“Martín Villa epaitu!”, ministro ohi frankistaren inpunitatea salatzeko kanpaina abiatu dute
Rodolfo Martin Villa, frankismo garaian Barne ministro izandakoa epaitu dezatela eskatu dute Espainiako Estatuko 30 talde memorialistak, tartean Euskal Herrikoak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Poliziaren arduradun nagusi izan zen bitartean, 1975 eta 1979 artean, agente armatuek eta talde parapolizialek 90 lagun inguru hil zituztela uste da, baina Martin Villak ez du oraingoz krimen horiengatik epaile aurrean deklaratu behar izan, eta ez du zigorrik jaso. Memoriaren inguruan lanean diharduten elkarteek Martin Villa epaitu! kanpaina abiatu dute eta ostegun eguerdian aurkeztu dute aldi berean Iruñean, Gasteizen, Madrilen, Zaragozan eta Valentzian egindako agerraldietan.
Martin Villari egozten diote, besteak beste, Gasteizko 1976ko langileen kontrako sarraskia, 1977an Amnistiaren Aldeko Astean hildakoak edo urtebete geroago Sanferminetan poliziak egindako oldarraldi basatia. Kanpaina abiatu duten taldeen artean daude Martxoak 3 elkartea, Sanferminak 78 Gogoan, Goldatu, Egiari Zor, Ahaztuak kolektiboa, Andoaingo Oroituz, Intxorta 1937 eta Gernika Batzordea, baita norbanakoen senideak ere, 1978an Donostian hildako Joseba Barandiaranenak kasu. Bideoa ere zabaldu dute kanpainari hasiera emateko (egilea: Hala Bideoak):
Ministro ohiaren kontra kereila jarri dute Argentinan "gizateriaren kontrako krimenak" egiteagatik, baina kanpainaren sustatzaileen aburuz ez da nahikoa eta Espainiako Estatuan bertan epaitu beharko lukete Martín Villa, orain duen inpunitatearekin amaitzeko. Horretarako baina, beharrezko ikusten dute 1977ko Espainiako Amnistiaren Legearen "murrua" botatzea.
Trantsizioari buruz eman izan den "ereduzko irudia" faltsua dela nabarmendu dute eta hori baieztatzeko estatu biolentziak eragindako heriotza horiek jarri dituzte adibidetzat: "Rodolfo Martin Villa politika errepresibo horren egile nagusietako bat izan zen", dio kanpainaren manifestuak. Eta agiri horretan bertan gogorarazi dute Martin Villa dela frankismoko goi mailako kargudunek izandako bilakaeraren adibide onenetako bat: "IBEX-35eko enpresari nabarmenak izatera igario baitira".
Urriaren 19ra arte dago ikusgai Donostiako Kaian Amerikako konkista eta arpilatzeari bandera berdea eman zion itsas-espedizioko itsasontzi baten erreplika: Cristobal Colónen Santa Maria. Espainiarrek segitzen dute haien loria inperiala gorazarre egiten, bertoko agintari... [+]
Bertsio ofizialaren arabera, ETAko militante Montxo Martínez Antiak 1975ean bere buruaz beste egin zuen Madrilen, Poliziak inguratuta zuen eraikin batean. Eusko Jaurlaritzak bertsio horri eutsi zion 2015ean. Orain, GEBehatokiak ikerketa egin du eta ondorioztatu du poliziek... [+]
Bi egun baino ez ditu iraun zabalik LAB sindikatuaren historia barnebiltzen duen 1974tik etorkizunera, LAB zabaltzen erakusketak, Tuterako Rua zentro zibikoan. Erakusketa paratu dute Erriberan 40 urte egin dituela ospatzeko sindikatu abertzaleak antolatutako egitarau barruan.
50 urte bete dira Txiki eta Otaegi fusilatu zituztenetik. Urteurrenaren harira, BERRIAk lan hau ekoiztu.
«Txikiren anaia bat kalean ikusi nuen behin, Zarautzen [Gipuzkoa], eta pentsatu nuen: '50 urte igaro dira fusilamenduaz geroztik. Zer pentsatuko du berak? Nola... [+]
Frankistek Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urte bete direnean, ekitaldi jendetsua egin du Sortuk Iruñeko Anaitasuna pabiloian. “Bakarren batzuk haien memoria kriminalitzatzen eta jazartzen jarraitzen dute”, esan du alderdiko idazkari nagusi Arkaitz... [+]
Txikitatik pentsatu nuen nortzuk ote ziren paretetan, karteletan, oroitarritan, asteroko manifestazioetako aurpegi horiek. Baziren eskelak egunkarietan eta herriko plazan, baina gero, baziren besteak. Ez nituen inoiz kaletik ikusi, ez nekien izenik, baina edozein herritan... [+]
Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.
1985eko irailaren 25ean Inaxio Asteasuinzarra hernaniarra, Sabin Etxaide zestoarra, Agustin Irazustabarrena astigarragarra eta Jose Mari Etxaniz urretxuarra hil zituen GALek Baionan. 40 urte geroago omenaldia egin diete Monbar Hotelaren aurrean, hil zituzten lekuan.
Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
.jpg)
Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.