Emakumeek lan munduan izandako garrantzia islatu dute Arabako Arte Ederren Museoan
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren 19ra arte izango da ikusgai.
Arabako Arte Ederren Museoan, Gasteizko Zulueta jauregian, erakusketa berezia dago zabalik urriaren 19ra arte. Emakumea. Familia eta lana izenburupean, artista arabarren 35 margolan eta eskultura bildu dituzte, eta horietan emakumeak ageri dira lanari lotuta, eguneroko zereginetan. Besteak beste, Ignacio Díaz de Olano, Fernando de Amárica eta Pablo Urangaren pinturak ikus daitezke.
Erakusketaren antolatzaileek azaldu dutenez, sarritan, funtsezkoak izan diren beste hainbat eremutan margotu izan dira emakumeak, hala nola erlijioa, jaiak, gizartea edo hezkuntza, baita genero zehatzen bidez, erretratua eta biluziak tarteko. Oraingoan, eremu horiek albo batera utzi dituzte, eta emakumeen irudikapena familia eta lanari loturik agertzen da erakusketan. “Ikusgai dauden lanek beren egileen bidez hitz egiten digute, guztiak gizonak, hain zuzen ere emakumeek hezkuntzara oro har eta are artisitkora sartzeko zituzten zailtasunen ondorioz”, diote.
XIX. mendetik aurrera Frantziatik iritsitako korronte artistikoen eraginpean, arabar margolari ezagunek kostunbrismoari eta errealismoari heldu zioten –baita geroago inpresionismoari eta postinpresionismoari ere–, eta eguneroko bizitzako alderdiak margotu zituzten. Horietan emakumea askotan protagonista nabarmena da, erakusketan ikus daitekeenez.
Aukeraketa museoak berak duen bildumatik egin da, eta beraz, azken bi mendetako margolanak dira guztiak: “Lan horiek emakumeak XIX. eta XX. mendeen artean euskal gizartean betetzen zuen zereginera hurbiltzen gaituzte, bizimodu tradizional eta landatar batetik hiriko eta industrial batera igarotzen ari baitziren”, diote museoko arduradunek.
Hiru ataletan banatu dute erakusketa. Emakumea landa-eremuan ageri zaigu batzuetan, Fernando Amáricaren Uzta Araban (Tresponde) (1902) margolanean, esaterako, Arabako Lautadako emakume baserritarrak eguzki argitan ikus daitezke soroan.
Emakumea itsasoari loturiko lanetan ere ikus daiteke beste batzuetan, Ignacio Ugarteren Santurtzi (1900-1914 aldera) izenekoan, batelari batek agurea garraiatzen du. Eta “Amatasunetik harago” izeneko atalean, berriz, zaintza laneko eszenak edo hirietara joandako emakume gazteen lanbideak dira nagusi, Ignacio Díaz Olanoren Lisatzaileak (1895), adibidez: “Hirian, emakumeen lanbideak etxeko lanetara lotuta egon ohi ziren, hain zuzen ere neskatoak lanotan trebatzen baitzituzten txiki-txikitatik”.
Familiaren eta lanaren kontzeptuak “eskutik helduta” zihoazen euskal gizartean garai hartan, izan arrantzaleen artean, nola baserrian edo hirian, eta emakumeek betetzen zuten eginkizuna ezinbestekoa zen gizarte horri eutsi ahal izateko. Ia bi mende geroago, ezin esan bestela denik.
Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.
Ziburuko Euskal Liburu eta Diskoen Azokak 6. edizioa izango du aurtengoa. Ekainaren 7an egingo da, ohi bezala larunbatez, Baltsan elkarteak eta ARGIA komunikabideak antolatuta. Atarian, sorkuntzaren gibelean dagoenaz mintzatzeko, maiz bistaratua ez den baina zorionez geroz eta... [+]
Veneziako urmaela, 452. urtea. Hunoen inbasioak bultzatuta, Italiar penintsulako barrualdeko hainbat biztanlek eremu zingiratsuan hartu zuten behin behineko babesa. Baina lonbardiarren inbasioak iritsi ziren urte batzuetan, eta bizitoki iraunkorra bihurtuko zen etorkin... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
2015eko urtarriletik maiatzera bitartean, 25 urterekin ikasketak amaitu ondoren, Irati Astobieta laguna eta biok Txilen, Argentinan eta Uruguain zehar ibili ginen Kalabazan Ibiltaria proiektuaren barruan. Poesia xuxurlatua tresna poetikoa baliatuz euskal poemak ahotik belarrira... [+]
Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.
Sentimenduak izan da gaia Galdera Basatiak podcastaren seigarren atalean, eta horren bueltan zeharkatu dituzte Iñigo Martinezek eta Gari Moyak maitasuna, gorrotoa, tristura, haserrea... Hitz egin dezagun sentimenduen eta emozioen inguruan, baina gogoetatu ere, gogoetatu... [+]
Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]
Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.
Putaren bakarrizketa eroetxean
- Egileak: Franca Rame eta Dario Fo.
- Itzultzailea: Xabi Martinez De Lezea.
- Aktorea: Laura Penagos.
- Noiz: apirilaren 12an.
- Non: Zizurkilgo Atxulondo Kultur... [+]
Ia hiru hamarkada daramatza Aiora Zulaika lasarte-oriarrak Pirritx pailazoa gorpuzten, eta haurrei eta familiei irri egiteko espazio goxo bat eskaintzen, errebeldiaz eta asmo eraldatzailez. Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek “Maite zaitut” herri omenaldia jaso... [+]