KOLOREAK


2001eko irailaren 30ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Hori gorriak ikusteko dago oraindik... Etorkizun beltza dugu aurrean... Gizon hori zuria baino zuriagoa da... Koloreak. Colours deitzen zen garai batean Donovan abeslariak abesten zuen kantarik ezagunenetako bat, orduan oso gazte ginen askok eta askok himnotzat hartu izan genuena. Eguneroko bizitzan koloreak aipatzen ditugu askotan zerbait baloratzerakoan, sinbolo edo eredu gisa erabiltzen ditugu maiz zerbait zerbaitekin konparatzerakoan. Esango nuke gehien erabiltzen dugun baliabideetakoa dela koloreak aipatzeko joera hori. Gaur bertan, «Euskaldunon Egunkaria» hartu eta ikusten dut hirugarren orrian Pako Aristik Berdeak aipatzen dituela, Martin Barriusok "mundua gero eta grisago honetan" dioela eta Mikel Elorzaren artikulua "Herri daltonikoa" deitzen dela. Betidanik aplikatu izan dira koloreak politikagintzarekin loturiko gaietan. Aipaturiko artikulu horretan Mikel Elortzak kolore gorria, urdina, beltza, berdea... aipatzen ditu nazionalista, abertzale, sozialista eta bestelakoen jokabideak azpimarratzeko. Orain agintean ez dagoen lehendakari baten nortasuna eta jokabidea zehazterakoan sarri entzun izan dugu grisa kolorea. Esan bezala, koloreak politikari aplikatuz egindako saioak dira.

Badut adiskide bat daltonikoa dena eta askotan adarra jo diogu akats hori dela-eta. Animalia gehientsuenak daltonikoak omen dira, hots, koloreek ez dituzte ondo bereizten eta askok zuri beltzean ikusten dute. Soilik gizakiek eta tximinoek ikusten omen dugu koloretan. Nahiago izaten dugu, ordea, zenbait gauza zuri-beltzean ikusi, zenbait momentu kolore gutxiko tonalitate horietan gozatu. Nik, esate baterako, filme batzuk eta argazki mota batzuk zuri-beltzean eskatzen ditut. Joan den astean gazte batzuk elkarrizketa egin zidaten Txolarre Irratirako eta azken aldera test moduko bat nik bat-batean erantzuteko, eta hor ere koloreak atera ziren dantzan. Iguiñiz pintoreak dio txikitatik ulertu zuela kolore hutsa dela espresioa eta mezua. Eta halaz ere jende askori ikara ematen diola koloreak. "Pilpiraka ari da bizitza eta argia eta kolorea besterik ez da". Beste margolari batek, Zumetak, aitortzen du koloreak esaten diola nondik jarraitu behar duen, zer egin. "Kolorerik gabe niretzat oso zaila da sinistea".

Ez dago gaizki kolorez zipriztintzea gure bizitza. Humboldt etorri zenean Euskalerria bisitatzera, 1801. urtean, Getarian hori kolorez pintatuta aurkitu zuen Elkanoren jaiotetxea, eta harritu egin zen. Kolore guztiek oso esanahi ezberdina baitute eta nork bere kolorea du gustoko. Koloreen esanahia eta balioa aldatzen joan da urtetan zehar eta kultura ezberdinen arabera. Rimbaud poeta handiak bokalak ere koloretan ikusten zituen eta "A noir, E blanc, I rouge, U vert, O bleu" idatzita utzi zuen. Kolore beltzak, hemen ez bezala, poza eta alaitasuna esan nahi du Ekialdean eta juxtu kontrakoa kolore zuriak. Idazle askok izuikara handia omen dio zuriz -ezer idatzi gabe- dagoen orriari. Antartidako zuritasun jasanezinak izua, adierazten digu, zuri kolorea izugarria delako askorentzat. Bale famatu hura izuikararen sinbolo dena, zuria zen. Azken finean ez da harritzekoa, zenbait hizkuntzatan zuri eta beltz koloreak sinonimoak izan baitziren antzina. Gure herri honek kolore gehiago behar du, gristasun gutxiago, alaixeago izatekotan. Mendiak, zelaiak berde daude oraindik eta laster marroi-horixtara joko dute udazkenarekin batera. Garai ederra naturarekin bat egiteko, bakean bizi eta aldamenekoa ere bakean uzteko


Azkenak
“Herriak erabaki du Hatortxu Rock 30 aldiz egitea”

26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


2025-07-22 | Patxi Azparren
Armagintza eta gerrekin eten

Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


2025-07-22 | ARGIA
Kanakyko independentistek eta Frantziak adostutako akordioa eztabaidatuko dute oinarriek egunotan

Uztailaren 12an akordioa sinatu zuten Kanakyko indar independentistek eta Frantziako Gobernuak Parisen. Negoziatzaile independentistek “akordio historikotzat” jo zuten. Alabaina, independentisten arteko hainbat taldek akordioari buruzko erreparoak agertu dituzte, eta... [+]


2025-07-22 | UEU
Elisa Peredo Quiroz (Maitelan)
“Emakume eta migrante izateagatik ez gaituztela kontuan hartzen hautematen dugu”

Kooperatibismo bat komunitateari begira: lurraldeetako beharrei erantzuteko ereduak zabaltzen jardunaldia izan zen ekainaren 19an eta 20an Usurbilen, Jakinek, Usurbilgo Udalak eta UEUk elkarlanean antolatuta. Praktika kooperatibo eraldatzaileen adibide gisa, besteak beste, [+]


2025-07-22 | Bertsozale.eus
Bertsolaritzaren dokumentazio bilketa sendotzeko aurrerapausoetan

 Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]


Bizkaiko autoeskolek hirugarren greba eguna izan dute astelehenean

Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute. 


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


BSHko langileen gehiengoak onartu egin du sindikatuek eta enpresak adostutako aurreakordioa

Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Astelehen arratsaldean jakin da langileen %78k babestu dutela akordioa. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira,... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Ana Sagasti (AZ Ekimena)
“Jasanezina da sanferminetan pixaren kiratsa eta etengabeko soinua”

Alde Zaharreko Ekimeneko Ana Sagastirekin hitz egin du Euskalerria Irratiak, bertako bizilagunek sanferminak nola bizi dituzten ezagutzeko. Bederatzi egunez eta 24 orduz soinua gehiegizkoa eta pixa usaina erabatekoa dela esan du. Jaia eta egunerokotasuna uztartzeko... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


Eguneraketa berriak daude