Bertako baso jasangarrien alde sinadura bilketa abian
Egungo basogintza ereduarekin eta kudeaketarekin kezkatuta, hainbat talde sortu dira azken urteotan Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban. Pasa den martxoan, talde horietako hamaikak batzea eta plataforma batean antolatzea erabaki dute. “Pinuaren gaixotasuna dela-eta, eukaliptoa geroz eta gehiago ari dira sartzen gure inguruan, eta dinamika horri aurre egiteko indarrak batzea eta elkartzea erabaki dugu”, azaldu du Edu Zabala Garagartza plataformako kideak. Sinadura bilketa jarri dute martxan administrazioari basogintza industrialaren kalteak kontuan izan ditzan eta beste basogintza eredu bat bultzatzea eskatzeko.
Herri askotan zeuden martxan bertako basoaren alde eta pinuen eta eukaliptoen monolaborantzen aurka egiteko taldeak, eta horietako hamaika batu dira Baso Biziak plataformara: Eibar, Soraluze, Bergara, Amurrio, Mutriku, Berriatua, Arratia, Donostia, Goierri, Ataun eta Irun daude plataforman ordezkatuak. Gaur egun, EAEko lur gehienak jabe pribatuen esku daude, eta errentagarritasunagatik, pinadiak izan dira nagusi gaur arte. Banda marroia gaixotasunagatik, ordea, horietako asko bertan behera gelditzen ari dira, baina momentua baso eredu jasangarriago baten alde egiteko aprobetxatu beharrean, eukaliptoa geroz eta gehiago sartzen ari direla salatu dute plataformatik.
“Monolaborantzek flora eta fauna uxatzen dituzte, eta hogei bat urtero matarrasa egiten denean lurra babesik gabe gelditzen da”, dio Zabalak. Pinu eta eukaliptoek lurreko ura eta ongarriak erabat xurgatzen dituzte eta horregatik hazten dira hain azkar. Baina, aldi berean, lurra ahul uzten dute eta bertako landare eta zuhaitzek gaixotasunak harrapatzeko arrisku handiagoa izaten dute. “Bioaniztasunaren alde eginen duen baso erresilientea behar dugu, hostozabalez osatutakoa”. Hainbat udaletan mozioak aurkezten ari da plataforma, haien lurretan eukaliptorik ez landatzeko eta lur publiko gehiago eros ditzaten eskatuz.
Ekainaren 12an prentsaurrekoa eta ekintza Diman
“Baso bizien alde, eukaliptorik ez” kanpaina abian du plataformak, eta norbanako eta taldeen atxikimendu bila ari dira orain. Ekainaren 12an prentsaurrekoa eginen dute Dimako baserri batean, plataforma eta kanpaina aurkezteko. “Prentsaurrekoa eta gero, baserritar horren lurretan dauden eukaliptoak aterako ditugu Lurgaia fundazioarekin elkarlanean”, azaldu du kideak. Bertako basoa landatuko dute lur horietan aurrerago.
Herritarrek gaiarekin geroz eta kezka handiagoa dutela sumatzen dute plataformako taldeek, eta momentuz erantzun ona jasotzen ari direla diote. “Klima larrialdi betean, ezinbestekoa da bestelako basogintza eredu baterantz pausoak ematea. Ezin gara orain arte bezala epe motzera begira egon eta dirua irabazteko helburuz soilik jardun”, gehitu du. Oso urruti joan gabe, badaude esperientzia eredugarriak Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan. Horiei gehixeago begiratu eta bidea irekitzen joatea da plataformaren asmoa.
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.