‘Ezkaintza’ Ezabatua
Horrela iragarri digu Hezkuntza Sailak seme Martinek ez daukala aukeratutako goi mailako hezkuntza-zikloa egiterik.
Ezkaintza Ezabatua.
Ez nau harritu D ereduko plazarik ez izatea lanbide-heziketako Arabako instituturik handienean. Ezin harritu: Araba osoan zazpi goi mailako ziklo baino ezin dira euskaraz ikasi, guztiak ere Gasteizen. Laudion? Zero. Amurrion? Zero. Murgian? Zero. Guardian? Zero. Gasteizen, zazpi hezkuntza publikoan, gehi kristau-eskola batean eskaintzen den bakarra, zortzi. Horixe da lanbide-heziketako goi mailako zikloen D ereduko eskaintza.
"Ez nau harritu D ereduko plazarik ez izatea lanbide-heziketako Arabako instituturik handienean. Ezin harritu: Araba osoan zazpi goi mailako ziklo baino ezin dira euskaraz ikasi, guztiak ere Gasteizen"
A ereduan? Hezkuntza publikoan 30 ziklo, pribatuan beste zortzi. 38, guztira.
B ereduan? Hezkuntza publikoan bederatzi, eta pribatuan beste bi, hamaika dira Araban egin daitezkeen goi mailako zikloak. D ereduan ez bezala, A eta B ereduak herrialde osoan daude aukeran.
Ez pentsa gero, erdi mailako zikloetan gauzak askoz hobeto daudenik: D ereduko lau (hiru publikoan, bat pribatuan), guztiak ere Gasteizen. A ereduan 27 eta B ereduan hamaika (bakar bana pribatuan). Gasteizetik kanpora, ezin lanbide-heziketa euskara hutsean ikasi.
Datu horiek guztiak Eusko Jaurlaritzarenak dira: 2019-20 ikasturtean Araban benetan eman izan diren zikloak zerrendatu ditu aurtengo matrikulazio-garaian, eta horixe da erakutsi digun panorama.
Seguruenera izango da nor edo nor, pazientzia kontua dela usteko duena. Hezkuntza Saila apurka-apurka joango dela lanbide-heziketako euskarazko eskaintza indartuz. Denbora-kontua baino ez dela lanbide-heziketan ere euskarazko eskaintza sendoa eskura izatea. Uste ustela.
Jaurlaritzaren datuetara jo behar berriro ere:
2012-13 ikasturtean, Arabako erdi mailako lanbide-heziketako ikasleen % 8,93k ikasten zuen D ereduan, eta goi mailakoen % 11,88k.
2018-19an (aurtengo daturik ez baitut aurkitu), erdi mailakoen % 5,90 zegoen D ereduan, eta goi mailakoen % 10,60.
Onartu beharra dago: pixka bat mucho bada, euskarak asko egin du atzera Arabako lanbide-heziketan. Bigarren hezkuntzan ez, ostera: urte-tarte berean, DBHko D eredua % 41.78 izatetik % 51,33 izatera igaro da, eta batxilergoa % 45,24tik % 48,53ra.
"Onargarria irudituko litzaiguke DBH D ereduan egin duen ikaslea behartzea batxilergoa A ereduan egitera? Bada, hain justu horixe da lanbide-heziketa hautatzen duten asko eta askorekin Hezkuntza Saila egiten ari dena"
Harrigarria? Ez benetan: Hezkuntza Sailak urteak eman ditu lanbide-heziketan Ezkaintza Ezabatzen. Sustatu beharrean, zangotraban. Matrikulazio-sistema, esaterako, propio diseinaturik dago A ereduko taldeak sor daitezen, D ereduko taldeen kaltetan. Ahaztuta, nonbait, hizkuntza-ereduz ez aldatzeko eskubidea duten ikasleen matrikulazioaz ari garela. Onargarria irudituko litzaiguke DBH D ereduan egin duen ikaslea behartzea batxilergoa A ereduan egitera? Bada, hain justu horixe da lanbide-heziketa hautatzen duten asko eta askorekin Hezkuntza Saila egiten ari dena: ereduz aldatzera behartu. Jakina: D eredukoek daukate ereduz aldatu beharra, A eredukoek beti izango baitute zikloa gaztelania hutsean egiteko aukera.
Etorkizun laburrean ez dirudi egoera aldatuko denik. Lanbide-heziketan euskarak duen egoeraren jakitun, Hezkuntza Sailak hurrengo ikasturteko lanen plangintza eskatu zigunean, beste mordoxka baten artean hauxe proposatu genion Gasteizko Iralekook: lanbide-heziketako Arabako ikastetxe publiko guztietara joan, euskararen egoeraren diagnosia egin eta hurrengo ikasturteetan D ereduko eskaintza handitzeko plangintza osatzea.
Beharbada irakurriko zuten guk idatziz egindako proposamena. Beharbada ez. Zelan jakin, zuzeneko erantzunik eman ez badigute?
Dakigun bakarra da Irale ere Ezkaintza Ezabatua dela Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailarentzat.
Batean zein bestean, galtzailea euskara.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]
Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.
Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]
Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.
Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]
Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]