Martin Villa pertsona ‘non grata’ izendatu du Arrasatek eta haren krimenak ikertzeko eskatu du
Intxorta 1937 elkarteak mozioa aurkeztu du martxoko osoko bilkuran barne ministro ohiaren krimenak aztertzeko eta alderdi guztien babesa jaso du. Bihar, Donostian, Jesus Muñecas-en aurka kereila jarriko du Arantxa Markaide arrasatearrak, eta horren bezperan onartu dute mozioa, eta baita frankismoko krimenen inpunitatearekin lotutako adierazpen instituzionala ere.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Astearte honetan, Intxorta 1937 elkarteak aurkeztutako mozioari babes osoa eman dio Arrasateko udalbatzak, aho batez onartua izan delako. Rodolfo Martin Villaren krimenak ikertzea eskatzen zuen Intxortakoen mozioak, "gizateriaren aurkako krimenak direnez delituak ezin daitezkeelako amnistiatu edo indultatu". Villak hainbat aginte postu izan zituen 60. eta 70. hamarkadetan: SEUko buru, sindikatu bertikaleko idazkari, Bartzelonako gobernari, harreman sindikaletarako ministro, eta baita barne ministro Suarezen agintaldian.
Arrasateko kasuan, Suarezen ministro izan zelarik, honako krimenak egin zirela aipatzen zuen mozioak: lau erailketa Guardia Zibelen tiroengatik (Agurtzane Arregi, Emilia Larrea, Roberto Aranburu eta Jose Maria Iturriotz), bost zauritu, balen eraginez (Juan Jose Etxabe, Enrique Zurutuza, Juana Martin, Alberto Beltran eta Crescencia Bidaurreta).
Villa inputatua izan zen Argentinan, justizia unibertsalaren printzipioa aplikatuta, baina ez zen estraditatua izan, 2015eko martxoaren 13an, Espainiako ministroen kontseiluak eskaria ukatu zuelako.
Hori guztia kontuan hartuz, lau eskari hauek egiten dituzte gaur onartutako mozioan:
- Espainiako gobernuari eskatzea 2015eko erabaki hori bertan behera uztea, Martin Villa estraditatzeko.
- Nazioarteko zuzenbidea erabiliz, frankismoan eta trantsizioan egindako krimenak ikertzea.
- Martin Villa pertsona non grata izendatzea Arrasateko udalerrian.
- Udalaren erabakia honako instantzietara helaraztea: Espainiako Justizia Ministerioa, Auzitegi Nazionalaren eta Auzitegi Gorenaren burua, Estatuko Fiskaltza Nagusia eta Argentinako Errepublikako Krimen gaietarako eta zentzategi federaleko 1. Epaitegi Nazionala.
[Mozioa bere osotasunean irakurtzeko, egin klik hemen]
Adierazpen instituzionala
Ostean, adierazpen instituzionala irakurri du Maria Ubarretxena alkateak, frankismoaren inpunitatearen inguruan. Bezpera adierazgarri batean egin dute irakurketa, bihar aurkeztuko baitu Arantxa Markaide arrasatearrak –beste hiru biktimekin batera– Jesus Muñecas Guardia Zibileko kapitainaren aurkako kereila Donostiako Epaitegian.
Hala dio alderdi guztien onespena izan duen testu bateratuak:
"Datorren Martxoaren 6ean, eguerdiko 12:00etan, biktima torturatuen deklarazioen aurkezpena izango da Donostiako Epaitegian. Kasu honetan, beste biktimen artean Arantxa Markaide arrasatearra izango da Justizia espainiarraren esku utziko duenak Jesus Muñecas Aguilar kapitainak, beste guardia zibilekin batera, garai haietan frankismoaren aurkako mobilizazioetan hainbat eskualdetan ari ziren milaka gazteei izu zitala sartzeko asmoekin egin zituzten ekimen kriminalen salaketak. Arrasateko Udal Batzarrak gure herriko biktimei eta beraien senide guztiei bere elkartasuna adierazten die Egia guztia ager eta Justizia osoa egin dadin 40 urteko diktadurapean frankistak gizateriaren aurka egindako krimenekin. Memoria osoa nahi baitugu berreskuratu, Bakea eta Elkarbizitza behar bezala bideratzeko.
Halaber, deklarazio egunean arrasatear guztiei deia luzatzen diegu bere elkartasuna adierazteko modu baketsuan Donostiako Epaitegiaren aurrean eguerdiko 11:00etik aurrera izango den Elkarretaratzean.
Frankismoaren inpunitateari tolerantziarik ez!".
Albiste hau Goienak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziarekin ekarri dugu ARGIAra.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.