Arabako shiitake ekologikoa, herrian lan egin eta bizitzeko aukera
Ingeniaritza ikasketak egin zituen Txema Perez de Arriba arabarrak, eta urte askoan automobilgintzaren munduan aritu zen lanean. Behin eta berriz pentsamendu batek hartzen zion gogoa, ordea: “Landa eremuan bizitzeko eta lan egiteko proiekturen bat martxan jartzea”, dio. Amurrio aldeko Delika herrian baserria zuten bikotekidearen gurasoek, eta horien jubilazioa Perez de Arribaren kaleratzearekin bat etorri zenean, aukera berri bat ireki zitzaion. “Mahastiak zituzten baserrian, eta horiek eredu ekologikora pasatzeko lanean hasi ginen. Hasieran, txakolinaren ekoizpena osatzeko ideia izan zen shiitakea ekoizten hastea”, kontatu du. “Osagarri” izateko jaio zen ekoizpen hura, ordea, proiektu nagusi bihurtuko zen denborarekin.
Mahastigintzarekin batera barazki saskiak egiten hastea zen ekoizlearen hasierako asmoa, baina nekazaritza ekologikoko hainbat ikastarotan ohartu zen jarduera horretan hasteko ideiarekin jende asko zegoela, eta beste zerbaiti ekiteak aukera gehiago izan zitzakeela. “Guk ordurako bagenuen perretxikoak kontsumitzeko ohitura, eta shiitakea ere jaten genuen. Horrela bururatu zitzaigun ekoizten hastea”, gogoratzen du. Euskal Herria shiitakea ekoizteko leku aproposa ez zela esaten zioten hasieran askok, baina bera konbentzituta zegoenez, probak egiten hasi zen; hasieran kilo gutxi batzuk, baina, pixkanaka, gero eta gehiago.
Mahastiarekin izan zituzten zenbait arazo medio, duela zortzi urte erabaki zuten shiitake ekoizpenera guztiz jartzea. “Momentu honetan ni naiz proiektuko kide bakarra, baina bikoteak ere asko laguntzen dit, eta lan karga handiarekin gaudenean beste langile bat ere kontratatzen dugu”, azaldu du. Baserriko ukuilua zegoen tokian eraiki zuten shiitakea ekoizteko sala berezia, hezetasun puntu egokia zegoelako bertan. Zigilu ekologikoarekin ari da lanean. “Hasieratik argi nuen ez nuela kontserbagarririk edo antzekorik erabiliko. Perretxikoak jaso eta segituan banatzen ditugunez, ez dugu horien beharrik”, gehitu du. Hilean 350 kilo inguru ekoizten ditu, hurbileko denda ekologikoetan eta hostalaritzan saltzeko.
Sustratua kanpotik ekarri beharra
“Onddoa hazteko sustratu on bat lortzea da prozesuaren zatirik zailena, eta ekologikoan egiteko, gainera, ziurtatutako egurrak behar dituzu”, azaldu du ekoizleak. Sustratua lortzeko zailtasunak medio, momentuz behintzat Pirinio Katalanetatik ekartzen ari dira. “Proiektu polita dute han, bertako basoetatik hartutako egurrean lantzen dute sustratua lau hilabetez, eta ondoren guri bidaltzen”. Ondoren, Delikako baserriko instalazioetan zazpi egunen buruan hazten zaizkie perretxikoak.
Shiitakea freskoan, konfitatuta, kontserba moduan eta krema forman saltzen dute momentuz Delika2en. Aurrera begira, baina, beste modu batzuetan eskaintzea ere bada haien asmoa, deshidratatuta eta hautsean, esaterako. Urteotan izandako erantzunarekin pozik dago ekoizlea. “Pixkanaka bagoaz shiitakearen inguruko kultura sortzen”, dio.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]