Zer da kultura alternatiboa? Ziurrenik, KA plataformako kide bakoitzak erantzun ezberdina emango luke galdera horren aurrean, ez baita erraz definitu daitekeen kontzeptua. Batzuek, profesionala ez den kultura dela esango lukete; beste batzuek, aldiz, merkatu komertzial eta instituzionaletik at dagoena, profesionala izanda ere. Apur bat filosofikoago jarriz, esan liteke Kultura Alternatiboa, bizirik dagoen eta oraindik batasunik ez duen kontzeptu bat den artean, ezin dela hitzez definitu, ekintzaz baizik.

Egia esan, ez da anabasa kontzeptualetan sartzea gure helburua, askoz praktikoagoa den beste hau baizik: kultura alternatiboaren inguruan dabilen norbanako oro aterki baten pean batu eta gure ekintzak gizarteari ikustaraztea. Eta edonor esaten dugunean, batzeko interesa duen edonor esan nahi dugu, proiektua guztiz horizontala eta bateratzailea delako.

Lan metodo parte-hartzailea

2012. urtean Donostiako Dokan egindako gogoeta-jardunaldi baten harira sortu zen KAren ideia. Bertan, euskal kulturaren etorkizuna eztabaidan jarri zen, eta ateratako ondorio nagusiena hauxe izan zen: oinarrizko kulturan zebiltzan artistek eta elkarteek ez zutela elkarren ekintzen berri, fluxu kultural oparoa egon bazegoen arren. Bestalde, helburu komertzialik edo laguntza instituzionalik ez zuten artistek euren lanak erakusteko espaziorik ez zutela azaldu zuten, eta espazioak eskaini nahi zituzten agenteek, aldiz, euren lokaletan kontzertuak, erakusketak eta antzekoak egiteko trabak zituztela, isunak tarteko.

Egoera horrekin kezkatuta geundenok asanbladatan biltzen hasi ginen eta hortik atera zen plataforma sortzeko beharra, baita plataformaren izena bera ere. Ordudanik, hilero egin ohi ditugu asanbladak Dokan (KA Topaketak), eta hori izan da proiektua mamitzeko erabili dugun metodo bakarra. Bertan ideiak, beharrak eta arazoak plazaratzen ditugu, eta horiei irtenbideak ematen saiatzen gara. Bestalde, hainbat lan-taldetan banatu eta helburu praktikoagoak jorratzen hasi gara: plataformaren komunikazioa eramango duena, ekitaldi kulturalak antolatuko dituena, edota mugimenduaren irudia kudeatuko duena, esaterako. Hilez hil, jendea batzen joan da, izen-emate orrien bidez edota asanbladetara etorriz.

Hainbat hilabetez proiektua garatu ostean, otsailaren 28an egin genuen plataformaren aurkezpena, KA Zuzenean #1 izenpean. Gure filosofiarekin bat eginez, arte-diziplina ezberdinak ekitaldi bakarrean nahastu genituen, baita adin, sexu, profesionaltasun, jatorri, hizkuntza eta estilo ezberdinak zituzten artistak formatu bakarrean aurkeztu ere. Musikaz, margolanez eta maketaz apaindu genuen Altxerri. Gure helburua, hasierako tiro sinboliko hori eta gero, horrelako ekitaldi gehiago antolatzea da, baita, noski, plataformaren oinarri diren asanbladak egiten jarraitzea ere.

Donostia 2016: kritika vs. oportunitatea

KAren asanblada orotan atera da Kultur Hiriburuari buruzko eztabaida. Alde batetik, argi dugu Donostia 2016 proiektua ez dela oinarriko kulturan dabiltzan artista eta agenteei inongo mesederik egiteko jaio; gehiago dela betiko artista ezagunen erakusleiho izango den ikuskizuna, hiriko kultur mugimendu guztiak azaleratzeko oportunitatea emango duen abagunea baino. Hala ere, kontziente gara, berez kultura alternatiboaren alde egongo ez den proiektu hori gure mesederako erabili dezakegula. Azken finean, urte horretan europar kulturaren foku guztiak Donostian ipinita egongo baitira, eta horrek aukera emango die ofizialtasunetik at dauden mugimendu guztiei ikusmira apur bat sortzeko.

Dena dela, ez da gure asmoa Donostia 2016 Kultur Hiriburuari kontra egitea; guk gure aldetik kultura ofizialarena bezain bide sendoa jorratzea baizik. Kultura librearen eremu sortzaile, esperimentatzaile, bateratzaile eta kritikoa elikatu, sendotu eta zabaldu nahi dugu, kosta ahala kosta; eta lortzen ez badugu ere, saiakera hori egin izanaz harro sentitu.

Kontaktua eta gonbidapena

Proiektu zehatzik ez duena ere asanbladetara gerturatu daiteke ideiak ematera eta jasotzera, eta elkartruke horretan artisten artean proiektu bateratuak sor daitezke; beti izango dira aberasgarriak. Arte mota guztiek dute lekua hemen, baita iturri ofizialek artetzat jo ez baina kultura aberasten laguntzen duten gainontzeko praktikek ere: antzerkia, margolaritza, argazkilaritza, literatura, musika, magia, umorea, sukaldaritza…

Ahalik eta lagun gehien batzea baitugu helburu, guztion artean indarrak hartu eta kultura alternatiboak duen garrantzia agerian uzteko. Plataformak webgunea sortu berri du: www.kulturaalternatiboa.com. Oraindik eraikuntza-fasean dagoen arren, bertan proiektuari buruzko informazio guztia topatu ahalko du interesdunak, eta plataformara batu nahi duenak ezin errazago izango du hori egiteko: webgunearen azpi-atal batean izen-emate orria bete besterik ez du egin behar. Laster plataformaren ideia nagusiak bilduko dituen teaserra ere argitaratuko dugu. Bestalde, Facebook eta Twitter sare sozialetan ere aurki daiteke KA.

Plataformako kide den idazle batek titular hau jarri zion Kulturaldia webgunean idatzi zuen artikuluari: “Artistas unidos jamás serán vencidos” (Artista elkartuak, inoiz ez zanpatuak). Egia ote? Ez dakigu, baina gu behintzat baso horretan sartu gara jada, eta ez dago atzera bueltarik.