Santa Klausen ejertzito antikapitalista
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean, bizarzuriz mozorrotutakoak barrutik ateratzea. Baina hainbat eragozpen tekniko medio, eskuz egindako hegazti erraldoia arrastaka eramatea erabaki zuten.
Langabezia krisi larriak hartua zuen herrialdea, eta Santa Klaus armada bitxia herritar goibelak pizten ahalegindu zen hurrengo egunetan, goxokiak banatzen, haurrei ipuinak kontatzen, zahar-etxeetan gabon kantak abesten…
Abenduaren 22an General Motors fabrika itxi berriaren hesiak gainditu eta sinbolikoki lantegia eta lanpostuak “berezko jabeei itzuli” zizkieten. Biharamunean, gabon bezperan, Magasin saltoki handian sartu ziren. Liburuak, jostailuak eta bestelako salgaiak apaletatik hartu eta bezeroei oparitzen hasi ziren, “Eguberri on guztioi! Gaur inork ez du ezer ordaindu behar!” oihuka. Segurtasun guardiak jendeari opariak indarrez kentzen hasi ziren eta arduradunek Poliziari deitu zioten. Poliziek hainbat Santa Klaus jipoitu eta atxilotu zituzten, haurren negar eta heldu askoren protesta artean.
Langabeziak astindutako herritarren artean Eguberrietako kontsumismo basatia bultzatzen zuen sistema salatu nahi zuten eta, besterik gabe, “langileei beraiek egindako jostailu eta opariak itzuli”
Santa Klaus batzuek ihes egitea lortu zuten eta gertuen zegoen bankuan sartu ziren. 50 milioi koroa eskatu zituzten, baina haien asmoa ez zen dirua lapurtzea, interesik gabeko mailegua lortzea baizik, gero dirua gehien behar zutenen artean banatzeko. Haiek ere berehala atxilotu zituzten.
1969an Christiania komunitatean sortutako Solvognen (“Eguzkiaren gurdia” danieraz) antzerki taldeko kideak ziren.
Hurrengo asteetan daniar komunikabideetan eztabaida piztu zen antzerkiaren mugei buruz, oholtzaz gaindiko halako ekintzen zilegitasunari buruz, adierazpen askatasunak demokrazian eragin zitzakeen arriskuei buruz…
Baina ekintzaileek zabaldu nahi izan zuten mezua itzalita geratu zen. Langabeziak astindutako herritarren artean Eguberrietako kontsumismo basatia bultzatzen zuen sistema salatu nahi zuten eta, besterik gabe, “langileei beraiek egindako jostailu eta opariak itzuli”.
Qumrameko biribilkiek eta Itsaso Hileko Eskuizbribuek (K.a. III-K.o. I) judaismoaren eta kristautasunaren garapenari buruzko informazio eta interpretazio asko eragin ditu aurkitu zituztenetik. Berriki AA erabiltzen duen Enoch datazio sistemaren bidez, izkribu zaharrenak uste... [+]
Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.
Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]
Austraiko Wels hirian, erromatar garaiko Ovilava kolonian, mila metro koadrotik gorako villa aberatsa industen hasi ziren 2023an, eta, berriki, K.o. II. mendeko hiru mosaiko aurkitu dituzte. Arduradunen esanetan, aurkikuntza horretan "bat egiten dute kalitate artistikoak,... [+]
Segovia (Espainia), duela 43.000 urte inguru. Neandertal batek hatza pigmentu gorritan busti eta puntu bat margotu zuen 25 cm inguruko harri baten erdian. Harria 2022an aurkitu zuten arkeologoek San Lazaro leizean, eta, analisi multiespektral xehea egin ondoren, puntu gorri... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Duela mende bat Perun aurkitutako momia baten aurpegiko tatuajeak aztertu berri dituzte. Emakumezko baten momia da eta 800 urte inguru ditu. Adituek ez dakite zer funtzio zuten tatuaje horiek, baina oso bereziak direla nabarmendu dute.
Batetik, aurpegiko... [+]
Saint-Cloud (Frantzia), 1810eko apirilaren 1a. Napoleon enperadorea Maria Luisa Austriakoarekin ezkondu zen, eta eztei-tarta ikusgarria Marie-Antoine Carême (1784-1833) sukaldari ospetsuak egin zuen.
Baina Carême gorteko luxuetatik urrun jaio zen, Pariseko... [+]
Veneziako urmaela, 452. urtea. Hunoen inbasioak bultzatuta, Italiar penintsulako barrualdeko hainbat biztanlek eremu zingiratsuan hartu zuten behin behineko babesa. Baina lonbardiarren inbasioak iritsi ziren urte batzuetan, eta bizitoki iraunkorra bihurtuko zen etorkin... [+]
Erromako San Giovanni in Laterano plazan, errutinazko indusketa bat egiten ari zirela, arkeologoek IX.-XIII. mendeetako jauregi baten arrastoak topatu dituzte ezustean. Eta garai hartako aita santuen bizitokia izan litekeela uste dute. Bestela esanda, baliteke Patriarkatua... [+]
Indo ibaiaren harana, duela 5.000 urte inguru. Mohenjo-Daro hiriak 35.000 biztanle inguru zituen eta, berriki PNAS aldizkarian argitaratutakoaren arabera, Giniren koefiziente oso baxua zuen, 0,22koa –koefiziente horrek gizarteen desberdintasun ekonomikoa neurtzen du,... [+]
Geroz eta gehiago dira neandertalek uste baino gaitasun kognitibo aurreratuagoak zituztela adierazten duten ikerlanak. Azkena Journal of Archeological Science aldizkarian argitaratu da, eta 2003an Errusiako Mezmaiskaya kobazuloan aurkitutako hezurrezko lantza-punta du... [+]
Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]
Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]
Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]