‘Ezkaintza’ Ezabatua
Horrela iragarri digu Hezkuntza Sailak seme Martinek ez daukala aukeratutako goi mailako hezkuntza-zikloa egiterik.
Ezkaintza Ezabatua.
Ez nau harritu D ereduko plazarik ez izatea lanbide-heziketako Arabako instituturik handienean. Ezin harritu: Araba osoan zazpi goi mailako ziklo baino ezin dira euskaraz ikasi, guztiak ere Gasteizen. Laudion? Zero. Amurrion? Zero. Murgian? Zero. Guardian? Zero. Gasteizen, zazpi hezkuntza publikoan, gehi kristau-eskola batean eskaintzen den bakarra, zortzi. Horixe da lanbide-heziketako goi mailako zikloen D ereduko eskaintza.
"Ez nau harritu D ereduko plazarik ez izatea lanbide-heziketako Arabako instituturik handienean. Ezin harritu: Araba osoan zazpi goi mailako ziklo baino ezin dira euskaraz ikasi, guztiak ere Gasteizen"
A ereduan? Hezkuntza publikoan 30 ziklo, pribatuan beste zortzi. 38, guztira.
B ereduan? Hezkuntza publikoan bederatzi, eta pribatuan beste bi, hamaika dira Araban egin daitezkeen goi mailako zikloak. D ereduan ez bezala, A eta B ereduak herrialde osoan daude aukeran.
Ez pentsa gero, erdi mailako zikloetan gauzak askoz hobeto daudenik: D ereduko lau (hiru publikoan, bat pribatuan), guztiak ere Gasteizen. A ereduan 27 eta B ereduan hamaika (bakar bana pribatuan). Gasteizetik kanpora, ezin lanbide-heziketa euskara hutsean ikasi.
Datu horiek guztiak Eusko Jaurlaritzarenak dira: 2019-20 ikasturtean Araban benetan eman izan diren zikloak zerrendatu ditu aurtengo matrikulazio-garaian, eta horixe da erakutsi digun panorama.
Seguruenera izango da nor edo nor, pazientzia kontua dela usteko duena. Hezkuntza Saila apurka-apurka joango dela lanbide-heziketako euskarazko eskaintza indartuz. Denbora-kontua baino ez dela lanbide-heziketan ere euskarazko eskaintza sendoa eskura izatea. Uste ustela.
Jaurlaritzaren datuetara jo behar berriro ere:
2012-13 ikasturtean, Arabako erdi mailako lanbide-heziketako ikasleen % 8,93k ikasten zuen D ereduan, eta goi mailakoen % 11,88k.
2018-19an (aurtengo daturik ez baitut aurkitu), erdi mailakoen % 5,90 zegoen D ereduan, eta goi mailakoen % 10,60.
Onartu beharra dago: pixka bat mucho bada, euskarak asko egin du atzera Arabako lanbide-heziketan. Bigarren hezkuntzan ez, ostera: urte-tarte berean, DBHko D eredua % 41.78 izatetik % 51,33 izatera igaro da, eta batxilergoa % 45,24tik % 48,53ra.
"Onargarria irudituko litzaiguke DBH D ereduan egin duen ikaslea behartzea batxilergoa A ereduan egitera? Bada, hain justu horixe da lanbide-heziketa hautatzen duten asko eta askorekin Hezkuntza Saila egiten ari dena"
Harrigarria? Ez benetan: Hezkuntza Sailak urteak eman ditu lanbide-heziketan Ezkaintza Ezabatzen. Sustatu beharrean, zangotraban. Matrikulazio-sistema, esaterako, propio diseinaturik dago A ereduko taldeak sor daitezen, D ereduko taldeen kaltetan. Ahaztuta, nonbait, hizkuntza-ereduz ez aldatzeko eskubidea duten ikasleen matrikulazioaz ari garela. Onargarria irudituko litzaiguke DBH D ereduan egin duen ikaslea behartzea batxilergoa A ereduan egitera? Bada, hain justu horixe da lanbide-heziketa hautatzen duten asko eta askorekin Hezkuntza Saila egiten ari dena: ereduz aldatzera behartu. Jakina: D eredukoek daukate ereduz aldatu beharra, A eredukoek beti izango baitute zikloa gaztelania hutsean egiteko aukera.
Etorkizun laburrean ez dirudi egoera aldatuko denik. Lanbide-heziketan euskarak duen egoeraren jakitun, Hezkuntza Sailak hurrengo ikasturteko lanen plangintza eskatu zigunean, beste mordoxka baten artean hauxe proposatu genion Gasteizko Iralekook: lanbide-heziketako Arabako ikastetxe publiko guztietara joan, euskararen egoeraren diagnosia egin eta hurrengo ikasturteetan D ereduko eskaintza handitzeko plangintza osatzea.
Beharbada irakurriko zuten guk idatziz egindako proposamena. Beharbada ez. Zelan jakin, zuzeneko erantzunik eman ez badigute?
Dakigun bakarra da Irale ere Ezkaintza Ezabatua dela Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailarentzat.
Batean zein bestean, galtzailea euskara.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.
Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]
Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]
Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]
Bilboko Kafe Antzokian, hemen argitaratutako nire kolaborazioen bilduma den Zapalduon pedagogia liburuaren aurkezpenean, entzuleen arteko emakume batek bota zidan galdera. Ohikoak ditudan gaiak aletuz joana nintzen hitzaldian, eta Euskal Herriaren egungo egoeraren kezka jada... [+]
Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]
Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]
Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]