Cézanneren sagarrak eta Keynes
XX. mendeko teoria makroekonomiko garrantzitsuenetakoaren sortzaile izateaz gain, artezale amorratua eta Bloomsburyko kidea ere bazen John Maynard Keynes.
Firle (Ekialdeko Sussex, Ingalaterra), 1918ko martxoaren 28a. John Maynard Keynes (1883-1946) ekonomialaria Charleston etxaldera, Bloomsbury arte eta literatura taldea bildu ohi zen etxera iritsi zen gauez, Paristik 24 orduko bidaia luze eta neketsua egin ondoren. “Errepidera jaisten bazarete, Cézanne bat topatuko duzue burdin hesiaren atzean” esan zien bertan bildutakoei. Bidaiak erabat ahituta, ez zuen mihisea etxeraino eramateko indarrik izan eta zuhaixka baten azpian ezkutatu zuen.
XX. mendeko teoria makroekonomiko garrantzitsuenetakoaren sortzaile izateaz gain, artezale amorratua eta Bloomsburyko kidea ere bazen Keynes, eta bi arloak uztartu zituen Parisen egin berri zen arte enkante arriskutsuan; Lehen Mundu Gerra betean, alemaniarrak Frantziako hiriburuaren atarian zeuden egun haietan.
1916tik Keynesek britainiar gobernuarentzat lan egiten zuen, Ogasun Ministerioko Altxor Publikoko sailean. Parisen urtebete lehenago hil zen Edgar Degas margolariaren bilduma enkantean salduko zela jakin zuen; Degasen beraren lanez gain, besteak beste, Manet, Ingres, Delacroix, Gauguin eta Cézanneren lanek osatzen zuten bilduma hura. Gobernutik 20.000 libra lortu eta enkantean, uste baino merkeago, egun milioi asko balio dituen 13 artelaneko sorta erostea lortu zuen. Eta, gainera, 5.000 libra sobera izan zituen.
Keynesek, arte bilduma erosita, inbertsio biribila egin zuen britainiar gobernuarentzat eta, hala, bere teoriaren zati bat praktikara eramatea lortu zuen nolabait
Batetik, alemaniarren mehatxuak enkantera oso erosle gutxi inguratzea eragin zuen eta, bestetik, margolari horien lanek ez zeukaten oraindik gerora aitortuko zitzaien balioa. Keynesek, hori aurreikusita, inbertsio biribila egin zuen britainiar gobernuarentzat eta, hala, bere teoriaren zati bat praktikara eramatea lortu zuen nolabait. Keynesek uste zuen krisialdi ekonomikoei aurre egiteko Estatua indartu eta, horretarako, baliabidez hornitu behar zela. Eta erosketa horren bidez, bere harri koskorra ekarri zion Estatuari; britainiar estatuari, jakina, frantziar estatuarentzat ez baitzen negozio batere errentagarria izan.
Bere poltsikotik ere koadro bat erosi zuen Keynesek, arestian aipatutako Cézanneren sagarren bodegoia. 2013an Cézanneren beste sagar bodegoi bat 4 milioi dolarren truke saldu zen eta Keynesenak antzeko prezioa izan dezakeela uste da, bere eta inguruko mikroekonomia luzaroan konpontzeko nahikoa. Baina ekonomialariak ez zituen sagar horiek inbertsiotzat erabili.
Keynesek berak Bloomsbury taldearen helburua “esperientzia estetikoaren sorrera eta gozamena” zela esan zuen. Eta horixe egin zuen koadro horrekin, bide bazterretik erreskatatu ondoren: urte luzez bere oheburuan zintzilik izan zen, besterik gabe, esperientzia estetikoaz gozatzeko.
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
Bere sorkuntza grafikoa izugarria izan arren joan den mendeko azken hamarkadetan, baita bere eragina ere inguruko artista eta sortzaileengan, badirudi oraindik ere Juan Carlos Eguillor (Donostia, 1947- Madril, 2011) artistaren izena ezezaguna egiten zaigula. Horregatik, Bilboko... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Buztinlari talde bat biltzen da bere urteko piezen erretzearen kari. Hervék harrera egiten die bere etxean. Erretze hau Anagama deitutako labean egiten da eta 1.280 gradutara iristea da helburua. Urtean bakarrik bizi da etxe honetan. Berentzat, sugarrezko pasabide gisa... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Behin batean, gazterik, gidoi nagusia betetzea egokitu zitzaion. Elbira Zipitriaren ikasle izanak, ikastolen mugimendu berriarekin bat egin zuen. Irakasle izan zen artisau baino lehen. Gero, eskulturgile. Egun, musika jotzen du, bere gogoz eta bere buruarentzat. Eta beti, eta 35... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Saio honetan Euskal Herriko Unibertsitateko Arte Ederretan 90ko hamarkadan egon ziren talde batzuk entzungo ditugu eta garai hartako giroa aztertuko dugu. Horretarako Oier Etxeberria izango dugu gurekin. Oier Akauzazte taldeko kidea izan zen garai hartan eta berarekin hitz... [+]