Drakula, Aita Santuaren aliatu fina
Mantua, 1459. Pio II.a Aita Santuak kristau herrietako ordezkariak kontzilioan bildu zituen, Konstantinopla hartu zutenetik etengabe aurrera ari ziren turkiarren aurka beste gurutzada bat antolatzeko asmoz. Baina, salbuespenak salbuespen, europar buruzagiek ez zioten deialdiari jaramonik egin, beren arteko liskarretan nahasita baitzeuden. Bi salbuespenetako bat Hungariako Mattias Corvinus erregea izan zen; bestea, Valakiako Vlad II.a Tepes printzea, paldoztatzailea ezizenez ezaguna, harengan oinarrituta Bram Stokerrek 1897an Drakula pertsonaia sortu zuenetik are ezagunagoa.
Bi buruzagiek turkiarrak oso gertu zituzten eta, beraz, haiek ziren Aita Santuaren proposamenak aurre egin zezan interes handiena zutenak. Pio II.arekin bat egitea erabaki zuten eta Aita Santuak 40.000 dukat eman zizkien turkiarrak geldiaraziko zituen armada osatzeko. Aita Santuaren babes ekonomikoak adoretuta, Vladek erabaki zuen Mehmed II.a sultanak mendekotza keinu gisa exijitzen zuen zerga –10.000 dukat eta jenizaroen ejertzitorako 500 gizon– ez ordaintzea. Erdeinua ezin onarturik, sultanak Vlad hiltzeko agindua eman zuen. Horretarako, Hazma Bey general turkiarrak Valakiako printzearekin biltzeko eskaera egin zuen, akordio berri baten baldintzak adosteko aitzakian. Vladek bazekien bilera hura tranpa bat zela; etsaiei aurre hartu zien eta turkiarren ordezkaritzako kide guztiak paldoztatu zituen. Aita Santuari eta hungariar aliatuei bere asmoen berri eman gabe, printzeak Danubio ibaia zeharkatu zuen eta armada otomanoari eraso egin zion. 20.000 soldadu inguru paldoztatu zituen, paldoz eta gorpuz baso ikaragarria osatuz.
Nicola di Modrussa ordezkariaren hitzen bidez izan zuen Aita Santuak Vladek egindakoen berri: “Batzuk gurdien gurpil azpian txikituta hil zituzten, beste batzuk biluztu eta bizirik larrutu zituzten, beste batzuk txingarretan erre zituzten; gehienak paldoztatuta hil ziren, paldoak uzkitik sartzen zizkieten eta, erraiak zeharkatu ondoren, ahotik irten”.
Kristaudiaren buruzagi espiritualak moral kristauaren aurkako izugarrikeria horien berri izan zuenean, ez zuen ezertxo ere egin. Finean, helburu politikoek zuten lehentasuna, otomanoak arrastoan sartuta edukitzeak, alegia, eta gorpuz osatutako amesgaiztozko zuhaizti hura fedegabeen aurkako arma psikologiko eraginkorra zen.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
Cervera de la Marenda (Ipar Katalunia), 1906. Herriko emakume garraiatzaileak lan baldintza eskasen aurka altxa ziren. Espainiako eta Frantziako estatuetako trenbideen zabalera desberdinak eraginda, garraiatzaileek Mediterraneoko kostaldetik zetozen zitrikoak tren batzuetatik... [+]
Neumark-Nord (Alemania) aztarnategian 50 metro koadroko gune berezia topatu dute adituek, Science Advances aldizkarian adierazi dutenez. Bertan, neandertalek ehizatutako ugaztun handien hezurrak apurtzen zituzten –172 zaldi, orein eta bobidoren hezurrak topatu... [+]
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
541. urtean izurriak Bizantziar Inperioa astindu zuen. Historian erregistratutako lehen pandemiatzat jotzen da, eta luzaroan historialariek uste izan dute Afrikako ipar-mendebaldean izan zuela jatorria.
Baina berriki The Journal of Interdisciplinary History aldizkarian... [+]
Anstey (Ingalaterra), 1779. Leicesterren kanpoaldeko herriko ehungintza fabrika batean, ugazabak Ned Ludd izeneko aprendizari errieta eta jipoia eman zizkion, ehungailua gaizki erabiltzen ari omen zelako. Haserre, Luddek mailu bat hartu eta bi makina hondatu... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Kurdistanen, Burdin Aroko Kani Koter hilerriaren indusketa lanetan, nazioarteko arkeologo talde batek, beste hainbat objekturen artean, duela 4.700 urteko zeramikazko ontzi bat aurkitu berri du, barruan substantzia beltz bat zuena.
Sustantzia horri kohl deritzo... [+]
Guangzhou (Txina) 1925eko ekainaren 23a. 100.000 herritar inguru bildu ziren atzerriko potentzia inperialisten aurkako martxan. Maiatzaren 30ean britainiarrek hainbat manifestari hil zituzten Shangaiko protestaldi batean. Hildakoekiko elkartasunez Guangzhouko langileek greba... [+]
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
1917tik 1980ra erraketalariak profesionalki aritu ziren munduko frontoi ezagunenetan. “Chiquita de Anoeta”, “Arane”, “Emili”, Albisu, “Amparito”, “Chiquita de Aizarna”, “Asteasu”... Hamaika pilotari... [+]
Unibertsitatera sartzeko azterketa eredu berria estreinatu eta gutxira, datorren ikasturterako azterketa berriz ere “goitik behera” aldatuko dietela eta probak eskakizun maila altua izango duela salatu du EAEko Historiako irakasle talde batek. Azterketa eredua... [+]
Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.
Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]
1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.