Aiher eta bihotz
Intsumisioaren garaian belaunaldi gazte batek estatuaren logika militarista azpiratu zuen. Iruñeko intsumituen artean, 21 urte zituelarik, Asier atxilotu eta espetxeratu zuten, baita bere anaia nagusia ere, espainiar armadan soldadutzari uko egiteagatik.
Asierren aitona, gudaria izanik, 1937an preso sartu zuten, eta esklabo lanetatik ihesi, bukaeran, 41 urterekin, Venezuelan hil zen, EAJko arduradun izan ondoren. Demokrazian aitonaren semea, Asierren aita, atxilotu eta 18/98 prozesuan 49 urteko kartzela zigorra eskatu zuten harentzat, Egin egunkariko administrazio kontseiluan parte hartzeagatik. Ez zuen zigorrik bete, giltzapean sartu baino lehen bihotzak jota hil baitzen, 70 urte zituela.
Asierren lagunak, Aitorrek, gertakizun horiek laburbildu ditu dokumental batean. Aitor Merino eta bere arreba, Amaia, film horren zuzendari eta arduradunak dira, oztopo handiz egina, Espainiako zinema-areto askotan eta hainbat komunikabidetan terrorismoaren apologiatzat jo dutelako. Aitor eta Amaiak erantzukizun handiko lana egin dute, zintzotasun gardenez eta eskuzabaltasun sakonez.
Aiherrak aiher, Aitor eta Asierren bideak aldendu ziren –bata Madrilen, bertzea Nafarroan–, beren laguntasuna gutxitu gabe. Hala ere, egun batean Aitorri gutun bat heldu zitzaion, non Asierrek aitortu zion ETAko kidea zela. Gero bertze sufrimendu eta zorigaizto anitz jin ziren, eta hortik jaio ziren bi galderak Aitorrentzat: nola azaldu Madrilgo lagunei erakunde horren kide batekin zuen adiskidetasuna? Nola ulertarazi zerk bultzatu zuen erabaki hori hartzera, Aitorri ere konprenitzea kostatzen zitzaionean?
Agian galderak ez dira pelikulan erantzuten, baina ez merinotarren lan zinematografikoarengatik. Indarkeria bete-betean agertzen denean, hitzek eta artelanek ez dute irtenbide errazik. Ildo horretan, bi une goren dira filmean. Bata Iruñeko Ongi etorria, Zumalakarregiren Atean, non Aitorren komentarioetan sumatzen dugun zergatik ez den aise logika militarra onartzea. Bigarrena, erabat hunkigarria, urte zaharreko familia afaria da, non Asierren amaren berbek gogorarazten dizkiguten intsumisioaren garaia eta indarkeriarekiko lekurik eza herri honen bihotzean.
Filma ikusita, “Odiseo izeneko gudari armatu baten erretratua” begiesteko aukera izan dut, Oteizaren eskultura da. Maiz bisitatzen dut, Espainiako erregearen, Felipe II.aren, erranetara eraikitako gotorleku militarrean. Oraindik ez da inor ausartu adierazten eskultura hau terrorismoaren apologia dela, baina Iruñeko udalak informazio publikoetan “armatu” hitza ezabatu du, artelan honen historia manipulatuz. Odiseo gudari hau beltzez margotutako altzairuz egina dago, xaflak soldatu ondoren, kutxa huts bat eratu arte. Haatik, gudari-eskultura horretan benetako indarra ez datza metalezko armaduran, txapen arteko hutsuneen jokoan baizik, non espazioa husten eta irekitzen den. Tartearen espazioan Pardines eta Etxebarrieta, Hipercor eta Vic, Lasa eta Zabala, Pertur eta Yoyes ikusten ditut, baita Asier eta Aitorren harremanaren lekua ere.
Odiseo hau bizirik dagoenez, eskulturaren hutsuneak handituz doaz. Azken egunotan hutsarte berri bat ireki zaio kutxa metafisiko honi, Arkaitz Bellonena. Aiher eta bihotzaren potret iluna.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]