1975ko azaroaren 23an eraman zituzten Francoren gorpuzkiak Madrilgo mausoleora, hil eta hiru egunera. Preso errepublikarrek eraikia, Gerra Zibileko 33.800 biktima daude bertan lurperaturik.
Ostegun eguerdian atera dituzte Erorien Haranetik Francisco Francoren gorpuzkinak. Bizkarrean hartuta atera dute hilkutxa lorez eta oihalez apainduta, Europako mausoleo faxista handiena denaren atea nagusitik.
Pedro Sánchez Espainiako presidenteak Twitter bidez azaldu duenez "Espainiako demokraziarentzat garaipen bat" da diktadorearen exhumazioa. Iñigo Urkullu lehendakariarentzat ere "anomalia demokratiko bat zuzentzen" du.
Aitzitik, hura ateratzeko trabak eta moduek askorentzat agerian utzi dute frankismoaren oinarriak uste baina errotuago segitzen dutela Espainiako Estatuko egituretan. Kritikak eta haserre ugari eragin du prozesuak:
1.Francoren aitzinean ez zegoen monarkia. 2.Francok errege berrixe ipini euskun. 3.Helikopteroan Espainiako ERRESUMA idatzita dago, ergo...
— Juan Morga Orue-Etxeberria 🇵🇲 (@JuandeMorga) October 24, 2019
4. Espainia gaur oindino frankista da.
Elikopteroko militarrek agur militarra egin diote Francoren familiari edo niri bakarrik iruditu zait? Besarkada bat Francoren biktimei, jasandako umilazioagatik😞 #exhumacionFranco pic.twitter.com/ArOk8Mi5Mm
— Jabi #OrainPresoak #NikEHBildu (@indautxukoa) October 24, 2019
Le llaman exhumación y no lo es.
— Hedoi Etxarte (@hedoi_etxarte) October 24, 2019
Apología del fascismo.
Enaltecimiento de 40 años de dictadura militar. Segundo funeral de Estado. pic.twitter.com/8DkGcMM4IQ
12 urte gorpu bat ateratzeko
Hamabi urte iragan da 2007ko Memoria Historikoaren legea onartu zuela Espainiako Kongresuak, PSOEko Jose Luis Zapatero Espainiako Gobernuko lehendakari zela. Lege horretan oinarritzen da desobiratze hau. Harrez gero, Franco ateratzeko baimena ematen zuen ez legezko proposamena onartu zen Kongresuan 2017an eta Espainiako Gobernuak, azkenean, 2019an eman zuen horretarako agindua.
Familiaren gertuko fundazioek, dena den, etengabe trabatu dute agindua auzitegietan. Ate denak irekita, Madrilgo Mingorrubioko panteoira eraman dute gorpua, bere alargun Carmen Polo lurperatua dagoen lekura.
Tejero kolpistari sarbidea utzi diote
Hogei bat herrialdetako 500 kazetari inguruk zuzenean jarraitu dute segurtasun neurri zorrotzen pean egin den desobiratzea. Mingorrubiokoa hilerrian han bildutakoek polizia hesia igarotzea ezinezkoa zuten arren, Antonio Tejero koronel ohi kolpistak ez du inongo arazorik izan barrura sartzeko.
34.000 hilotz
Erorien Haranean dauden ia 34.000 hilotzetatik, gehienak 1959an eraman ziren Estatuko beste lekuetatik eta asko fusilatutako errepublikarrei dagokie. Euskal Herritik 1.200 gorputz inguru garraiatu ziren.
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]