Mono, Salva e Inválido
Non era unha tristeza, á beira. E unha gran desesperación. Este ano demos a luz dúas creacións ("Lurez Ezkutua" e "Bidasoa Mintzatu"), obtivemos un gran éxito e, con todo, un sentimento amargo apértame o pescozo.
Levo traballando en teatro uns 30 anos, escribindo, actuando, dirixindo, pasando a escoba, facendo informes, reunións, roldas de prensa, veladas, limpando os baños, subindo escaleiras, conducindo, cargando, focos, cables e e-mails... E polo menos aprendín unha cousa no camiño: a cultura vasca non é un tema, é un anuncio. Unha casa na pantalla Excel a piques de ser completada. Unha que se sitúa na última liña da lista de tarefas. A precariedade, a impotencia e a hostilidade permanente que se vive no ámbito cultural vasco (moitas veces somos insultados, menosprezados ou insultados por falar en eúscaro) non é un tema. A arte vasca é o único centro de inspiración dos vascoparlantes, pero a respiración non é un tema.
Son mono, aprendo por imitación e está directamente ligado ás posibilidades de imitación que teño a capacidade de expresar os meus sentimentos, emocións e reflexións. Para darlle o primeiro bico tentei escariar os bicos que vira no cine. Cando a miña mamá morreu ou tiven que saudar á miña amiga no hospital para sempre, os libros que lin axudáronme a comprender e aclarar os meus sentimentos. Aprendín a compartir a alegría dos primeiros pasos dos meus nenos. É cultural. A función e o deber da arte vasco é enriquecer a linguaxe, alimentalo, compartir as emocións na comunidade e facer da humanidade unha oportunidade para vivir en liberdade. No teatro, por un momento, son parte dunha comunidade, existo en eúscaro sen pensar que vivo en eúscaro. Sinto, penso e avanzo no seo do pobo.
Ofrécense orzamentos catastróficos para a cultura vasca, a inmensa maioría dos artistas vascos vive nunha situación de precariedade e falta de seguridade, e que? Lévasllo ao pescozo e segue andando?
Iso non merece un mínimo de protección? Iso non ten valor? A todos os niveis ofrécense orzamentos catastróficos para a cultura vasca, a inmensa maioría dos artistas vascos vive nunha situación de precariedade e falta de seguridade, e que? Lévasllo ao pescozo e segue andando? Este é o plan estratéxico que se lle ofrece ao noso pobo? A cultura vasca compite nas entregas de premios marxinais, con orzamentos marxinais, en espazos marxinais. En caso de pisar a alfombra vermella, esta debe ser dobrada ou dominada. Salbaia sométese sempre á linguaxe civilizada.
A dificultade de unir sentimentos e pensamento está a converterse nunha enfermidade crónica do vasco actual: alexitimia. En poucas palabras: Somos minusválidos mentais. Aí radica o proceso de deas-euskaldunización, a maioría dos contidos emocionais e comunitarios difúndense en castelán. Isto é unha consecuencia directa dunha política pública. Para garantir os dereitos lingüísticos dos nosos nenos e nenas, as declaracións que se fan ante os xulgados ou na rolda de prensa non teñen moita influencia. Os orzamentos si. Os apoios políticos si. Os proxectos estratéxicos si. Pero cando ouzo discursos estériles que falan de cultura, vénme á cabeza un lema: "Menos informes e máis libros". Esa será a nosa revolución política fundamental.
A lingua e a cultura sempre foron o corazón do pobo e da liberdade; e mirando cara a outro lado, caemos no baskismo. Quizá morreu o nacionalismo? Non o sei. Ás veces penso que si. A cultura da alexitimia e dos informes primou o baskismo e enterrado o patriotismo na horta do colonialismo.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Que debo saber? Con quen debo relacionarme? Onde debo vivir? Con estas responsabilidades, os seres humanos estamos no camiño de vivir a idea dunha boa vida no seo das nosas sociedades. Si non sabemos responder correctamente, por medo a quedarnos nas marxes.
A semana pasada,... [+]
Cada vez escoitamos máis sobre as necesidades, desexos e iniciativas que xorden nos nosos territorios e nas nosas vidas, sobre a necesidade de traballar as relacións e proxectos público-comunitarios, e é un auténtico motivo de satisfacción, xa que se trata dun modelo... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
O argumento dun silogismo contén tres proposicións, das cales a última se infere necesariamente das outras dúas. Con esta lóxica deductivo pódese analizar, ao meu xuízo, o longo e traumático conflito socio-ecolóxico de Aroztegia que se está producindo en... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Os últimos días foron de gran importancia para o movemento en defensa da vivenda e para a loita contra os especuladores en Barcelona. A madrugada do 28 de xaneiro, un Exército de Policía atacou sen previo aviso á Vella Massana (centro social ocupado) do barrio de Raval, a... [+]
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]