Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ouattara presidentearen iragarpenak oharkabean harrapatu zituen Frantziako agintariak, Al Jazeerak dioenez. Ouatara Frantziaren afrikar agintari gertukoenetakoa ei da eta joan den abuztuan Emmanuel Macron lehendakariak afaria pribatua eskaini zion Eliseoan. Urrian lehendakaritzarako hauteskundeak izango dira Boli Kostan, eta hori ere esanguratsua da: 2010etik boterean dagoen mandatariarentzat garrantzitsua da Frantziarekin harreman militarra etetea bere herritarren aurrean.
Erabakiak erakusten du Frantziak gero eta zailtasun handiagoa duela Afrikako bere kolonia ohietan zuen eragin ekonomiko eta militarra mantentzeko. 2004ko azaroan Senegalek eta Txadek antzerako iragarpenak egin zituzten. Senegalek Frantziako base militarrak itxi zituen bere lurraldean. Txadek bertan behera utzi zituen Frantziarekin sinatutako segurtasun eta defentsa akordioak.
Urte gutxitan Frantziarekin harreman militarrak hausten dituen zazpigarren estatua da Boli Kosta. Aipatu Senegal eta Txaden aurretik, 2022an Afrika Erdiko Errepublika eta Mali izan ziren, eta 2023an Burkina Faso eta Niger.
Horrela, Frantziak Afrikako bi herrialdetan bakarrik mantenduko ditu soldaduak aurrerantzean, Gabonen eta Djibutin. Gabonen 350 bat soldatu ditu eta 2025ean 200era jaitsiko dira, eta soilik arituko dira bertako armadako soldaduen formakuntzan. Djibutik 1.500 soldadu geratzen zaizkio.
Le Monde Diplomatique-k iragan abenduko artikulu batean zioenez, Macron lehendakariak Jean-Marie Bockel Elkarlan ministroari agindu zion txostena egin zezan aztertzeko aurrerantzean zer izaera eman behar zion Frantziak Afrikan izandako presentzia estrategikoari.
Ministroak prest zuen txostena iragan azaroaren 30erako, baina ez zen gai izan iragartzeko ordu batzuk geroago Senegalek eta Txadek egin zituzten iragarpenak. Areago, Txadekoaren berri eman zuten Jean-Noël Barrot Atzerri ministroak herrialde hartara egindako bisitaren ordu gutxitara, hark iragarpenaren susmorik izan barik.
Parisek gero eta informazio gutxiago du Afrikako bere kolonia ohietan gertatzen ari denaz. Hilabetekariaren arabera, horren arrazoietako bat, halaber, kontinente hartan dituen kooperanteen galera: 1990ean 10.000tik gora zituen eta gaur egun 700 bat besterik ez. Horrek, besteak beste, herrialde horietan egunero gertatzen denaren berri izatea eragozten dio.
Azken hamarkadetan izandako galera ekonomikoa ere handia izan da. La Vanguardiak gaiaz jorratutako artikulu sakonean dioenez, 2000. urtean Afrikak zuen komertzio guztiaren %10 Frantziarekin egindakoa zen, eta gaur egun %5etik behera jaitsi da. Aitzitik, mende hasieran Txinaren inportazio eta esportazioak %2koak ziren, eta gaur egun %20,5etik gorakoak dira.
Kanaria uharteetako kostaldera iritsi nahian ari ziren, baina Mauritanian urperatu zen ontzia. Desagerturik jarraitzen dute 100 pertsonak baino gehiagok.
Duisburg (Germaniako Erromatar Inperio Santua), 1569. Gerard De Kremer (1512-1594) geografo, matematikari eta kartografo flandriarrak, Gerardus Mercator izen latinizatuaz ezagunak, proiekzio kartografiko berri bat diseinatu zuen. Proiekzio mota zilindrikoa zen, ekuatorearekiko... [+]
6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.
“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Giza eskubideen aldeko Sudango abokatu talde baten arabera, Sudan mendebaldeko hainbat herrixkari eraso egin zieten larunbatean eta igandean, eta zibilak tiroz hil edota bizirik erre zituzten, etxeetan giltzapetuta. UNICEFek salatu du Ipar Darfurgo 40.000 haur artatu zituztela... [+]
Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.
Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]
Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]
Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.
Ekainaren 13an hasi behar duen Gazarako Martxako partaideak atxilotzen ari da Egiptoko Polizia, tartean hainbat euskaldun. Israel Gazan egiten ari den sarraskia salatu eta korridore humanitario bat ireki dadila eskatzeko abiatu dute ekimena mundu osoko 3.000 herritarrek.
Erresuma Batuko ika-mika parlamentarioaren mamia zen Keir Starmerren gobernuak, azkenean, sinatu duela Maurizioko Errepublikarekin Txagos uhartediaren subiranotasuna hari aitortzen dion tratua. Hori bai, bertan AEBek (Erresuma Batuaren presentzia hutsaren hurrengoa baita) duten... [+]
NBEren esanetan, gatazka hasi zenetik gutxienez 13 milioi sudandarrek euren bizilekuetatik alde egin behar izan dute, eta biztanleriaren erdiak elikagai eskasia du. RSF Laguntza Azkarrerako Indarrak talde paramilitarrak asteburuan egin dio eraso Darfur eskualdeari, eta... [+]
Munduan gutien aipaturiko krisi humanitarioa da Angola hego-mendebaldean 2019az geroztik irauten duena. Klima aldaketak indarturiko lehorte luze baten ondorioz milioika pertsona janari eskasean edo desegokitasunean bizi dira eta ura bilatzeko ahalegin handiak egin beharrean... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]