Frankismoaren biktimen gutuna NBEri: "Inpunitateak amaitu behar du"
Giza eskubideen aldeko elkarteak eta frankismoaren biktimak Nazio Batuen Erakundearengana zuzendu dira, salatzeko Espainiako Estatua oraindik inpunitateak jarraitzen duela eta ikerketa judizialik ez dela egin 1936ko eta horren osteko diktadurako krimenak argitu eta erreparatzeko.
"Espainiako Estatuak konpromiso osoa hartu behar du Gerra Zibilean eta frankismoan giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten biktimen egia, justizia eta erreparazioa errespetatu, babestu eta bermatzeko", hala adierazi die Amnistia Internazionala, Rights International Spain, Women's Link Worldwide eta CEAQUA elkarteek Nazio Batuen Erakundeari (NBE), salatzeko krimen horiek inpunitateak jarraitzen dutela
Elkarte horiek Derrigorrezko Desagertzeen Batzordeari eta Egia, Justizia eta Erreparazioko errelatoreari gutuna bidali diote, hauek ari baitira jarraipena egiten, ea Espainiako Estatua bere betebeharrekin konplitzen ari den eremu horietan. Salatu dute ikerketa judizialik oraindik ez dela habian jarri eta horrek eragozten duela biktimen erreparazioa eta egia jakitea, besteak beste.
Espainiako Estatuan oroimen historikoari buruzko lege berria ari dira egiten, Oroimen Demokratikoaren Legea, eta elkarteon ustez testu berriak ekarpen baliotsuak egiten baditu ere, hutsuneak nabarmenak dira. Esaterako, ez du aurreikusten "egiaren sustapena ikerketa judizialen bidez egitea", eta ez du urrats irmorik ematen Auzitegi Gorenak, Konstituzio Auzitegiak eta antzeko aparatuek etengabe jarritako oztopoen aurrean ikerketa horiek aurrera eramateko. Genero ikuspegian eta adierazpen askatasunaren arloan ere hankamotz geratuko da lege hori, biktimen esanetan.
40 urteren ondoren, "ezinbesteko" jotzen dute Espainiako Estatuak aitortzea giza eskubideen urraketa larriak jasan zituztenek eskubidea dutela babes judizial bat izateko.
Krimenak epaitu
Hain justu, berrikitan Euskal Herriko hainbat kolektibok ere adierazpena sinatu zuten, Espainiako Estatuko lege berri horrek baimendu dezan "Diktadura garaiko eta Trantsizioko giza eskubideen urraketak epaitzea". Helburu horrekin, pasa den apirilaren 24an Iruñeko Justizia Jauregiaren aurrean elkarretaratzea egin zuten.
Udalak jakinarazi du herrian bertan egingo diotela omenaldia apirilaren 28an. Igande honetan, aldiz, beste 198 fusilaturekin batera omenduko dute Valladoliden, baina ez dute hango memorialean hobiratuko.
Iruñeko Erorien Monumentuarekin zer egingo da? Hori da legealdi honetako gai izarretakoa Hiri Buruzagian azken asteetan. Asteazken honetan, Joseba Asiron alkateak kazetarien aurrean jakinarazi duenez, legealdi honetan emango zaio irtenbidea gaiari eta herritarrek... [+]
Nafarroako Gobernuak Espainiako Gerra Zibilaren eta frankismoaren artxibo digitalaren plataforma, Oroibidea, gaurkotu du eta bildutako errepresaliatuen testigantzak laukoiztu dituzte.
Ángel Salas Larrazabal militar frankista urduñarrak gidatzen zuen hegazkinak bonbak bota zituen Otxandioko Andikona plazan zibilen aurka, 1936ko uztailaren 22an. Gutxienez 61 herritar hil ziren. Frankismoan hainbat kargu militar eta politiko izan zituen, eta 1991n... [+]
Irisarriko herrigunera sartu orduko, hantxe, etxe baten atarian, ikurrina eta estelada. Jokin Etxebarriaren bizitokia duzu. Gerrako ume izandakoa, hamaika ibilera –eta hamaika baino gehiago ere bai–, han eta hemen egindakoa. 92 urtek nahi beste bizitzeko aukera... [+]