Zereal ekoizleen eta okinen mugaz gaindiko harremanak sustatzen
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek formalizatzeko modu bat da egitasmoa”, azaldu du Lorea Lizarreta Intsausti Hazialdeko-ko koordinatzaileak. Zereal ekoizleak daude Hazialdekon; Biolurren, berriz, okinen taldea dute, gariak hautatzen urteetako esperientzia duena; eta BLEk urteak daramatza laborari-okinen figura sustatzen. Elkarri zer ikasia eta irakatsia badute, beraz.
Lau helburu nagusi zehaztu dituzte HoBBea proiektuan. Bata, aipatu bezala, elkarren arteko lankidetza indartzea eta egonkortzea. Bigarrena, lurraldeko gari populazioak pixkanaka berreskuratzea: “Gure helburuetako bat da Euskal Herrian garai batean lantzen ziren gari barietateak berreskuratzea eta horiek ogiraino eramatea, alegia, ez daitezela laborategian gelditu”. Bigarren helburu horri lotua doa hirugarrena, jakintza eta ezagutzari dagokiona. Izan ere, hiru taldeetako zereal ekoizle eta okinek badute honezkero sekulako jakintza eta esperientzia, eta hori partekatzea da ideia. “Esaterako, aipatutako bertako gari barietateak agronomikoki nola landu, okintza prozesua nola egin… liburuetan ez dagoen informazioa da hori guztia”, esan du Lizarretak.
Laugarren eta azken helburua, aldaketa kulturala da. “Lanketa eginen dugu bai okinekin eta bai laborariekin, bertako gari ekologikoak erabiltzearen garrantzia azaltzeko eta zabaltzeko, baina baita saltoki eta kontsumitzaileekin ere”, azaldu du. Izan ere, agroindustriatik azken hamarkadetan bultzatu den eredu nagusia irin etxe handiena da, irin etxe txiki asko desagertzera eraman dituena, eta gauza bera gertatu da zerealetan ere: “Merkatu globala da, merkatu handietan ezartzen dira prezioak, eta zaila da bide alternatiboak egitea”. Gaurko okintza guztiz lotua dago irin-industria handi horretara, eta kontsumitzaileak ere ogi homogeneo estandar horretara ohitu dira. Kontzientzia piztea eta masa kritikoa sortzea lanketa garrantzitsutzat dituzte.
Lehen topaketak maiatzean
Nafarroa Beherean egin zituzten HoBBeako lehen topaketak maiatzean, eta balorazio oso positiboa egin dute. 30 lagunetik gora elkartu ziren, tartean nekazariak, okin-nekazariak, okinak, teknikariak, agroekologiaren munduko elkarteak eta herritarrak… “Elkarrizketa eta ikuspegi trukaketa interesgarriak egon ziren. Batik bat gari barietateen hautaketari buruz aritu ginen lehen saio hartan”, azaldu du Hazialdekoko teknikariak.
Udazkenean Gipuzkoan eginen dituzte bigarren topaketak. “Aurrera begira, elkarte bakoitzak jasoak eta karakterizatuak dituen gari barietateak bildu eta horiek ugaltzea da asmoa, ogi probak egiteko”. Zestoako Iraeta auzoan martxan den Amillubi proiektuan ere hazi horiek jarriko dituzte soro batean, ugalketarako. “Gustatuko litzaiguke hurrengo urtera begira, gari horietakoren batekin landatik okintzarako pausoa ematea eta dastatu ahal izatea”, amaitu du.
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]