Iazko ikasturte bukaera gatazkatsuaren ondoren, ikasturte berri eder bat abiatu dugu. Eta ezin ginuen hobeki hasi, 37 garren ikastolaren berri emanez baino. Euskara etxean, karrikan, eskolan eta lanean nahi dugulako, ezinbestekoa da ikastolak etxetik hurbil, herritarrengandik hurbil izan daitezen, eskura dagoen egiazko hautu bat izan dadin. Beraz gure aldetik ere, Arbona eta Ahetzeko burasoak eskertu behar ditugu, heien ahaleginari esker, euskara biziaraziko baitugu eskualde huntan. Lapurdi kostaldeko lehen eta bigarren lerroan herri guziek dute orain ikastola bat, euskara kenka txarrenean den eta biztanle gehien bizi den gunetan. Bi herrietako auzapezak ere eskertu behar ditugu, ekimen hau sendotzeko xedea agertu baitute etorkizuneko ama-ikastola Arbonan kokatu dadin, eta lehen maila Ahetzen.
Azken urteetan sortze tasak tipituz ari badira ere, Seaskan kopuruak handituz doaz etengabe. Astelehenean 4 001 ikaslek egin dute sartzea, ama ikastolatik lizeorat. Ondoko egunetan 2 urteko 73 ikaslek eginen dute sartzea, bakoitzak bere erritmoan, 4 070 ikasleen heina gainditzeko. (2 648 ikasle izanen dira lehen hezkuntzan, 1 353 ikasle bigarren hezkuntzan). Historikoa da sekulakoa! Erakasle gehiagoren beharra horren ondorioa baizik ez da. Eta horren adierazgarri da ere azken hilabete hauetan hainbat handitze lan egin behar izan ditugula ikastoletan. Prefabrikatuak instalatu ditugu, Basusarrin, Beskoitzen, Bidarten, Bokalen, Lekornen, Ziburun eta Baionako Estitxu Robles kolegioan. Handitze lanak egin ditugu edo egiten ari gara Angelun, Arberoan, Saran, Ziburun, Manex Erdozaintzi Etxart eta Estitxu Robles kolegioetan eta Baionako Etxepare lizeoan.
Biriatun lehen urtea (CP) ideki dugu, Basusarrin hirugarren urtea (CE2), Beskoitze, Ziburu eta Azkaraten laugarren urtea (CM1).
Kopuruak hurbilagotik begiratuz, Bokaleko ikastola tipia ez da hain tipia, kopuruak bikoiztu baitira 9tik 18 ikaslera pasatuz. Eta memento berean ondoan den Baionako Oihana ikastolak bere garapenean darrai 9 ikasle gehiagorekin (143). Lekorneko egoera ere azpimarratzekoa da, 13 ikasle gehiago izanen baitira iaz baino (63) eta ikasturtean zehar 70etik hurbil izanen baitira 2 urtekoekin. Basusarriko garapenak ez du etenik +9, eta Senpereko Zaldubi ikastolak ere sekulan ikusi gabeko kopuruak eskuratu ditu +11 (111), urtean zehar 115era helduko delarik.
Bigarren mailetan kopuruen goititzea sendi da ere, azkarki kolegioetan +35 Baionako, Estitxu Robles kolegioan (142), +28 Ziburuko Piarres Larzabalen (321), eta +10 Larzabaleko Manex Erdozeintzi Etxarten (227). Etxepare Lizeoan ere, 20 ikasle gehiago dira aurten (374). Azpimarratzekoa Lanbide Heziketan 50 ikasle izanen ditugula. Ondoko hilabeteetan aterabideak atzeman beharko ditugu toki eskasa duten ikastolendako, hala nola Bidarte, Basusarri, Beskoitze, Lekorne eta Zibururendako. Eta bereziki 5. Kolegio batendako kokagunean atzeman beharko dugu Lapurdi hegoaldean, Ziburuko Piarres Larzabal kolegioak gainezka eginen baitu.
Egia da 19.5 postu lortu ditugula azkenean, baina kolegioetan gelak bete beteak ditugu, 30etik gorako gelak hiru kolegioetan ditugu. Seaskak bere gain 11 postu hartuz hein batean gela horiek desdoblatzea lortuko dugu. Baina beharrak handiak dira oraino, hala nola Baionako kolegioan nahiz eta 147 ikasle izan ez dute dokumentalistarik. Manex Erdozaintzin dokumentalista postu erdiarekin moldatu behar dute, nahiz eta 227 ikasle izan. Frantziar Hezkuntza Ministeritzaren programen dokumentalista bat aurreikusten dute, baina postu horiek ez dizkigute eman nahi. Behar bereziko haurren eskolatzeko laguntzaile postuak ere eskas dira, kopuruak ere etengabe garatuz baitoaz.
Dena dela baikor izan nahi dugu. Eta joan den uztailean Euskararen Erakunde Publikoarekin eta Errektorearekin izenpetu dugun hitzamena, ahalez beteko dutela espero dugu. Akademia Ikuskari berria eta Errektore berriak gure berezitasunak kontutan hartuko dituela espero dugu. Nahiz eta postuen arazoa Parisen kokatzen den. Espero dugu Blanquerren ministerioak ez gaituela hirugarren urtez segidan ahantziko, eta euskarak eta Estatuko hizkuntz gutiengoek beharrezkoa duten garapenerako urte anitzeko plangintza bat proposatuko dutela. Gure aldetik prest gara, lan hori elgarrekin aitzinarazteko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...
Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]
Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]
Animalia askok biziraupen estrategia gisa darabil taldearekin bat etortzea. Izaera hori mespretxatu da sarri, kolektibo asko artaldeekin parekatuz, gidatua izan behar duen izaera propiorik gabeko masa bailitzan. Baina kolektibitateak, mehatxua susmatzen duenean, badaki bere... [+]
Bio etiketadun sagar edo tomate bat erosten dugunean, sagar edo tomateari osasungarri hitza lotzen diogu eta lurra zaintzen ari den nekazaria irudikatu dezakegu. Lurraren zaintzari jarritako mimoagatik, erosketaren prezio altua ulerkorra egiten zaigu. Sagarraren erosketak... [+]
Marioker guztiok nola, erreferenteen egarri nintzen nerabezaroan, bisexuala nintzela onartzeko prozesuan, eta bakan batzuk topatu nituen: Skin, Skunk Anansieren kantaria (tartean ez nekien bisexuala zenik, baina radarrak funtzionatzen zidan), Lucía Etxebarriaren Beatriz y... [+]
Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]
Energia politikek haserreak eta desadostasun sakonak sortu dituzte ekologisten artean. Ez da gauza berririk. Hemen eta atzerrian. Hemen eta orain, nabarmen. Duela bi urte, 2023ko udaberrian, gure ikerketa taldeak (ekopol.eus) hiru mahai-inguru antolatu zituen Donostian,... [+]
Momentu honetan, eta buruileraino, Adimen Artifizialari buruzko erakusketa erraldoi bat ikusgai da Parisko Galerie nationale du Jeu de Paume museoan, izenburu honekin: Mundua, Adimen Artifizialaren arabera. Erakusketa horretan, hainbat arte obra garaikide agertzen dira,... [+]
Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]