Barazki ekoizpen proiektua Berrobin
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan. “Saltokiaren eta bariantearen eraikuntzengatik galdu genituen baratzea eta baserria, baina zaletasuna beti mantendu nuen”. Hainbat lanbidetan aritu eta gero, Tolosara bizitzera etorri zenean jakin zuen baratzegintza ekologikoan ari ziren batzuk laster jubilatzekoak zirela. Nekazaritza ikasketak egin eta Berrobiko barazki ekoizpenaren eskualdaketa egin zuten 2011n.
Barazkiez gain, loreak ere ekoizten zituen nekazari gipuzkoarrak hasierako urteetan, baina 2018an kazkabar jasak loreen beirazko negutegia eta azpiegitura suntsitu zizkion. Geroztik, barazkiak ekoiztera bideratu du proiektua Mapik: “Hemengo betiko barazkiez gain, barietate bereziagoak sartzen ere saiatzen naiz, hala nola kalea, radicchioa, mizuna, eta jatorri txinatarreko beste zenbait barazki”, azaldu du. Horietako asko, gainera, hazitik egiten ditu ekoizleak: “Zailagoak direnak erosi egiten ditut, baina saiatzen naiz landare asko neroni egiten, hazitegian. Gutxiago gastatzen dut, eta ekoizpen prozesuaren gaineko kontrol handiagoa dut”. Tolosaldean eredu ekologikoan aitzindarietako batzuk izan ziren aurreko ekoizleak, eta bide beretik jarraitu du lanean Mapik, bere jardunean mimo eta ilusioa jarrita.
Tolosako azoka, salmenta gune nagusia
Zuzeneko salmenta egiten du Barazki Bizidunak proiektuko kideak, eta horretarako, bi bide nagusi ditu: Tolosako azoka eta etxez etxeko banaketa. “Barazkiak hozkailutik pasa gabe, freskoan eta ahalik eta denbora tarte laburrenean saltzea da helburua, produktuaren balio organoleptikoak eta nutrizionalak ez galtzeko”, dio. Larunbatero jaisten da Tolosako azokara, baina, astean zehar, sare sozial bidez martxan duen taldean jasotzen ditu eskaerak. “Zerrenda bat bidaltzen diot talde horretako jendeari, ze barazki ditudan adieraziz, eta haiek eskaera egiten dute, helbidea ere zehaztuta”. Astelehenetan jasotzen ditu eskaerak, eta asteartetan egiten du banaketa.
Nekazarien mugimendu eta sareetan ere parte hartzen du Mapik. Besteak beste, Biolur, Gilbe –lorazale eta barazkigileak– eta Bagea –Baserritar Gazte Elkartuen Auzolana– elkarteko kide da. “Nekazaritzan jarduteko geroz eta oztopo eta eskakizun gehiago ditugu, araudiak zorrotzak dira, eta behartutako digitalizazioarekin ere sektorea sufritzen ari da. Azkenean, baratzeko lanak bezainbeste denbora hartzen digute TicketBAI sistemak eta antzeko paper kontuek, eta ekoizle asko ari gara galtzen eskakizunak bete ezinik dabiltzalako”, salatu du.
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]