Kontuz, ileak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ile bat transgresorea da berez, izatez; errebeldea, intsumisoa, bihurria, apurtzailea, ausarta. Tokiz kanpo egon ohi da gehienetan. Deserosoa da sarri. Arrain zoparen platerean, luxuzko hoteletako perfumedun izara zurietan, bainerako ura urmaeltzen duen buxatutako hoditerian, bibote izatera iristen ez den nerabearen ezpain gaineko esparru minatuan, maitale kartsuaren ahoan, edozein emakumeren gorputzean… Traba egiten du ia beti.
Besapeetakoak politizatzen asmatu du zenbaitek dagoeneko. Buruhauste gehixeago sortu ohi dituzte, ordea, iztarteetatik iztarretara hedatzen direnek, zangosagarretakoek, orkatiletakoek, bi bekainen tarteko gunean sortzen direnek, belaunburuetakoek, belarri azpitik masailezurretarantz doazenek… Baina ari gara. Hitz egin dugu publikoki gaiari buruz, madarikatu dugu kanon estetiko zapaltzailea depiladoraren torturarako kamila deserosoan, oihu egin nahi eta ezinean, hanka zabalik eta izerdi patsetan geunden bitartean. Saldu dizkigute mila teknika ezberdin –bide batez, denak mingarri–, mila produktu eta negozio berritzaile, eta saldu nahi izan digute hauen artean aukeratzeko nolabaiteko askatasuna.
Bizitzan lehen aldiz aditu ahal izan dut norbait titiburuen inguruan
agertu ohi diren
ile bakan kiribilduei buruz
umorez hizketan
–eta, kasu honetan, kantuan–
Telebistako iragarkiek ahots alaiz gomendatu dizkigute ileek azken orduko plan eguzkitsu bat inola ere izorratu ez diezaguten erosi beharrekoak. Pixkanaka ulertarazi digute zenbateraino diren hil ala biziko, zenbateraino baldintzatu gaitzaketen. Gorpuztu dugu opresioa eta borrokatu dugu norberak kentzeko edo ez-kentzeko izan dezakeen nolabaiteko aukera ere.
Eta, hala eta guztiz ere, bi asteburutan jarraian harritu naute gune feministetan egindako saioetan bertsokide izan ditudanetako bi emakumek kantatutakoek. Oholtzan nahiz handik kanpo, bizitzan lehen aldiz aditu ahal izan dut norbait titiburuen inguruan agertu ohi diren ile bakan kiribilduei buruz umorez hizketan –eta, kasu honetan, kantuan–.
Baliteke ordura arte norbaitek bakarra zela uste izatea. Bere gorputzak pintzekin lehenbailehen erauzi beharreko arrarotasun bat gehiago zuela ondorioztatuko zuen agian. Ahalik eta azkarren ezkutatu beharreko bitxikeria bat gehiago.
Eta kalkulatu nahi izan nuen zenbat aldiz errepikatu izan dugun esaldi berbera; izendatzen ez dena ez dela existitzen. Eta berretsi nuen zenbat lan daukagun egiteke, zenbat borroka eta sormen lur ibiltzeke. Zenbat errealitate zati ditugun oraindik aipatzeke, ahoskatzeke, kantatzeke, kontatzeke.
Existitu arazteke.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Bi gai mahai gainean, ezinbestean.Batetik, CAF eta Palestina. Bestetik, PSOEren bueltako ustelkeria sarea. Nondik hasi eta non bukatu ere ez dakit, bulkadez betetako artikulua izango dela jakinda.
Nazio Batuen Erakundeak 40 enpresa salatu ditu, CAF tartean, eta Gazako... [+]
Atzo jakin dut euskal prentsatik Jean Reno aktoreak lehen nobela idatzi duela. Berri hori euskaraz jasotzeak munduko hiritar edo paleto global bihurtzen ote nauen oso ongi jakin gabe, nobelak idazteko arteaz egin dut gogoeta.
Tokitan dago “nobelaren heriotza”... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]
Nunquam polluta dio Baionako lemak, erran nahi baitu "sekulan zikindu gabea" edo "sekulan hartu gabea", eta erreferentzia egiten die inbasio saiakera historikoei, espainiarrengandiko, frantsesengandiko eta ingelesengandiko saiakerak ez omen baitziren... [+]
Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]