Enpleguaz irakurriko ez dituzun datuak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hauteskunde garai honek hainbat gai mahairatu du. Enplegua ez dago lehenengoen artean. Azpimarragarria da, batez ere populazioaren gehiengoa soldatapekoa denean eta Errezesio Handiaren ondorioak oraindik gainditu ez ditugulako. Bestalde, hurrengo krisiaren zantzuak gero eta agerikoak dira, enpleguan zuzenean eragingo duena.
Errezesioa gainditu ote dugun aztertzeko, sarritan Barne Produktu Gordina kontzeptua erabili ohi da. BPGk, ordea, ez du esaten sortutako aberastasuna nola banatu den. Azterketa hori enpleguaren aldetik egiteak zentzuzkoa dirudi, gizartearen gehiengoak enplegua behar duelako bizirik irauteko. Nolanahi den ere, gobernuek estatistikak helarazten dizkigutenean, sinatutako kontratuen zenbakia azpimarratzen dute, ageriko trikimailua. Magnitude hori erabiltzea ez da praxi ona: gauzatutako lan erreformen ondorioz, langile batek epe zehatz batean duen batez besteko kontratu kopurua handitu da; horrenbestez, kontratu ugari sinatzeak ez du esan nahi langabezian pertsona gutxiago dagoenik. Prekarietatearen adierazgarria izan daiteke, saldu nahi den kontrako irudia. Beste aldetik, langabezia tasa lan merkatuaren termometro gisa ere erabiltzen da, baina erabilera horrek bi kritika nagusi jasaten du. Batetik, ez duela enpleguaren kalitatea neurtzen eta, horren ondorioz langabezia tasa murritzago bat izan dezakegu, lan baldintza okerrago batzuekin. Bestetik, estatistika horietan zer sartzen den eta sartzen ez den langabezia tasa handiago edo txikiago bat definituko du: ikasketak luzatzen dituzten gazteek, enplegu aukerarik ez dagoenez, ez dira langabetu moduan kontuan hartuko; edo langabetu bat “desanimatu” gisa definitzen badugu, horrek langabezia tasa murriztuko du. Nahiz eta estatistikek oso neutralak diruditen, egiten diren definizioetan uste politikoak egon daitezke.
Orduan, enpleguaren egoera aztertzeko beste hurbilketa bat egingo dut, enplegatutako pertsona kopurua erabiliz, Euskal Herri penintsularreko datuak eta 2007-2018 epea aztertuz. Sektore pribatuan, 28.000 kontratu finkodun gizon gutxiago daude, eta 44.000 emakume gehiago. Krisiaren une gogorrenetik (2013) behin-behineko kontratua dutenek 68.000 gehiago dira, 2008ko antzeko mailan dago: 201.500 gizon eta emakume dira.
Errezesioa gainditu ote dugun aztertzeko, sarritan Barne Produktu Gordina kontzeptua erabili ohi da. BPGk, ordea, ez du esaten sortutako aberastasuna
nola banatu den
Sektore publikoari lotutako enpleguen artean, Errezesio Handiko beheraldiaren ostean behin-behinekotasuna handitu da, egoera horretan 48.600 emakume eta 21.400 gizon daude. Prekarietate egoera hori nabariagoa da EAEn, Nafarroan baino. Behin betiko enplegu kopuruak pixka bat gora egin du, baina gaur eta 2010eko datuak alderatuz, gizonen kopurua ia berdina da (57.700) eta emakumeen kopuruak apur bat gora egin du, enplegatuen kopurua 75.200ekoa izanik.
Sektoreka, langile gehiago duen sektorea zerbitzu sektorea da, 34.200 gizon eta 32.000 emakume gehiago. Eraikuntza sektorean 2008an zeuden langileen erdia dago eta nekazaritza sektorearen enplegu gainbehera agerikoa da. Industria da galera handia jasaten jarraitzen duen sektorea, 2008-2018 epean EAEn 31.500 industria langile gutxiago baitago, Nafarroan antzeko mailan mantentzen den bitartean.
Datu horiekin ez dut irakurlea estutu nahi, soilik lan munduaren egoera zein den mahairatu nahi dut, datuak hor daude, elementu gutxi batzuk aztertu ditudan arren. Enpleguaren egoera ez da inondik ere berreskuratu, eta hamar urteko Errezesio luze honek ondorio latzak ditu pertsonengan. Miseria luzatzen denean, kontuz eman daitezkeen ondorioekin, politikoak barne.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]