Emakumeek lan munduan izandako garrantzia islatu dute Arabako Arte Ederren Museoan
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren 19ra arte izango da ikusgai.
Arabako Arte Ederren Museoan, Gasteizko Zulueta jauregian, erakusketa berezia dago zabalik urriaren 19ra arte. Emakumea. Familia eta lana izenburupean, artista arabarren 35 margolan eta eskultura bildu dituzte, eta horietan emakumeak ageri dira lanari lotuta, eguneroko zereginetan. Besteak beste, Ignacio Díaz de Olano, Fernando de Amárica eta Pablo Urangaren pinturak ikus daitezke.
Erakusketaren antolatzaileek azaldu dutenez, sarritan, funtsezkoak izan diren beste hainbat eremutan margotu izan dira emakumeak, hala nola erlijioa, jaiak, gizartea edo hezkuntza, baita genero zehatzen bidez, erretratua eta biluziak tarteko. Oraingoan, eremu horiek albo batera utzi dituzte, eta emakumeen irudikapena familia eta lanari loturik agertzen da erakusketan. “Ikusgai dauden lanek beren egileen bidez hitz egiten digute, guztiak gizonak, hain zuzen ere emakumeek hezkuntzara oro har eta are artisitkora sartzeko zituzten zailtasunen ondorioz”, diote.
XIX. mendetik aurrera Frantziatik iritsitako korronte artistikoen eraginpean, arabar margolari ezagunek kostunbrismoari eta errealismoari heldu zioten –baita geroago inpresionismoari eta postinpresionismoari ere–, eta eguneroko bizitzako alderdiak margotu zituzten. Horietan emakumea askotan protagonista nabarmena da, erakusketan ikus daitekeenez.
Aukeraketa museoak berak duen bildumatik egin da, eta beraz, azken bi mendetako margolanak dira guztiak: “Lan horiek emakumeak XIX. eta XX. mendeen artean euskal gizartean betetzen zuen zereginera hurbiltzen gaituzte, bizimodu tradizional eta landatar batetik hiriko eta industrial batera igarotzen ari baitziren”, diote museoko arduradunek.
Hiru ataletan banatu dute erakusketa. Emakumea landa-eremuan ageri zaigu batzuetan, Fernando Amáricaren Uzta Araban (Tresponde) (1902) margolanean, esaterako, Arabako Lautadako emakume baserritarrak eguzki argitan ikus daitezke soroan.
Emakumea itsasoari loturiko lanetan ere ikus daiteke beste batzuetan, Ignacio Ugarteren Santurtzi (1900-1914 aldera) izenekoan, batelari batek agurea garraiatzen du. Eta “Amatasunetik harago” izeneko atalean, berriz, zaintza laneko eszenak edo hirietara joandako emakume gazteen lanbideak dira nagusi, Ignacio Díaz Olanoren Lisatzaileak (1895), adibidez: “Hirian, emakumeen lanbideak etxeko lanetara lotuta egon ohi ziren, hain zuzen ere neskatoak lanotan trebatzen baitzituzten txiki-txikitatik”.
Familiaren eta lanaren kontzeptuak “eskutik helduta” zihoazen euskal gizartean garai hartan, izan arrantzaleen artean, nola baserrian edo hirian, eta emakumeek betetzen zuten eginkizuna ezinbestekoa zen gizarte horri eutsi ahal izateko. Ia bi mende geroago, ezin esan bestela denik.
Euskal Aktoreen Batasunak emandako saria aktore irundarrak jasoko du aurten, Euskal Zinemaren Galan egingo den ekitaldian, irailaren 23an.
Beste urte batez, ARGIA komunikabidea bertatik bertara ibiliko da munduko zine jaialdirik ezagunenetakoan, Donostiako Zinemaldian, ostiral honetan hasi eta hurrengo larunbatera arte. Fokuen azpian ibiliko diren filmei ez ezik, apalago igaroko direnei begira ere ipiniko gara, eta... [+]
RTVE irrati-telebista kate espainiarreko Administrazio Kontseiluak astearte honetan onartu du erabakia. Jaialdiaren antolaketan pisu handia duen “Big Five” deituriko herrialdeen artean, Espainia da lehena iragarri duena Eurovision utziko duela Israelek parte hartuz... [+]
Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]
Badut lagun bat pop-aren bueltan Euskal Herrian emakume eta gazteek martxan jartzen dituzten proiektu berriei erreparatzen diona. Hark ezagutarazi dit onomatopeiadun talde bizkaitar hau. Hiruzpalau kantu sarean, eta uda ostean lan luzeago bat kaleratzeko asmoa.
KAK! taldea... [+]
Umea hemen, Umea han
Chuck Groenink. Itzulpena: Nagore Perez
Ibaizabal, 2025
Historiaurreko istant bat du azpi izenburu liburu honek, eta horixe da, hain zuzen, egileak kontatu nahi diguna, istant... [+]
Ganbaran arrak bizi dira, arrek arrentzat sortutako munduan. Sotoan berriz emea, zoritxarreko egun batean sortutako “akatsa”. Goian jaun eta jabe. Behean kateak eta iraultza. Gela biak inkomunikatuta daude, ez dago nahasterik. Nola etorriko da orduan, aldaketa... [+]
"Israelen kontrako boikot kanpainak martxan dauden honetan, kulturgileoi lerratzea dagokigu", adierazi du Saioa Alkaizak komunikabideetara igorritako oharrean. BDZk txalotu egin du Alkaizaren erabakia, eta Elkar argitaletxeari gonbita luzatu dio, "erabaki ausartak... [+]
Dantza egin behar dutela entzun eta ukapena da lehenengo erantzuna. Gurasoek eta begiraleek badaezpada ez diete aurretik abisatu ere egin, baina ni ikusi orduko segituan igarri dute gaur dantza saioa dugula. Haserrea, protesta eta ihesa izan dira 8-9 urteko mutikoen erreakzioa.
17. edizio honetan hamar proiekzio antolatu ditu Donostiako Zinemaldi Alternatiboak, beste horrenbeste eragilerekin elkarlanean. Helburua, urterokoa: "Zinemaren bidez hausnarketa kritikoa sustatzea, hainbat gizarte-gai eta -gatazkari buruzko lanak proiektatuta eta... [+]
Ikasturtearen hasiera, lankideekin, laneko deskantsuan, kafe baten inguruan, atzean utzitako hilabeteen oroimenak mahairatuz. Deskantsua paraje desberdinetan egin izanagatik ez ditugu alboratu gizarte gisa ibiltzen dugun garaia. Distantzia hartu eta geldiunean gaudenean gai gara... [+]
Amonarena zen etxean bizi da Irati Zubia duela urte batzuk, lagunekin. Donostiako atari zaharren usaina dauka atariak. Zaintza existitzen ez den mundu batean izan nahiko luke zaintzaile eta eskarmenturik ez zaio falta: irribarre zabalaz hartu nau etxean Aste Nagusi betean, sofa... [+]
Vicentek 76 urte ditu eta azken mende laurdena Kanaria uharteetan darama, Maspalomas herrian, 50 urteko bizialdian ezkutatu duen izatea haizatzen: homosexuala da. Ezbehar baten eraginez, Donostiara itzularaziko dute, eta zahar etxe batean sartuko. Atzera ere, armairuko ateak... [+]
Ez dut ikusi nahi gorputza arimaren kartzela gisa. Baina ezin dut saihestu gorputz atletikoak, gazteak, osasuntsuak, ulertzea luxuzko ibilgailuak balira bezala, jabeen eramaile arinak. Gazte (osasuntsu, atletiko) ez garenon gorputzek ere bere jabeok eramaten gaituzte, baina kasu... [+]
Basaizeak, Baztango Gazte Asanbladak, Baigorriko eta Erratzuko gazteek elkarlanean prestatu dituzte Izpegiko Bestak. Elkartasuna, memoria kolektiboa eta engaiamendu politikoa izanen dituzte ardatz.