Amanat eta Indiako erreforma ekonomiko patriarkalak
Delhin protesta handiak izaten ari dira, hainbat gizonek 23 urteko emakume bat bortxatu eta hil ondoren. Vandana Shiva aktibistak Al Jazeera-ren webgunean argitaraturiko artikuluan aztertu du emakumeenganako biolentzia handitzearen eta azken hamarkadetako erreforma ekonomikoen artean dagoen harremana.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Prentsak “Amanat” ezizena eman dio berrikitan hil duten emakumeari. Abenduaren 16an autobusean zioan, hainbat gizonek bortxatu, torturatu eta errepidera bota zutenean. Amanatek bi aste egin ditu herioan, baina ez du urte berria ikusi. Bortxaketa kasu hau, Indian emakumeek jasaten duten biolentziaren adibide eta ikur bilakatu da.
1990etik hona bortxaketak %240 handitu direla dio Krimenen Errolda Bulego Nazionalak, hain justu Indian politika ekonomiko berriak ezarri zirenetik. “Egon daiteke loturarik antidemokratikoki inposaturiko politika ekonomiko, biolento eta injustuen, eta emakumeen kontrako biolentzia handitzearen artean? Uste dut badagoela”, dio Vandana Shivak. Indiako iraupen ekonomian emakumeek jokatzen duten rola “ez produktibo” gisa gutxiestea da, hein batean, biolentzia horren guztiaren atzean dagoena, Shivaren iritziz.
Hauek dira artikuluko pasarte esanguratsuetako batzuk:
“Patriarkatu kapitalistak emakumeak baztertzen ditu ez dutelako, mentalitatearen arabera, aberastasuna sortzen, eta haienganako biolentzian sakontzen du, emakumeak beren iraupen baliabideetatik aldenduz”.
“Askotan azpimarratu izan dut Lurraren bortxaketa eta emakumeen bortxaketa estu loturik daudela, metaforikoki, mundu ikuskera osatzeko orduan, eta materialki, emakumeen eguneroko bizitzan. Emakumeek ekonomian duten egoera ahulak, are ahulago uzten ditu biolentzia mota guztien aurrean, eraso sexuala barne”.
“Sistema ekonomikoek balore sozial eta kulturaletan eragin behar dute. Merkantilizazioaren ekonomiak, merkantilizazio kultura sortzen du, gauza orok du prezio bat eta ezerk ez du baliorik. Handitzen ari den bortxaketaren kulturak, erreforma ekonomikoa azaleratzen du gizartean”.
“Delhin gertaturiko talde-bortxaketaren biktimak, iraultza soziala eragin du. Mantendu egin behar dugu, sakondu eta hedatu. Eta hori egiten dugun bitartean, ‘hazkundearen’ izenean inposatzen diguten paradigma aldatu behar dugu, emakumearen kontrako gero eta krimen gehiago elikatzen ari baita. Emakumearen kontrako indarkeriarekin amaitzeko, patriarkatu kapitalistak ezarritako ekonomia biolentoaz harago joan behar da, emakumeak eta Lurra errespetatuko dituen ekonomia ez biolento eta baketsu baterantz”.
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak iragarri duelarik hainbat ikastetxe eta zonaldetan sukaldeak jarriko dituztela, EHIGE gurasoen federazioak dio gaur egun catering-enpresen esku dauden eskola-jantokietako eredua bera aztertzea eta bestelako kudeaketa bat bultzatzea dela... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Intxaurrondoak ekainean emango du bere fruitua. Lan bikaina egin du, esfortzuak merezi izan du. Lehen beroaldiekin zirkulazioak eta bihotzak zaintza bereziak behar dituzte. Garrantzitsua da hidratazioa mantentzeko neurriak hartzea –ura, infusioa eta saldak– eta fruta... [+]
Uda da sasoirik oparoena baratzean. bai, behintzat, udaberrian ereintza eta landaketa lanak egin badira. iazko uda ez dadila errepikatu desio dute elikagaiak lurrean eta zeruari begira lantzen dituzten laborariek. Izan ere, batez beste %45 uzta txikiagoa jaso zuten. Datu hori... [+]
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]
Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]