GLOBALIZAZIOA ETA LANDA GARAPENA AURREZ AURRE


2002ko urriaren 27an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Arabako Errioxak, Biasterik zehazki, hartuko du Nazioarteko Landa Foroaren II. Mundu Kongresu garrantzizkoa. Bertan globalizazioak landako espazioan eta biztanleengan nola eragiten duen aztertuko dute. Kongresistak Villa Lucía izeneko ardoaren zentro tematikoan bilduko dira urriaren 24, 25 eta 26an, eta ekonomia, laborantza eta ekologia arloetako mundu guztiko adituek hartuko dute parte, globalizazioak landan duen eraginaren analisian. World Rural Forum (WRF) erakundea da II. Mundu Kongresu honen bultzatzailea. Lehenbizikoa Gasteizen izan zen duela lau urte, eta, orduko hartan, Gasteizko deklarazioa deritzona onartu zuten, hots, "landako espazioaren garapenarekin bateratzeko moduko globalizazioaren aldarria".


HELBURUAK. II. Mundu Kongresuak hiru eguneko iraupena izango du, eta, betiere garapen globalari begira, globalizazioak munduko ekonomian eta landaren garapenean dituen ondorioez gogoeta sakona egiteko bilkura da. Antolatzaileek diotenez, ikuspegi ezberdinen gaineko hausnarketa benetakoa ahalbideratzea dute xede: globalizazioa elementu positiboa garapenean; globalizazio eredu honen alternatibak; pertsona, globalizazioaren etorkizuna... Bestalde, jardun eremu gero eta globalizatuagoaren ikuspegitik, landa garatzeko hainbat tipotako politikak ere estudiatu eta aztertuko dituzte.
Hiru eratako pertsonak eta instituzioak bildu nahi dituzte antolatzaileek, instituzio publiko eta pribatuetatik. Batetik, laborantzako, landaren garapeneko, ekonomia agrarioko, ingurumeneko, merkataritzako eta garapeneko laguntzako departamentu instituzionaletako ordezkariak ekarri nahi dituzte; bestetik, unibertsitateetako kideak eta nekazaritzako elikagaien azterketan edo bestelakoetan diharduten institutu publiko eta pribatuetako ordezkariak (guztiak, jakina, landarekin eta laborantzako ingurumenarekin ikuskizun dutenak). Azkenik, nazioarteko harreman ekonomikoen analisian eta haiek landako biztanlerian, naturan eta ingurumenean dituzten ondorioen azterketan aritzen diren gobernuz kanpoko erakundeak nahi dituzte berekin Biasteriko kongresuan.

PONENTZIAK.

II. Kongresu honetan, oinarrizko sei ponentzia azalduko dituzte, eta sorta horrexen gainean izango dira eztabaidak eta bukaerako ondorioak. Lehenbiziko egunean, hainbat adituk honako gai honi buruzko iritzia emango du: "Nolako eragina dute gaurko ekonomia mundialean globalizazioak eta sistema hori sostengatzen duen eredu kapitalista neoliberalak? Eta, zein dira sistema horren eredu alternatiboak?". Bigarren egunean, garapen globalaren ikuspegitik aztertuko dute landaren garapena.
Pedro Luis Uriartek azalduko du lehen ponentzia, zeinek "Globalizazioa, garapen ekonomikoa generatzen duen prozesua" baitu izenburu. Ponentzia horren bidez, gaurko ekonomia mundialaren sistemaren ikuspegi bat emango du hizlariak. Sistema ekonomiko neoliberalean, prozesu positibotzat definitzen da globalizatzeko joera, eta, aldi berean, hazteko eta garatzeko sistema bakartzat jotzen da. Pedro Luis Uriartek oraingo sistema ekonomikoa defendatuko du, hazteko, garatzeko eta aberastasuna sortzeko sistema gisa.
Francois Houtart jaunak azalduko du "Globalizazio neoliberalaren ereduaren alternatibak" izeneko bigarren ponentzia, eta munduko ekonomiaren globalizazioak sortu dituen hainbat eratako arazoak izango ditu aztergai. Txostengile horren ustez, aldatu egin behar da gaurko sistema ekonomiko mundiala, eredu horren kariaz gertatzen baitira bereziki krisi ekonomiko, sozial eta politikoak. John Gray jaunak aurkeztuko du hirugarrena, "Globalizazioak pertsona xede" izenburupekoa. Hizlari horrek, alderdi teoriko, sozial eta filosofikoetan funtsaturik, munduko ekonomia garatzeko prozesu ororen ardatza pertsonak izan behar duela defendatuko du; bestela esan, pertsonen zerbitzuko ekonomia eratu behar dela aldarrikatuko du.
Jose Manuel Silva jaunak Europako Batasunak landa garatzeko zehaztu duen politika defendatuko du laugarren ponentzia honetan: "Europako Batasunaren landa garatzeko politika berria, globalizazioaren esparruan". Vandana Shiva andrearena izango da bosgarrena, "Landaren garapen iraunkorra" izenekoa, eta, betiere esparru globalaren barruan, landak zer erronka dituen azalduko du, baita planetako eremu geografiko kulturalak zein abiapuntu ezberdinetatik abiatzen diren ere. Frank Gaskell jaunak aurkeztuko du seigarren eta azken ponentzia: "Landaren garapena mendiko eskualdeetan". Txostengile horren iritziz, mendiko eremuetan noraezekoa da garapen iraunkorraren planteamendua, zeren berez ahulak baitira alderdi sozioekonomikotik eta oso erraz uzten baitira alde batera garapen globalaren prozesuan.

ZER DA WRF ERAKUNDEA?

Irabazasmorik gabeko elkartea da World Rural Forum edo Nazioarteko Landa Foroa erakundea. Arkauten dauka egoitza, eta pertsona fisikoak nahiz juridikoak ditu bazkide. Guztiak munduko lan-sare batean bildurik daude, eta landa nazioarteko testuinguruan garatzea dute xede, jardun eremu hori ezinbesteko jotzen baitute garapen globalerako. Landako bizibideari dagokionez, erakunde horrek garapen sozioekonomiko iraunkorra sustatu nahi du eremu geografiko orotan, baina bereziki politika globalek aintzat gutxien hartzen dituenetan. Laneko estrategiari gagozkiola, WRF erakundeak honela jokatzen du nagusiki: bere iritzia eta lanak jendaurrean erakusten ahalegintzen da, eta, era berean, garapen globalarekin ikuskizun duten eskualdeko, nazioko eta nazioarteko instituzio guztietara heltzen (erakunde horietako arduradunak jakinaren gainean jartzen). Instituzioetan, bestalde, ordezkaritza aktiboa mantentzen saiatzen da.
Gaur egun, pertsona eta instituzio hauek dira WRF erakundeko zuzendaritzako batzordeko kide: Jose Maria Laskurain (lehendakaria), Jose Maria Zeberio (idazkaria), Iñaki Nubla Kooperatiba Agrarioen Federazioko ordezkaria (diruzaina), Lorrako Martin Uriarte (batzordekidea), Kepa Rekakoetxea (batzordekidea), IKTko Luis Jabier Telleria (batzordekidea), Luis Felipe Fernandez de Trokoniz (batzordekidea), Mendikoiko Xabier Arruti (batzordekidea) eta Iparlateko Jose Maria Alonso (batzordekidea). Idazkaritza teknikoan, berriz, lagun hauek ageri dira: Jesus Mari Alonso, Jose Mari Zeberio, Miren Larrea, Anuska Ezkurra, Jose Antonio Osaba, Jorg Wyder (Europa), Alexander Daniel (Asia) eta Nestor da Costa (Hego Amerika)

Partaideak
Anitz adituk hartuko dute parte munduko kongresu horretan, hala nola, Pedro Luis Uriartek (BBVAko kontseilari ordezkari ohia), Francois Houtart ekonomialari belgikarrak (Zentro Trikontinentaleko zuzendaria eta Alternatiben Munduko Foroko lehendakariordea), John Grayk (Europako Pentsamenduan katedraduna eta Tony Blair lehen ministro ingelesaren aholkularia), Jose Manuel Silva Rodriguezek (Europako Batzordeko Laborantza Saileko zuzendari nagusia), Vandana Shivak (fisikoa, idazlea eta ekologista) eta Frank Gaskellek (Euromontanako lehendakaria). Aurreko horiez gainera, kongresuan izango dira, halaber, Kongoko Tshimpanga Matala (zientzia politikoetan doktorea), Uruguaiko Nestor Da Costa soziologoa (WRF erakundearen ordezkaria Hego Amerikan eta Kariben), Filipinetako Victoria (Landa Berregiteko Nazioarteko Institutuko zuzendaria), Suitzako Jorge Wyder (Suitzako mendiko taldeko lehendakari ohia) eta abar

Globalizatzen ari dira pobrezia eta esklusio soziala
Word Rural Forum erakundearen II. Mundu Kongresuan, zein Arabako Errioxan izango baita urrian, kontuan izan beharko dituzte, ezbairik gabe, joan den otsailean ondoz ondo New Yorken eta Porto Alegren egin ziren Foro Ekonomiko Mundialeko eta Foro Sozial Mundialeko bilkuretako ondorioak, zeren bi leku horietan ongi islatu baitziren globalizazioaren bi aldeak. Hain zuzen, WRFko ordezkari batzuk hartu zuten parte Porto Alegreko foroan, eta, nolanahi ere, denek arretaz jarraitu zuten New Yorkeko bilkura. Kontuak horrela, ondorioak atera zituzten, eta gu laburbiltzen saiatuko gara segidan.

WRF erakundekoen iritziz, Estatu Batuak buru direla herrialde garatu askok sustatzen duten hazkunde libre eta mugagabeak ez ditu bermatzen herri eta nazio guztien aberastasuna eta garapena, zeren garapena, lehenik eta behin, pertsonen zerbitzuko ekonomian funtsaturik eraiki behar da, aberastasuna berdin sortzera eta banatzera bideratu behar da, sozialki nahiz ekologikoki iraunkorra izan behar du eta mantendu egin behar du herrien nortasun kulturala. Hitz batean esanda, munduko pobrezia gutxitu behar du eta garapen ekonomikoari eman behar dio bide. Datuek, ordea, errealitate hauxe erakusten dute: globalizazio liberalak herrialde aberatsen egoera hobetzeko bakarrik balio du. Horrela, oraingo gure planeta globalizatuan, 800 milioi pertsona bizi dira goseak, beste halako bi baino gehiago desnutrizioak jota daude eta 1.300 milioi lagunek eguneko dolar bat baino gutxiagorekin atera beharra daukate bizimodua.
Herrialde pobreen eta aberatsen arteko diferentzia gero eta handiagoa eta larriagoa dela ikusirik, WRF erakundeak uste du txirotasuna eta esklusio soziala direla benetan globalizatzen ari diren fenomenoak. Datu ofizialen arabera, munduko biztanle aberatsenen %20ak kontrolatzen du munduko Barne Produktu Gordinaren %86a eta ondasunen eta zerbitzuen esportazioen %82a. Zehazki landari gagozkiola, gogora dezagun ezen Merkataritzako Munduko Erakundeak liberalizazio komertziala ezartzen diela bere kide guztiei 1995. urteaz geroztik, eta joera hori are nabarmenagoa dela laborantzako politiketan eta laborantzako produktuen trukean. Politika neoliberalek landako esparruan ondorio negargarriak dituen "landagabetzeko" prozesua bultzatu dute: munduko txiroetan, %70 bizi dira horrelako eremuetan, eta nekazaritzaren eta landaren garapena behar-beharrezko dituzte bizirik irauteko.
WRF erakundearen ustez, aldatu egin behar dira Merkataritzako Munduko Erakundea eta nazioarteko merkataritza gobernatzen dituzten arauak. Ildo horretan, ez dator batere bat egungo globalizazio-sistemarekin, zeren, bere iritziz, enpresak eta merkatua lehenesten baititu, pertsonen, herrien eta bizitzaren beste alderdi guztien gainetik. Aurrez aurreko bi foro horien testuingurua dela eta, WRF erakundeak beharrezko ikusten du gogoetetan, analisietan eta ekintzen identifikazioan parte hartzea, globalizazioak kontuan izan ditzan, herrialdeen hazkundearekin batera, landaren garapena, dagozkion elkarteena, ekonomiarena, ingurumenarena eta kulturarena. Horregatik, landa garatzeko programak abian jarraraztera bultzatu nahi dituzte eskualdeko eta nazioko erakundeak eta instituzioak, bide horretatik posible ikusten baitute landan bizimodua hobetzea, lan egiteko eta bizitzeko aukerak ematea eta irauneko garapena bermatzea


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Elikadura burujabetza
2025-07-28 | Garazi Zabaleta
Udako azoka ekologikoak
Aurtengo hamabi plazak

Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]


2025-07-14 | Garazi Zabaleta
Mustai Ortua
“Baratzetik bizitzea erronka da, batez ere jendearen kontsumo ohiturengatik”

Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]


Begoña Pedrosa
“Berrikuntza egiteak prozesuan gorabehera asko dakar batzuetan, eta hala behar du”

Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]


Ikastetxeek sukalde propioa izatetik harago, funtsa eskola-jantokien kudeaketa eredua dela adierazi du EHIGEk

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak iragarri duelarik hainbat ikastetxe eta zonaldetan sukaldeak jarriko dituztela, EHIGE gurasoen federazioak dio gaur egun catering-enpresen esku dauden eskola-jantokietako eredua bera aztertzea eta bestelako kudeaketa bat bultzatzea dela... [+]


2025-06-09 | Garazi Zabaleta
Basotxoa
Nafarroako ekoizle eta artisauen azoka berria Iruñeko Basotxoan

Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]


Ongi etorri, entsaladen aroa!

Intxaurrondoak ekainean emango du bere fruitua. Lan bikaina egin du, esfortzuak merezi izan du. Lehen beroaldiekin zirkulazioak eta bihotzak zaintza bereziak behar dituzte. Garrantzitsua da hidratazioa mantentzeko neurriak hartzea –ura, infusioa eta saldak– eta fruta... [+]


2025-05-21 | Estitxu Eizagirre
Baratzegintza agroekologikoa
Iazko udako uzta txarretik bildutako irakaspenak

Uda da sasoirik oparoena baratzean. bai, behintzat, udaberrian ereintza eta landaketa lanak egin badira. iazko uda ez dadila errepikatu desio dute elikagaiak lurrean eta zeruari begira lantzen dituzten laborariek. Izan ere, batez beste %45 uzta txikiagoa jaso zuten. Datu hori... [+]


San Ixidro

Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]


Ikastetxeetan Elikadura Osasuntsu eta Jasangarria Sustatzeko Espainiako dekretua
Beste behin ere... ezer ez aldatzeko

Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.


2025-05-12 | Garazi Zabaleta
Ortulaguntza
Ekoizle txikiei arnas emateko lanpostu publikoa Debagoienan

Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]


2025-04-07 | Jakoba Errekondo
Ustezko nekazaritza eta lur lantzea

Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.


2025-03-25 | ARGIA
Kaleratze arriskuan dago 40 urtez elikadura burujabetza landu duen Bizkaigane proiektua

Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]


Hasi da Errigoraren udaberriko kanpaina

Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]


“Herri Mugimendua saretu eta eraginkortzeko tresnak eskaini nahi ditu BAMek”

Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]


2025-02-24 | Estitxu Eizagirre
Ziminttere
Sukaldea emakumeen jakintzak partekatzeko botere eta plazer espazio denean

Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.


Eguneraketa berriak daude