“Bi arnas” dokumentala emitituko du ETB1ek
Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
2022an kaleratu zuten dokumentala, eta sona izan zuen Euskal Herrian zein nazioartean. Iratxe Sorzabalen eta haren ama Maria Nieves Diazen testigantzak jasotzen ditu dokumentalak, jasandako torturen inguruan. Estreinatu eta bi urtera, iazko ekainean, Primeran plataforman jarri zuten ikusgai, tortutaren biktimen babeserako egunaren harira. Aurten, aldiz, lehen aldiz emango dute telebista publikoan, Sorzabal absolbitu eta “tratu gizagabeak” jasan zituela onartu duen epaiaren ostean.
Dokumentaleko zuzendari Jon Mikel Fernandez Elorzek “oso positiboki” baloratu du ETBren erabakia: “ETBn edo telebista publikoan Bi arnas ematea, tortura ikusarazteari leku bat ematea, oso positiboa dela uste dugu”. Sorzabalen epaiak gaia berriro mahai gainean jarri duela dio Fernandezek, eta horren inguruan berba egin behar dela: “Zenbat eta oihartzun handiagoa izan, orduan eta hobeto”. Maiatzaren 20an izango da dokumentala ikusteko aukera telebista konbentzionalean, aurretik Primeran plataforman eskuragarri bazegoen ere.
ETBra heldu aurretik ere, ordea, dokumentalak bide luzea egin du Euskal Herrian zein bertatik kanpo: Katalunian, Frantzian, Alemanian, Suitzan eta Uruguain izan ditu proiekzioak. Kataluniako kasua izan zen entzutetsuena, Euskal Herrian bederen, bertako kate publiko TV3k eskubideak erosi baitzituen, eta 2023an emititu. “Bere garaian sekulako garaipena izan zen torturaren aurkako borrokan. Gure txikitasunetik, uste dut hondar aletxo bat jarri genuela Katalunian”, dio Fernandezek. Orduko hartan, 190.000 eta 200.000 ikus-entzule artean izan zituen emanaldiak, eta gerora ere ikusgai egon da TV3ko edukien plataforman. “Espainiako Estatuan, non tortura ukatu egiten den, Euskal Herritik kanpo horrelako dokumental emititzea eta horrenbeste pertsonak ikusteak badu bere eragina torturaren kontrako borrokan”, dio Fernandezek.
Etxeko lanak, etxetik kanpo
Balorazioa, oro har, positiboa egin du Fernandezek, baina kritikarako arrazoiak ere baditu, batez ere, erabakia heldu arteko epea, ETBk eskubideak "aspalditik" erosiak baitzituen: “Sorzabalen kasuan nazioarteko eragile askok baieztatuta zuten dagoeneko bere testigantza egiazkoa zela, epaitegi espainiarrak ziren hori ukatzen zutenak, baina beste mila ahotsek hori aitortua zuten”.
Bestalde, kritikatu du Euskal Herrian baino atzerrian egin diotela kasu handiagoa torturen gaiari: “Guk uste dugu etxean egin ez dena etxetik kanpo egin dutela beste batzuek. Katalunian askoz oihartzun handiagoa eman diote torturaren gaiari, ez bakarrik Bi arnasi. Kasu eta salaketekin Katalunian oihartzun handiagoa ikusi dugu askotan EITBn baino”. ETB atzetik joan dela dio Fernandezek, eta “alderantziz” izan beharko lukeela: “ETB TV3ren uberan joatea sintomatikoa da”.
Guillermo Garcia eta Ioseba Pagola “giza eskubideen urraketen biktima” izan zirela aitortu du gobernuak. Egiaren Garaia Da plataformak “positiboki” baloratu ditu beste bi aitortza hauek.
Beste 20 pertsonarekin batera, Guardia Zibilaren esku zegoenean pairatu zituen torturak aitortu dizkio Nafarroako Gobernuak. Urrats honetara heltzeko Torturatuen Saretik egindako lan kolektiboa azpimarratu du Euskalerria Irratian. Ziklo baten itxieratzat hartu du aitortza... [+]
21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.
Espainiako Auzitegi Goreneko Fiskaltzak, Iratxe Sorzabal atxiloturik egon zenean "tratu gizagabeak" eman zizkiotela aitortzen duen epaia baliogabetzea eskatu du, eta berriz epaitu dezatela nahi du, 1995ean Irunen jarritako lehergailu baten harira.
1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]
Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
"Erantzukizun publikoa hartzeko ordua" dela esan du Euskal Herriko Torturatuen Sareak, Auzitegi Nazionalak Iratxe Sorzabal Guardia Zibilak torturatu zuela onartu eta horregatik errugabetu ostean. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio EAEko aitortza eta erreparaziorako... [+]
Giza eskubideen urraketa horietan duten erantzukizuna aitortu gabe jarraitzen dutela seinalatu du koalizio subiranistak.
Larunbatean prentsaurreko bateratua eman dute Egiari Zor Fundazioak, Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak eta Iratxe Sorzabalen abokatu Aiert Larrartek. Ostegunean ezagutu zen sententzia mugarria dela adierazi dute hirurek. Larrartek adierazi du Estrasburgoko epaitegira... [+]
Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.
Oraingoz Nafarroan, 53 izango dira estatuaren biktima aitortuak eta horietatik 27 torturaren biktimak. Floren Beraza, Txaro Buñuel, Cecilio Ruiz, Patricia Perales eta Izaskun Juarez dira aitortutako torturatu berriak.
Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]