Otxandioko sarraskitik 88 urte betetzen diren egunean, EH Bilduk mozioa aurkeztu du Senatuan Angel Salas Larrazabali kondekorazioak kentzeko

  • Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.


2024ko uztailaren 24an - 08:00
Angel Salas Larrazabal Berlinen Espainiako enbaxadorearekin. / Aiaraldea
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

EH Bilduk mozioa aurkeztu du Senatuan Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bati, Angel Salas Larrazabal militar urduñar frankistari, emandako kondekorazioak kentzeko eskatuz, sarraskitik 88 urte betetzen diren egun berean.

Otxandioko bonbardaketa frankisten altxamendu militarra gertatu eta lau egunera gauzatu zuten, Durango eta Gernikako bonbardaketen aurretik. Guztira, 61 hildako eta zauritu ugari eragin zituen erasoak, eta herria erabat suntsituta utzi zuen.

Hori gutxi balitz, Felipe Gonzalezen gobernuak sarraskiaren arduradun nagusietako bat saritu zuen Aireko Armadako jeneralaren ohorezko izendapenarekin, "aparteko merituak" egin izanagatik.

EH Bilduren Senatuko bozeramaile Gorka Elejabarrietak “onartezintzat” jo du 88 urte geroago sarraski horren erantzule zuzenetako batek oraindik ere dominak mantentzea. Hori dela eta, mozioa aurkeztu du Espainiako Gobernuari "berehalako neurriak" har ditzala exijituz.

Memoria Demokratikoaren Legeak krimen faxistekin lotutako ohorezko-izendapenak indargabetzea ezartzen duela nabarmendu du Elejabarrietak. Are gehiago, apirilaren 2an, Elejabarrieta berak galdera luzatu zion gai horri buruz Angel Victor Torres Memoria Demokratiko ministroari.

Ministroak arrazoia eman zion EH Bilduri Senatuko kontrol saioan, eta "prestutasun osoa" adierazi zuen injustizia horrekin amaitzeko beharrezko neurriak hartzeko. 

Gauzak horrela, Gorka Elejabarrieta EH Bilduko senatariaren eskariari erantzunda, Espainiako Gobernuak konpromisoa hartu zuen Angel Salas Larrazabal militar urduñarrari demokrazian emandako kondekorazioak kentzeko.

88 urte sarraskia gertatu zenetik

Bonbardaketa egunean gertatutakoa gogoratu du Elejabarrietak: "1936ko uztailaren 22ko goizean, Otxandio gainetik hegan zebiltzan Breguet 19 hegazkinak paperak jaurtitzen hasi ziren, eta behin ingurura hainbat pertsona erakartzea lortu zutenean, bi hegazkinak barruan zituzten bonbak jaurtitzen hasi ziren. Emaitza: suntsitutako herri bat, 61 hildako eta zauritu ugari".

Bonbardaketaren gidariek Mola jeneralaren zorion mezuak jaso zituzten, senatari subiranistak salatu duen bezala: Angel Salas Larrazabal bera Franco, Mola eta Queipo de Llanoren arteko lotura izatera iritsi zen, eta senatari lanetan ere jardun zuen.

II. Mundu Gerran pilotu gisa parte hartu zuen ‘Escuadrilla Azul’ izeneko brigadarekin,  Armada Nazian integratuta zegoena Sobietar Batasunaren kontrako inbasioan.

Elejabarrietak nabarmendu du EH Bilduk ez duela amore emango eta justizia egin arte lanean jarraituko duela erakunde guztietan: "Ulertezina izango litzateke Gobernuak eskari hauei entzungor egitea eta  neurririk ez hartzea".


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Oroimen historikoa
Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Iragan-minez

Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]


Joxe Austin Arrieta. Irabazlearen errelatoaren aurka
“Memoria-ariketa da ‘Palinpsestoa’, ahal izan dudan zorrotzena eta zintzoena”

Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Urgulleko ‘Jesusen Bihotza’ eskultura “erregimen frankista goraipatzeko” sinboloa dela ebatzi dute

Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Nazien kontzentrazio esparruetara deportatutako 253 euskaldun omendu ditu Eusko Jaurlaritzak

Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]


Memoriaren herbarioak

Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.


Mikel Gardoki omendu dute, haren erailketaren 50. urteurrenean: «Egia jakiteko garaia da»

50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.


Naziek deportaturikoen oroimena, diru-zorro batean

1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


2025-03-26 | Axier Lopez
Espainiako Guardia Zibilaren historia bat
Hemendik alde egiteko arrazoiak

Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]


Faxisten izenak hildako biktimen zerrendetan mantenduko ditu Gogorak

Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]


2025-03-17 | Ahotsa.info
Lore eskaintza Angel Berruetaren oroimenez

Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


Eguneraketa berriak daude