Hiru ahots narratibo hiru gizonen barrunbeak erakusten. Xabier Betelu ETA kide ohia, kartzelatik atera berri, hilobi bat profanatzen ari da.

Dasilva enpresariak, Iruñeko Brigada Antiterroristan aritua, sekretu zaharrak ate joka ditu. Jonek, familia istripu latz batean galdu zuen langabetuak, eskutitz bitxi bat jaso du. Osagai nagusiokin osatu du egileak bere seigarren eleberria, Xake Mate (2002), Eguzki beltzaren sekretua (2004), Arotzaren eskuak (2006), Ahaztuen mendekua (2009) eta Zer barkaturik ez (2011) lanen ostean. Albertoladron.com webgunean egileak booktrailer bat apailatu du eleberria promozionatzeko eta irakurleak erakartzeko. Gu erakarri gaitu Nafarroako Unibertsitate Publikoraino, trama garatzen den Iruñea bertaraino. Bere konpainiaren xarmapean ikastetxeko iraganbideak, bat-batean, thriller berri baterako eszena egokiak otutzen zaizkigu.

Pertsonaietako bat ETA kide ohia da, eta bestea, Iruñeko Brigada Antiterroristan aritua. Irakurketa politikotik eutsi ohi zaie usu bi gaioi. Zuk thrilerrera ekarri dituzu...

Eleberri beltzak idazten dituztenek euren liburuak baliatzen dituzte tokiko gatazkez hitz egiteko. Irlandan IRA hartuko dute aipagai, Amerikako Estatu Batuetan, aldiz, beltzen bazterkeria. Pil-pilean dauden gaiek protagonismoa hartzen dute, beraz. Borroka armatuarekin loturiko argumentua egin nahi nuen nik. Egoerak errazten du gaiaz jardutea, eta bakoitzak bere bertsioa eman nahi duen garaiotan, nik neurea eskaini nahi izan dut, nahiz nobelan lerro artean doan, eta ez nabarmen.

Iraganaren ezagupenak eta berrirakurketak berebiziko garrantzia du zure lanetan.

Halaxe da. Orain arte iragan urrutikoa baliatu izan dut, zela Gerra Zibila, zela Bigarren Mundu Gerra. Oraingoan, baina, gure garaian dago girotua drama nagusia eta hamaika urte besterik ez dut egin atzera, iraganeko istorioaren bila. Hurbiltasun honek aukera eman dit iraganetik orainera datorrenari arreta zerk pizten dion erakusteko. Esate batera, Xabierrek hainbat urte espetxean eman ditu. Bada, niri, Iruñera itzultzean nolako hiria aurkitzen zuen islatzea interesatzen zitzaidan.

Securcom enpresa da Dasilvaren lantokia. Stieg Larssonen trilogia ezagunean Lisbeth Salanderrek lantokitzat duen segurtasun enpresa gogorarazi dit.

Egia esan, Larsson ez dut bereziki atsegin, Eskandinabiako eleberrien oso zalea naizen arren. Hennin Mankeell eta bere Wallander inspektorea gustuko ditut. Estatu Batuetako eleberri beltza, berriz, nahiko arrotza zait. Oso bortitza da, denek armak baitaramatzate gauza normala balitz bezala. Europako eleberrietan bada indarkeria, noski, baina ez hain muturrekoa, eta gainera, deskribatzen dituzten gizarte giroak hurbilagokoak zaizkit. Beraz, bai, ziurrenik horren denaren isla nabariko da nire eleberrietan.

Amaiera harrigarriak izan ohi dira zureak. Pausoz pauso zaintzen dituzu detaileak eta suspensea mantendu. Plan jakin batetik abiatzen zara. Ez zara aspertzen gero bidean?

Nobelaren puntu nagusiak aldez aurretik pentsatuak izaten ditut, baina idatzi ahala eta ideiak bururatu ahala, argumentua aldatu behar izaten da, askotan. Kasu honetan nahiko goiz bururatu zitzaidan amaierako aldaketa eta argumentua harantz bideratu ahal izan nuen.

Ondo bideratu ere. Xabierrek amaieran ematen digun ezustea ez da nolanahikoa…

Irakurleak ez du ikusten irakurtzen ari dena, zineman gertatzen denaren kontra, eta hortxe dago koska. Tranparik ez diot egin irakurleari. Engainatu bai, baina gezurrik esan gabe. Karta guztiak mahai gainean dauzkazu, nahiz partida osoa ulertzeko modurik ez izan.

Goazen zure hastapenetara. Euskaraz ikasten eta idazten hasi zinenean ohartu zinen euskaraz apenas zela zientzia fikziorik, fantasiarik, thrillerrik. Aspertu egiten zinen.

Jende askori gertatu zitzaion 1980 eta 1990eko hamarkadetan. Bai euskal literaturak eta bai garaiko itzulpenek aspertzen ninduten. Ez zen nobela beltzik euskaraz, ez fantasiazko narraziorik, bertako idazleak beste tradizio batetik zetozelako, edo. Hasieran, gogoz kontra irakurtzen nuen euskal literatura, euskara ikasteko eta ondo idatzi ahal izateko, eta ez irakurtzearen plazer hutsez.

Badakit ez duzula hutsunerik bete nahi euskal literaturan, baina zure liburuen salmentek zerbait betetzen duzula diote.

Irakurle askok esan izan dit: “Bazen ordua halako zerbait azal zedin!”. Orain ari dira argitaratzen beste nobela beltz batzuk eta ziur naiz aurrerantzean gehiago izango direla. Mota honetako liburuek beste hizkuntzetan zer harrera duten ikusi besterik ez dago. Euskara normalizatu ahala, euskal literatura ere normalduko da.

Adi zerrendari: mendeku-gosea, zelata, xantaia, tortura, gezurrak, erailketak, hildakoak. Alderdi ilunik gabe eleberri beltzik idatz daiteke?

Nik baino ahalmen handiagoa dutenek, beharbada, egin ahalko dute! Ni oso klasikoa naiz, ordea. Ez dut ezer orijinalik egin nahi, ahalik eta kalitate handiena izango duen zer edo zer entretenigarria, baizik. Ez naiz jenioa. Liburu onak egitea dut xede, ez besterik.

Eta ona atera al da azken hau?

Nire eleberririk onena iruditzen zait eta irakurleen mezuak ere positiboak izan dira. Pentsa, iraileko liburu salduena izan da! Nire lanekin kritiko agertu ohi naiz argitaratu eta zenbait hilabetera berrirakurtzean. Baina oraingoarekin, oraingoz, pozik nago.