“Garana agertu beha June”, Arratiako noka berpiztu gurean
Joan den urteko abenduaren 12an Igorreko Axular kultur elkarteak noka ikastaroa antolatu zuen, tratamendua Arratia bailarako (Bizkaia) gazteen artean ezagutarazteko eta zabaltzeko. Guztira hamabost bat lagun elkartu ginen, adin desberdinetakoak (19-50) bailarako bazter desberdinetatik etorritakoak, edota beste eskualde batzuetatik animatu zirenak (Durango-Galdakao).
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Etorritakoen artean hikaren ezagutza maila desberdinak zeuden: batzuk umetatik etxeko nagusiei entzundakoak, beste batzuk, ozta-ozta, noka zer den jakin gabe etorri ziren, edota gizonezkoen hika menperatzen zutenak, baina ez andrazkoen tratamendua.
Ikastaroa nahiko xumea izan bazen ere, aldez aurretik ezarritako helburuei erantzun ziola esan genezake. Lehendabiziko helburua noka tratamendua berreskuratzen eta berpizten hastea zen. Horretarako, dinamika desberdinen bidez, hika gazteen ahotan eta belarrietan jartzea erabaki genuen; alegia, neska-mutilen artean praktikara ekarri noka zein toka, egunerokotasunean esparru desberdinetan erabili ahal izateko. Kasurako, kuadrillan, parranda, whasapean, tabernetan, unibertsitatean, familian… eta abar.
Lehenengo dinamika galdera-erantzun bidez antolatu genuen. Parte hartzaile bakoitzari kolore desberdinetako hiruna fitxa eman genizkion; berdez galderak, eta urdinez erantzunak. Poltsa batetik ausaz ateratako zenbakien bidez parte hartzaileen arteko elkarreragina bilatu genuen, eta galdera-erantzunak botatzen zizkieten elkarri. Gorago aipatutako fitxak, logikoki, hitanoz idatzita zeuden, gure “ikasleek” ohiko aditzak ezagutzeko, eta hartzailearen arabera haiek aukeratu behar zuten toka edo noka erabiltzea. Bide batez, zalantza ugari argitu genituen, eta hainbat truko eman ere, egunerokotasunean erabiltzen diren aditzetatik abiatuta “hikako aditzak” barneratu ahal izateko.
Lehenengo dinamikaren tenporalizazioa ez zen izan aproposena, beharbada, lehenengo jolasean denbora nahikotxo galdu genuelako. Hala ere, parte-hartzea erabatekoa izan zen, eta zalantza ugari argitzeko parada izan genuen
Lehenengo dinamikaren tenporalizazioa ez zen izan aproposena, beharbada, lehenengo jolasean denbora nahikotxo galdu genuelako. Hala ere, parte-hartzea erabatekoa izan zen, eta zalantza ugari argitzeko parada izan genuen. Bigarren dinamika, ordea, askoz “erosoagoa” begitandu zitzaien parte-hartzaileei. Galdera-erantzun askeak egitea proposatu genien, hain zuzen.
Lehenengo eta behin, txuleta txiki bat banatu genuen ikasleen artean, egunerokotasunean gehien erabil litezkeen aditzekin -asko esatea bada ere-, eta esaldi gutxi batzuekin. Irakurtzeko minutu bat eman ostean, plastikozko pilota bat atera eta, berriro ere, elkar eraginari ekin genion. Denon artean gai bat adostu genuen, eta jarraian, ausaz, pilota jaurti behar zitzaion beste pertsona bati esaldi batekin batera. Esango nuke, dinamika honek harrera hobea izan zuela aurrekoak baino, baina, harrezkero denbora aldetik eskaz genbiltzan. Tamalez, ez genuen izan hirugarren dinamika burutzeko astirik. Zita azkarrak izeneko formatua erabili nahi genuen; hau da, minutu bateko solasaldi laburrak, edozein gairi buruz, parte-hartzaileen artean.
Gauzak horrela, laster batean, tankera honetako elkarretaratzea antolatu nahiko genuke, ahal dela, lehenengo ikastarotxo honetan ikasitakoa praktikan jartzeko, lagunen artean praktika hori bermatzeko, eta egunean-egunean hika bera menperatzen ikasteko.
Gure uste apalean, Arratiako gazteok noka berpizten hasteko aukera ezin hobea dugu. Arratia mailan noka erabiltzearen aldeko talde egonkorra eta “militantea” sortzeko aukerarik balego, nola parrandan, hala Hika Lagun izaerako ekimenen bidez, bailarak aberastasunean eta berdintasunean asko irabaziko lukeela uste dugu. Arratian esaten den moduan “Garana agertu beha june”, eta geu, behintzat, horretan ari gara, gurea erakutsi gurean!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan... [+]
“Ez dakit” esaldi itzela da, baina zenbat kostatzen den esaten ikastea! Irakasleoi, batez ere, ikasleek eta gizarteak orojakileak garela sinistarazi digutelako. Beraz, eskola-emaileoi ezjakintasuna aitortzeak lotsa eta larria eragiten digu, gure ahultasun hori... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]
Maiatzean Korsikan egon nintzen topaketa batean, hezkuntza artistikoa eta hizkuntzen irakaskuntza aipagai, gure antzerki taldean hezkuntza eta antzerkia anai-arreba bikiak baitira ekinean. Ikastaroan, luzaz mintzatu ginen linguista batekin, etorkinei frantsesa eta ingelesa... [+]
Pasa den astean kontabilitatea egiteko software libreko programa instalatu nuen ordenagailuan. Ez dakit lurralde guztietan berdin izango den, baina Bizkaian jarduera ekonomiko bat garatzen dugunok Batuz atarian egin behar ditugu fakturak. Batuz ataria ondo dago, baina... [+]
Kooperatiben mugimenduak euskal nortasunaren sakoneko afektu bat esnatzen du gehienetan. Kontzeptuarekiko gertutasun, harrotasun, lurraldetasun bat. Eta bizirik dabil, kooperatibek gaurkotasun handia irabazi dutelako, ez da iraganeko historiako ekimen euskaldun bat... [+]
Zezenketaren kontrakoa naiz, baina debekua heltzen den bitartean, jarraituko dut zezen-plazetan gozatzen”. Lagun baten iruzkin zinikoa gogorarazi dit Jose Luis Ábalos PSOEko ministro ohiaren azken polemikak.
Izan ere, Koldo ustelkeria kasuaren testuinguruan... [+]
Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]
“Ea hurrengorako ikasten duzun…”. Horrela agurtzen zuen amak onkologoa, kariñoz eta lotsarik gabe, kontsultatik ateratzen ginen bakoitzean. Hamar bat kontsulta egingo genituen bospasei urteren bueltan, eta agurra beti bera izaten zen. Emakume atsegina... [+]
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
2016. urtean Ping elkarteak urtero Nantesen antolatzen duen Summer Lab-ean izan nintzen. Gurean ere halakorik badugu, adibidez uztaileko lehen astean Tabakalerako Medialabean ematen dena.
Nanteseko Summer Lab-ean OSHW (Open Source Hardware / Kode Irekiko Hardwarea) inguruan,... [+]
Irango hiru gune nuklearrei eraso diete AEBek pasa den asteburuan. Donald Trump eta aiatolaren arteko pultsuan eta Netanyahuren rolean zentratu dira hedabideak albistea ematerakoan, ez ordea bertoko zein diasporako herritarren larritasunean: Teheranetik ihes egiteko bultzakada,... [+]