen den kontakizuna.
Inperialismoak historian eragiteko duen modua errebisionismoa da. Horren boterea ez da historia asmatzea, baizik eta "denbora historikoaren" erabilera interesatua egitea. Chimanda Ngozi Adichie-k planteatzen duen moduan, "herri bat desjabetzeko modurik sinpleena bere historia bigarren ataletik kontatzen hastea da". Zentzu berean, Mourid Barghouti-k dio: "Hasi historia bigarren ataletik kontatzen, eta Amerikako indiarren geziak kriminal bihurtuko dira, eta zurien armak biktima"; era berean, "beltzek zurien aurka senti dezaketen amorrua benetako ankerkeria bilakatuko da".
Historia bigarren ataletik hastea inperialismo kulturalaren marka da. Bigarren atalak estatu kolpeak, esku-hartze militarrak, atxiloketak, torturak eta genozidioak legitimatzen dituelako
Historia bigarren ataletik hastea inperialismo kulturalaren marka da. Bigarren atalak estatu kolpeak, esku-hartze militarrak, atxiloketak, torturak eta genozidioak legitimatzen dituelako. Ofentsiba inperialistak gauzatutako gatazka guztiak bigarren ataletik hasiz kontatzen dizkigute Mendebaldeko hedabide eta politikari guztiek. Hori horrela, Ukrainako gerra 2022ko otsailean hasi zela esaten digute, Errusiaren inbasioarekin, ez, ordea, 2014an Donbassen aurkako bonbardaketekin. Era berean, Israel eta Palestinaren arteko "gatazka" Gazatik Tel Avivera jaurtitako koheteekin hasi zela diote, eta ez Israelen kolonizazioarekin eta apartheid politikarekin. Libia, Siria, Afganistan eta Iraken "ezegonkortzea", bestetik, botere-hutsune eta gerra zibileko testuingurutik hasi zela xuxurlatzen digute, eta ez inbasio inperialistarekin. Eta Afrikako kontinenteak bizi duen miseria "tribuen gatazkekin" hasi zela oihukatzen digute, eta ez inperialisten kolonizazio, gerra, estatu kolpe eta genozidioekin.
Gaur egun, inperialismoaren aurka borroka egitea gure historiaz birjabetzea ere bada, kontakizun bakarrarekin hautsiz eta bigarren ataletik hasten den historia suntsituz. Historia lehenengo ataletik kontatzeko beharra dago, hartatik abiatzeak emango baitigu historia gudu-zelai eta askatasun-tresna bihurtzeko aukera.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Bi gai mahai gainean, ezinbestean.Batetik, CAF eta Palestina. Bestetik, PSOEren bueltako ustelkeria sarea. Nondik hasi eta non bukatu ere ez dakit, bulkadez betetako artikulua izango dela jakinda.
Nazio Batuen Erakundeak 40 enpresa salatu ditu, CAF tartean, eta Gazako... [+]
Atzo jakin dut euskal prentsatik Jean Reno aktoreak lehen nobela idatzi duela. Berri hori euskaraz jasotzeak munduko hiritar edo paleto global bihurtzen ote nauen oso ongi jakin gabe, nobelak idazteko arteaz egin dut gogoeta.
Tokitan dago “nobelaren heriotza”... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]
Nunquam polluta dio Baionako lemak, erran nahi baitu "sekulan zikindu gabea" edo "sekulan hartu gabea", eta erreferentzia egiten die inbasio saiakera historikoei, espainiarrengandiko, frantsesengandiko eta ingelesengandiko saiakerak ez omen baitziren... [+]
Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]