Danbada-hautsak

  • Denbora oso arin doa; beldurra eta nekearekin batera, aste hauetan hori da nabarmendu dezakedan sentsazioa. Hala ere, krisiak eta shockak pairatzen diren garaietan, behin eta berriro errepikatzen da ekintzen abiadura handia. Informazio zurrunbilo batean erabat murgilduta bizitzea da normalena eta astea urtea balitz bezala sentitu daiteke. Zurrunbilo honetan, egoera leuntzeko administrazioek neurriak iragartzen dituzte. Osasunaren ondoren, ekonomia arloa izan da gobernu-ekintzen lehentasuna: enpresei diru-laguntzak erraztea, zerga ordainketak malgutzea…


2020ko martxoaren 28an - 09:03

Non daude administrazioek hainbestetan zaindu dituzten “merkatuak”? Non daude ekonomian estatuaren esku-hartzea kritikatzen dutenak? Harrigarria izan da ekonomian liberalak diren asko nola isildu diren, edo enpresen berreskurapena erraztuko duten neurriak aldarrikatu dituzten. Noski, horien artean ez daude ideologo doktrinalak, euren mundu mental paraleloan bizi baitira. Egoera larri honetan, argi geratzen ari da ekonomia liberalizatu batek, merkataritza askean oinarritzen denak, eta gastu publiko mugatua duen ekonomia batek ez duela aukera handiak pandemiaren aurka egiteko. Baita administrazioak ekonomian egiten duen esku hartzearen murrizketa zorrotz batek, zailtasun gehiago eragingo lukeela. Isilik daude. Alemania ere aurrekontu publikoen austeritate araua apurtzekotan dago. Argi dago egoera honetatik irteteko liberalak ere ez direla merkatuaz fio.

2008ko krisiak argi utzi zuen errezeta neoliberalen porrota; hala ere, Atzeraldi Handian era indartsuan aplikatu zituzten gure lurraldean. Beste arazo bat sortu da, eta berriro, egoera gainditzeko bidea ez da austeritatea; merkatuak ez du arazoa konponduko. Egoera honetatik irteteko merkatuen zain geratzen bagara, populazioaren %99ak jai daukagu. XXI. mendean, politika ekonomikoen gidalerro nagusiak idatzi dituzten teoria ekonomiko ortodoxoek errealitatearekin talka egin dute bigarren aldiz; austeritatea erabaki politikoa izan da klase sozial zehatz batzuen aurka erabilitakoa, klase borrokaren beste erasoaldi bat.

Horren adibidea osasun sistema publikoa izan da. Efizientzia ekonomikoaren izenean, gure osasun sistemaren enpresa pribatuaren funtzionamendua barneratu da, errentagarritasun ekonomikoa bilatzeko nahian, “garestia” zelako. Honen atzean dauden planteamendu neoliberalen ondorioz, oinarrizkoak ziren elementuetan aurreztu zen. Kostu-irabazia ekuazioak oinarrizko gizarte zerbitzu bat gidatu behar du? Argi dago ezetz, egunotan pairatzen ari garen egoera ikusita.

Azpimarratzekoa da gure “hazkunde ekonomiko sendoa” zein arin pikutara joango den; nola birus batek sistema ekonomikoa soken aurka jar dezakeen. Baina birusa ez da krisiaren sortzailea izan; izatekotan, lehergarria izango da. Nagusi den sistema ekonomikoaren mugak agerian geratzen ari dira. Erregea biluzik doa, azken bizpahiru urtetako hazkunde ekonomikoak agintariak itsutu ditu. Baina enpresen kontuen kolorea gorritik beltzera pasatzen zen neurrian, langileen egoerak ez zuen norabide bera hartu. Krisia gaindituta zegoela zioten, datu makroekonomikoek hala esaten zutelako. Ikusteke dago aurtengo datu makroekonomikoek zer dioten, baina ez da egoera batere ona izango. Urrezko aukera daukagu pertsonen aurkako ideologia ekonomikoak atzean uzteko; sasizientzia horietan oinarritzen diren politika ekonomikoak alderatzeko; pertsonak ekonomiaren erdigunean jartzeko. 

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Materialismo histerikoa
"Mario Lopez" eta "Gernika"

Krimen matxistak, mediatizatzen direnean, emakumeontzat lezio bilakatu ohi dira, eta bizirik badago, biktimarentzat. Nerea Barjola ikertzaileak Alcasserko kasuaren bidez azaldu zigun hori. Eta Nagore Laffageren hilketak ere lezio astun bilakatzeko arriskua izan zuen, lezioa... [+]


2024-03-31 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Bestaldera begira

Eta arkitektoen burbuilean, krisi klimatikoaren gaineko kezka igartzen al da? Galdetu dit agroekologoak.

Eraikuntzaren sektorea CO2 emisioen portzentaje altuaren eragilea izanik, galderak zentzua badu. Naomi Klein-ek Honek dena aldatzen du liburuan kontatzen du nola hegazkin... [+]


2024-03-31 | Diana Franco
Teknologia
Gorputzaren memoria

Mekanografia ikasi baduzu, gitarra jotzen, josten edo eskuz idazten, ulertzen duzu zure gorputzak zelan memorizatzen dituen zenbait jarduera. Gorputza eta adimena modu miresgarrian daude harremanduta, bat dira. Gizakiok sortu dugun teknologia eta honek gure gorputzarekin duen... [+]


2024-03-31 | David Bou
‘La xarxa ultra’

ARGIArekin azken kolaborazioa egin nuenetik lau hilabete igaro direnean, testu honen bidez nire iritzi-artikuluei berriro heldu diet, baina azalduko dizuet zergatik alde egin dudan denboraldi honetan aldizkari maitagarri honen orrialdeetatik.

Otsailaren 20an La xarxa ultra... [+]


Eguneraketa berriak daude