Beren borondatearen aurka antzutu zituztela salatu dute Kanadako 60 emakume indigenak

  • 1973az geroztik legez kanpokotzat jo izan da jendarteko kolektibo jakin batzuk antzutzera behartzea. Azaleratzen joan diren testigantzen arabera, ordea, praktikak bere horretan dirau.


2018ko azaroaren 23an - 09:31
(Argazkia: Kenny McDonald)
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Erditu bezain pronto tronpen lotura edo kauterizazioa egiteko presionatu eta beren borondatearen kontra antzutu zituztela jakinarazi dute Kanadako Saskatchewan probintziako 60 emakume baino gehiagok, Maurice Law Kanadako indigenen abokatu bulegoaren bidez jarritako salaketarekin. Gertakarien testigantza askotarikoak jaso dituzte, legez kanpoko prozedura zein modutan egin zuten argitzen dutenak. Bizipenetako batean, adibidez, antzutua izateko baimena eman arte erditu berri zuen haurra ikustea ukatu ziotela azaldu du emakumeetako batek.

1973an eman zuen bukatutzat Kanadak behartutako antzutzeen praktika, Alberta eta Columbia Britainiarra probintzietan 70eko hamarkada arte legezkoa izan zena. 2015ean ordea, StarPhoenix egunkariak eta CBC irrati telebista kateak publiko egindako erreportaje sorta batek ageriko egin zuen behartutako antzutzeek bere horretan jarraitzen zutela, lau emakumeren testigantzek (Betty Ann eta Brendarena kasu) hala adierazi baitzuten. Sortutako arrabotsa tarteko, osasun alorreko autoritateek ikerketa independente bat eskatu zuten, Manitobako Unibertsitateko medikuntza irakasle Judith Bartlettek eta giza eskubideen alorreko abokatu eta Ontarioko senatari Yvonne Boyerrek burutu zutena, biak jatorriz indigenak. 2017an aurkeztu zuten informeak argi adierazten zuen 1973az geroztik behartutako antzutzeak egin izan direla: 2005 eta 2010 urteen artean antzutzera behartu zituzten zazpi emakumeren testigantzak jaso zituzten, zeinak ikerlarien hitzetan, kolonialismoaren herentzia antzematen zaion sistemaren aurreiritzi eta diskriminazioaren biktima izan diren.

Aipatu informea publiko egitearekin bat, antzerako bizipenak zituzten emakume gehiagoren berri izaten hasi ziren Boyer eta Bartlett. Antza denez, askoz gehiago ziren iragan hurbilean antzutzera derrigortu dituzten emakume indigenak. Horren adierazle da azken salaketa hau, zeinak 2017ra artean behartutako antzutzeak egin direla frogatzen duen, ezkutuan ematen den indarkeriazko errealitate baten adierazgarri. Antzutze behartuen prozedura uste baino hedatuago egotea posible dela adierazi du Boyerrek.

Salaketa bideratzeko tramite bat falta den honetan, Amnistia Internazionalak kasua NBEra eraman du, Kanadako Gobernua ikerketa burutzera bultzatzeko. Mugimenduko kide Jackelin Hanssen argi mintzatu da: “Praktika hauek helburu jakin bati jarraiki burutzen dira. Argi dago xedea pertsona talde bat ez dela erreproduzitzen ziurtatzea dela”. Aste honetan gaiaz eztabaidatzekoak ziren Genevan, NBEren torturaren aurkako batzordean.

Bien bitartean, behartutako antzutzeen gainean neurriak hartzea exijitzen jarraitzen dute emakume indigenek, baita ardurak hartu beharra azpimarratzen ere.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Indarkeria matxista
Indarkeria matxista gisa ikertzen ari dira 78 urteko emakumearen hilketa, Zizur Nagusian

Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute. 


71 urteko espetxe zigorra ezarri diote Hondarribiko surf irakasle bati, 11 adin txikikori sexu abusuak egitea egotzita

2011tik 2021era bitarte egin zituen erasoak, klaseak eman bitartean. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak sexu abusuen delitu bakoitzeko lau urte eta hilabete bat eta hamabi urte bitarteko kartzela zigorra ezarri dio. Horrez gain, 40 urteko gizonak adin txikiko bakoitzari 3.000 eta... [+]


Algortan izandako taldeko sexu-eraso baten ustezko egileetako bat atxilotzeko agindua eman dute

Getxoko 3. Instrukzio Epaitegiak atxilotze-agindua eman du 2023ko urrian Algortan jazotako talde sexu-eraso batean ustez parte hartu zuen egileetako baten aurka. Kasua sexu-eraso larri gisa sailkatu du magistratuak eta poliziari eskatu dio, gaztea aurkitzen dutenean, epaitegira... [+]


Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Laura Macaya
“Indarkerian esku hartzeko marko hegemonikoek ez diete onik egiten emakumeak suspertzeko prozesuei”

Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]


“Intentsitate handiko” bi sexu eraso erregistratu dituzte Iruñeko sanferminetan

Gutxienez hamahiru sexu eraso salatu dituzte hainbat emakumek, horietatik bi "intentsitate handikoak", eta besteak "arinagoak". Mugimendu Feministak gogorarazi du salatutakoez gain "sexu eraso gehiago" egon daitezkeela, eta lanean jarraituko duela... [+]


2025-07-14 | ARGIA
Sanferminak “nahi bezala gozatzeko eskubidea” aldarrikatu dute Iruñean, ostiraleko sexu erasoa eta gero

Mugimendu Feministak deituta, ehunka herritar, ordezkari politiko eta jaietako talde bildu dira uztailaren 13an Iruñeko Gaztelu Plazan. Intentsitate handiko eraso baten eta intentsitate txikiko beste hainbat erasoren testuinguruan egin dute elkarretaratzea. Eraso sexistarik... [+]


Zartako eta Radiocrimen taldeek baxu jotzailea kanporatu dute indarkeria matxista leporatuta

Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuak publikatu ditu hainbat salatzaileren mezuak. Horietan salatu dute bi talde horien baxu jotzaileak haren bikotekide ohiak fisikoki eta psikologikoki eraso izana


Gizon bat atxilotu dute Iruñean bi adin txikikori sexu erasoak egitea eta hirugarren bat bahitzen saiatzea leporatuta

Uztailaren 5ean egin zituen sexu erasoak Iruñeko barraka gune batean. Leporatutako delituen larritasuna dela eta epaileak fidantza ordaintzeko aukera kendu dio.


2025-07-08 | Gedar
Tolosaldean, adin txikiko neska bat modu jarraituan bortxatu du 71 urteko gizon batek

2024aren bukaeratik behartu du gaztea berekin sexu-harremanak izatera, diru truke.


2025-07-07 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Jaiak ere, gizonenak?

Uda giroan barneratuta, heldu dira herriko festak, baita sexu erasoen salaketen gorakada ere. Gozamenerako guneak sortzeko hilabeteetako lana egiten dute jai eta txosna batzordeetako kideek, eta goraipatzekoa da espazio horiek bermatzeko herritar boluntarioek egiten duten... [+]


Leire Martinez, Equala berdintasun aholkularitza
“Zaila egiten zaio gizarteari onartzea albokoa izan daitekeela erasotzailea”

Erasoen aurrean jarduteko protokoloaren garrantziaz mintzatu da Equala berdintasun aholkularitza zerbitzuko Leire Martinez. Eraso baten aurrean zer egin, nora deitu eta nola babestu jakiteko balio du. Iruñeko Peñen Federazioarekin aritu dira elkarlanean aurten ere.


Julia Mengolini kazetari argentinarrak Milei salatu du, bere aurkako “gorroto kanpaina” bat aireratzeagatik

Adimen Artifizialaz egindako bideoak sareratu dituzte, Mengolini difamatzen dutenak. “Gorrotoa bultzatzea, indarkeria kolektiboa eta bortxazko mehatxuak” izan direla salatu du kazetariak, eta zigor bideari ekingo diola.


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-25 | Euskal Irratiak
Betharram ikastetxearekin lotutako bortizkeria kasuak ikertzeko, lekukotasunen bilketa abiatu dute

Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute


Eguneraketa berriak daude