Cando nos espertamos, culturalmente e administrativamente, a paisaxe mostraba un desastre de tres velocidades.
En canto á cultura, tiven a oportunidade –unha vez máis– de confirmalo o pasado 14 de novembro na libraría Menta de Ortzaize. Alí reunímonos porque Eñaut Etxamendi presentou a nova edición da novela Gilentegilo Gilen (Premio Cidade de Irun 1987).
Reuniuse un bo grupo de xente para escoitar as palabras do ezterenzubitarra, que cumprirá 90 anos o ano que vén. Etxamendi recoñeceu que o libro “ebaxka” de Gilentegi é “hatsa -patsaka”. Era necesario dedicarse á agricultura, á política, ao canto, ao ensino, para que unha mocidade que non tiña máis que ir a “Amiketa” [América] para quedar e vivir na Baixa Navarra. Tamén en literatura, por suposto. Transcribo as súas palabras do audio que escoitei na páxina web de Radio de Irulegi, o máis fielmente posible: “Aquí viñan os mozos en particular, pero non só os mozos, os de calquera idade, tal e como sabemos eúscaro, temos que ensaiar, pór sobre o papel… Eu non ía ter grandes lectores, non vía muaias, como podía dar a coñecer as miñas historias á xente, pero se non houbese alguén que lese, necesito seguir vivindo para el até a cabeza… para que alguén poida retelo algunha vez. Entón, é o meu desexo máis íntimo entre vostedes, ao seu ao redor, sacaron a escritores. Iso é inevitable”.
Desde a evidencia de que cada un só pode facer uso das súas forzas, Eñaut Etxamendi é optimista; en Nafarroa Beherea nótase que algo se está movendo
Vivimos nun País Vasco de tres velocidades e, por tanto, esa canción pola literatura pode parecer estraña ou afastada, fóra de lugar, a un novo escritor da CAV; con todo, emocionounos a un público bajonavarro que non se afogou por completo das rápidas inundacións do francés dos últimos anos, ou a Navarra que non vemos razóns demasiado fortes para esquecernos das nosas primeiras motivacións. Arrepentido, na conferencia non houbo ningún exemplar de Euskal Herria de “alta velocidade”. Nin representantes de medios que puidesen difundir a noticia nos próximos días. Témome que unha das consecuencias de tres rápidos non é vivir de costas o un ao outro, talvez a maior que coñezo.
Desde a evidencia de que cada un só pode facer uso das súas forzas, Etxamendi é optimista, pero dáse conta de que en Nafarroa Beherea empezouse a mover algo, por suposto, en literatura e noutros moitos ámbitos. De face á produción que vén de alí, con cantidade e calidade, non lle faltará razón. A literatura vasca, para que me atreva, lanzouse na Baixa Navarra (ollo, esa alta velocidade, o arranque e a rabia son dúas cousas). Etxamendi terminou a súa intervención con palabras cheas de esperanza: “Despois de toda a miña vida na ferida, estou a envellecer de felicidade”.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]