Martin Villa pertsona 'non grata' izendatu du Arrasatek eta haren krimenak ikertzeko eskatu du
Intxorta 1937 elkarteak mozioa aurkeztu du martxoko osoko bilkuran barne ministro ohiaren krimenak aztertzeko eta alderdi guztien babesa jaso du. Bihar, Donostian, Jesus Muñecas-en aurka kereila jarriko du Arantxa Markaide arrasatearrak, eta horren bezperan onartu dute mozioa, eta baita frankismoko krimenen inpunitatearekin lotutako adierazpen instituzionala ere.
Astearte honetan, Intxorta 1937 elkarteak aurkeztutako mozioari babes osoa eman dio Arrasateko udalbatzak, aho batez onartua izan delako. Rodolfo Martin Villaren krimenak ikertzea eskatzen zuen Intxortakoen mozioak, "gizateriaren aurkako krimenak direnez delituak ezin daitezkeelako amnistiatu edo indultatu". Villak hainbat aginte postu izan zituen 60. eta 70. hamarkadetan: SEUko buru, sindikatu bertikaleko idazkari, Bartzelonako gobernari, harreman sindikaletarako ministro, eta baita barne ministro Suarezen agintaldian.
Arrasateko kasuan, Suarezen ministro izan zelarik, honako krimenak egin zirela aipatzen zuen mozioak: lau erailketa Guardia Zibelen tiroengatik (Agurtzane Arregi, Emilia Larrea, Roberto Aranburu eta Jose Maria Iturriotz), bost zauritu, balen eraginez (Juan Jose Etxabe, Enrique Zurutuza, Juana Martin, Alberto Beltran eta Crescencia Bidaurreta).
Villa inputatua izan zen Argentinan, justizia unibertsalaren printzipioa aplikatuta, baina ez zen estraditatua izan, 2015eko martxoaren 13an, Espainiako ministroen kontseiluak eskaria ukatu zuelako.
Hori guztia kontuan hartuz, lau eskari hauek egiten dituzte gaur onartutako mozioan:
- Espainiako gobernuari eskatzea 2015eko erabaki hori bertan behera uztea, Martin Villa estraditatzeko.
- Nazioarteko zuzenbidea erabiliz, frankismoan eta trantsizioan egindako krimenak ikertzea.
- Martin Villa pertsona non grata izendatzea Arrasateko udalerrian.
- Udalaren erabakia honako instantzietara helaraztea: Espainiako Justizia Ministerioa, Auzitegi Nazionalaren eta Auzitegi Gorenaren burua, Estatuko Fiskaltza Nagusia eta Argentinako Errepublikako Krimen gaietarako eta zentzategi federaleko 1. Epaitegi Nazionala.
[Mozioa bere osotasunean irakurtzeko, egin klik hemen]
Adierazpen instituzionala
Ostean, adierazpen instituzionala irakurri du Maria Ubarretxena alkateak, frankismoaren inpunitatearen inguruan. Bezpera adierazgarri batean egin dute irakurketa, bihar aurkeztuko baitu Arantxa Markaide arrasatearrak –beste hiru biktimekin batera– Jesus Muñecas Guardia Zibileko kapitainaren aurkako kereila Donostiako Epaitegian.
Hala dio alderdi guztien onespena izan duen testu bateratuak:
"Datorren Martxoaren 6ean, eguerdiko 12:00etan, biktima torturatuen deklarazioen aurkezpena izango da Donostiako Epaitegian. Kasu honetan, beste biktimen artean Arantxa Markaide arrasatearra izango da Justizia espainiarraren esku utziko duenak Jesus Muñecas Aguilar kapitainak, beste guardia zibilekin batera, garai haietan frankismoaren aurkako mobilizazioetan hainbat eskualdetan ari ziren milaka gazteei izu zitala sartzeko asmoekin egin zituzten ekimen kriminalen salaketak. Arrasateko Udal Batzarrak gure herriko biktimei eta beraien senide guztiei bere elkartasuna adierazten die Egia guztia ager eta Justizia osoa egin dadin 40 urteko diktadurapean frankistak gizateriaren aurka egindako krimenekin. Memoria osoa nahi baitugu berreskuratu, Bakea eta Elkarbizitza behar bezala bideratzeko.
Halaber, deklarazio egunean arrasatear guztiei deia luzatzen diegu bere elkartasuna adierazteko modu baketsuan Donostiako Epaitegiaren aurrean eguerdiko 11:00etik aurrera izango den Elkarretaratzean.
Frankismoaren inpunitateari tolerantziarik ez!".
Albiste hau Goienak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziarekin ekarri dugu ARGIAra.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
1938ko maiatzaren 22an 800 presok baino gehiagok hartu zuten parte. Omenaldia egin die beste urte batez Txinparta elkarteak. Ehunka lagun bildu dira egia, justizia eta erreparazioa eskatuz.
Francoren diktadurarekin amaitzea posible zela erakutsi zuen lehen mugarria izan zen Burgoseko Prozesua. 1970eko gerra kontseilu hartan, epaile izatetik epaitua izatera igaro zen erregimena. Baina hor gertatutakoa ulertzeko, gutxienez urtebete atzera egin beharra dago: 1969ko polizia-sarekada, tortura eta erbesteratze masiboetan baitauka jatorria. Urte beroa bizitu zuten orain 50 urte Euskal Herrian.
Gladys Gogoan ekimenak, Kalapie elkarteak eta Eguzkik bizikleta martxa egingo dute Donostian ekainaren 1ean, militante ekologista hil zutela 40 urte betetzen direnean. Horrez gain, egitarau zabala antolatu dute, Donostian, Iruñean eta Tuteran.
Herri horiei jakinarazi die Bake, Elkarbizitza eta Giza Eskubideetako zuzendaritzak oraindik ere "ohorezko" izendapenarekin dutela diktadorea. Aurretik ikertutako beste dokumentu batzuei esker beste 17 herritatik erretiratu egin dituzte izendapen horiek.
1933ko maiatzak 10, gaurko egunez milaka lagun bildu ziren Berlingo Bebaplatzen Alemaniako Ikasle Nazien Batasunak egindako deiari erantzunez. 25.000 liburu baino gehiago erre zituzten plazaren erdian "alemaniar espirituaren aurkakoak" zirela argudiatuta. 86 urte beranduago, memorian gordetzeko eguna da maiatzaren 10a.
JOSE RAMON ZURIMENDIK (Bilbo, 1961) Guda Zibilak Nerbioigoienan utzitako pasarteak jaso ditu elkarteak argitaratu berri duen liburuan. Proiektuaren nondik norakoak azaldu ditu.
1977ko amnistiaren astean, Rodolfo Martín Villa gobernazio ministroa zela, zazpi hildako eragin zituzten poliziek eta indar parapolizialek. Ahaztuak, Egiari Zor, Goldatu, San Fermines 78 gogoan eta Martxoak 3 elkarteek deitu dute ahanzturaren aurkako jardunaldia.
36ko gerrak ondorio latzak utzi zituen toki askotan, baita Tolosaldean ere. Gerrateko aztarnek, oraindik ere, bizirik diraute bertan, eta horren adibide da Tolosako zezen plazan Francok ezarritako kontzentrazio eremua.
Memoriaren Egunean, larunbatean, Sartagudako Parkean egin zuten omenaldia. Besteak beste, Jaxinto Gomezi eta Carlos Martinezi egin zioten ohore Alargunen Herria Elkarteko kideek.
Hamaika Telebistak egindako Hezurren Memoria erreportai sortaren lehenengo atalean Ezkabako Gotorlekura hurbilduko gara, frankismo garaian eta honen aurretik bertan gertatu zena ezagutzeko.
Auschwitz-Birkenaura joan gabe Nafarroak ere sarraski esparruak ezagutu ditu. 1934tik Ezkaba mendian dagoen San Cristobal gotorlekua preso politikoak gorde zituen 1945. urtera arte. Bertan, goseak, hezetasunak, hotzak, eritasunek eta tratu txarrek ehunka ezkerreko preso hil zuten. Gaur egun, oraindik ere,... [+]
