Ekolo
Aldizkari honetarako idatzi nuen lehen artikuluarekin (Garai modernoak, 2004) egin dut topo, eta harritu nau gaurkotasunak. Hemezortzi urte pasa eta gero, gai berberekin gabiltza atzera eta aurrera: orduan nonahi hazten hasiak ziren haize-errotak (jarraitu zuten ugaltzen, eta orain Nafarroan, adibidez, energia-iturri nagusietako bat dira), hiri-baratzeak (Arga ibaiaren ertzean zeuden batzuk desagerrarazi zituzten, baina orain beste batzuk eratu dituzte Argaren inguruetan zein beste hainbat tokitan), lur-irensle aseezinak diren eraikuntzak (halakoek orain ere bere erara aurrera)…
Ez naiz ausartzen esaten noraino zegoen hedatua orain dela bi hamarkada mugimendu ekologista –nago ordurako aski ezaguna zela Euskal Herrian, baina jarraitzen zuen joera alternatiboa izaten, hippyen kontua oraindik–, baina seguru nago ohitura eta jokamolde ekologistak ez zeudela boladan orain bezala, ez zirela oraindik nagusi. Azken urteetan jende asko di-da iragan baita “ekologista horiek” esatetik elikagai “ekologikoak” kontsumitzera.
Ez dut izan nahi ironikoa, serio hartzen ditut kontu hauek, eta pozten naiz ikustean gero eta jende gehiagok hartzen duela kontzientzia ekologiaren beharraz. Gero eta jende gehiago sentitzen dela “ekolo”.
Ohartzen naiz, bestalde, praktika ekologisten hedapenak gero eta kontraesan gehiago ekartzen dituela, eta konplexuagoak. Adibidez, elikagai ekologikoak ekoizpen-, banaketa- eta merkataritza-sare handietan sartu izanak baditu alde ilunak eta zalantzagarriak. Eta haize-errota erraldoi horiek energia berriztagarria sortzen dute, baina eragin kaltegarria ere badute paisaian, faunan, eta oro har ekosistemetan (galdetu, bestela, Gironan errotak itsasoan paratzearen kontra borroka bizian ari diren ekologistei). Zer esanik ez hondakinei buruz (bereizketak gora eginda ere, ez dago errefusa desagerrarazteko modu onik, eta salgaiak ekologikoak zein konbentzionalak izan, sarri dakartzate gehiegizko bilgarriak), edo garraiobideei buruz (auto elektrikoa da egiatan soluzioa?).
Guztiarekin ere, “ekoloenak edo” enpresa eta erakunde handiak dira orain, beti bezala denetan buruzagi (eta honetan bai, honetan ironia baliatu nahi dut). Arazo ekologiko larriak sortu dituzten horiek, urtetan eta urtetan ekologismoaren aldarriei entzungor eta itsu aritu direnek –eta, are, erasokor ere– gidatuko gaituzte ekologiaren paradisura –betiere dirua lagun–. Gaitz erdi, zuzen egiten badute (baina ez naiz fio).
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]