Covid-19 koronabirusak mundu osoan zehar zabaldu ahala kutsatu du planetako ekonomia oro eta honen adierazgarri nagusietako bat da asteotan petrolioaren prezioak daraman gainbehera: astelehenean, martxoak 9, hartu duen jipoiaren aurrekariak aurkitzeko 1991eraino jo beharra dago, Saddam Husseinek Kuwait inbaditu ondorengo gerraren amaierara.

Atzean geratu diren politika sozial eta ekonomiko okerrak aztertuz, Espainiako Estatuak berriki abiatutako aldaketaren euskal deklinazio baten beharra aldarrikatu nahi dugu, egungo blokeo egoera Euskal Herrian ere gaindituz.

Covid-19 koronabirusaren eraginek osasun alorretik ekonomia eta finantzetara ere egin dute jauzi, azken egunetan mundu osoko burtsek nozitu duten gainbeherak nabarmenki erakutsi duenez. Zenbait aditu hasi da ohartarazten 2008ko krisitzarraren pareko astindua ekar dezakeela.  Burtsa eta finantzetatik aurrerago, Gail Tverbergek aurreikuspen ilunak egin ditu ekonomia guztiarentzako, mundu osoko enpresen ekoizpen kateetan Txinak gaur egun daukan garrantziagatik. 

Espainiako Gobernuak onartu du Tobin eta Google finantza-tasak sistema fiskal moderno baten barruan ezartzea, eta sistema hori Espainiako Estatuan ez ezik, Europa osoan garatu nahi da. Munduko kapitalismoaren funtsezko kudeatzaile den AEBetako presidente Trumpen mehatxuek, ordea, paper errean edo zerga hutsalean utz lezakete.

Eusko Jaurlaritzak hainbat etxebizitza erosi dizkio Banku Berregituraketatik datozen Aktiboak Kudeatzeko Sozietateari (SAREB, gaztelaniazko sigletan), “banku ustela” gisa ere ezagutzen den erakundeari. Finantza erakundeen aktibo toxikoekin lotutako etxebizitzak kontzentratzeko sortu zuten erakunde hori eta EAEko Gobernua da Espainiako Estatu osoan hari etxebizitzak erosi dizkion lehenbizikoa.

Finantzen Euskal kontseiluaren bilera dela eta denek inoizko bilketarik handiena azpimarratzen dute. Baina nondik jasotzen dute EAEko ogasunek diru hori? Zein ari da azken urteetan gehiago ordaintzen eta nor gutxiago?

Lan, pentsio eta bizitza duinaren aldeko greba orokorra deitu du Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak urtarrilaren 30ean, Hegoaldeko lau lurraldeetan. Azken urteetan kendutakoa berreskuratzeko etengabeko borrokan ari diren kolektibo zabalek eskatzen zuten “mobilizazio handia” badator. Ibilbide baten amaiera ala hasiera izango ote den, kaleak esango du.

Bizkaiko Foru Aldunditik honako informazio ofiziala helarazi dute: 11.000 herritarrek baino gehiagok atzerrian 1.500 milioi euroko kontu korronteak dituzte, 50 bat herrialdetan utzita, tartean Andorra, Bahamak, Jersey, Kaiman Uharteak eta Panama. Suitzan bakarrik 600 milioi euro daude. Bizkaiko 400 zergadunek kontuak irekita dituzte AEBetan, eta 250 higiezin daude atzerrian bizkaitarren izenean.

Kapitalismoa bere gordinean. Aberastasunaren banaketa oso desorekatuta dago eta batez ere milioika emakumeek kobratu gabe egiten duten lanean oinarritzen da ekonomia globala. Ondorio hori atera daiteke Oxfamek, Davoseko bilkuraren aurretik atera ohi duen aurtengo txostena irakurrita. Jarraian bertatik ateratako hainbat datu.

1940ko hamarkadan Euskal Herrira heldu zen, haur bat zelarik, lan egitera. Industriako enplegu gogorretan lanean ibili zen; lankide askok lan gaixotasunak sufritu, beste batzuk lanean hil. Adolfok 92 urte ditu gaur egun. Nazioarteko Diru Funtsaren arabera, gehiegi bizi da, pentsioa jasotzen urte gehiegi eman baitu eta, gainera, erakunde horren ustez, bizi itxaropen handi hau “finantza arriskua” da. Madalenak bizitza osoa lanean eman du, etxeak garbitzen. Ez zuen kotizatu, baina hori... [+]