Jaja Wachukuk ez zuen lo hartu
New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri zuen.
Wachukuri saio hartan atera zioten argazkiarekin kontraesanean, Time aldizkariak hari buruzko artikulua argitaratu zuen, “Nigeriako NBEko enbaxadore dinamikoa” zela esanez. Haren estilo diplomatiko bizi, ausart eta gogotsua nabarmentzen zuen eta, halako politikariei esker, “independentzia lortu eta bi hilabete eskasera, Nigeria Afrikako indar nagusietakoa izateko bidean” zela zioen.
Jaja Wachuku (1918-1996) Ngwa herriko printzea zen, “Nigeria ekialdeko Igbo herriaren 20 belaunalditako buruzagien oinordekoa”. Baina, zuzenbide ikasketak Dublineko Trinity Collegen egin eta Irlandako hiriburuan abokatu gisa jardun ondoren, 1947an Nigeriara itzuli zenean, behetik hasi zuen bere ibilbide politikoa. 1949an lortu zuen bere lehen kargua Ngwa herriko agintaritzaren kide gisa; 1953tik aurrera, aldiz, nazio mailako hainbat kargutarako aukeratuko zuten NIP alderdi independentistaren kide gisa.
Bilkuran ordezkarietako batek iruzkin arrazista egin omen zuen. Wachukuk iruzkin hark eragin zion atsekabea adierazi nahi izan zuen baina, hitza ukatuta, ez zioten horretarako aukerarik eman. Horregatik, mintzaldia entzuteari uko egin zion eta lo planta nabarmenak egin zituen –lekukoren baten arabera, zurrunga eta guzti–, protesta moduan
Independentziaren aldeko mugimenduan urtetan jardun ondoren, bera izan zen Nigeriaren Independentziaren zeremonian Askatasun Gutuna jaso zuena britainiar ordezkarien eskutik. Eta ez zuen denborarik galdu: handik sei egunera, urriaren 7an Nigeriako bandera jaso zuen NBEn, bere herrialdea erakundearen 99. kide gisa aldarrikatzen. Azaroaren 14an Nigeria UNESCOko 58. kidea izatea lortu zuen. Nazio Batuen Kontziliazio Batzordeko lehen kide afrikarra izateko ere aukeratu zuten, eta, besteak beste, Kongoko independentzia prozesuan bitartekari jardutea ekarri zion horrek. Nelson Mandelari eta Hegoafrikako beste ekintzaile batzuei ezarritako heriotza zigorra bertan behera uzteko negoziazio lanetan ere jardun zuen.
Hori guztia bat dator Time aldizkariak deskribatutako irudi dinamikoarekin, baina ez NBEko saio hartan egin zioten argazkiarekin. Izan ere, Jojo Wachuku ez zegoen lo; itxurak egiten ari zen.
Bilkuran ordezkarietako batek iruzkin arrazista egin omen zuen. Wachukuk iruzkin hark eragin zion atsekabea adierazi nahi izan zuen baina, hitza ukatuta, ez zioten horretarako aukerarik eman. Horregatik, mintzaldia entzuteari uko egin zion eta lo planta nabarmenak egin zituen –lekukoren baten arabera, zurrunga eta guzti–, protesta moduan.
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
1991n Alpeetako glaziar batean aurkitu zutenetik, hotzak hain ondo kontserbatutako Ötziren gorpuzkinak informazio iturri oparoa izan dira. Berriki Communications Biology aldizkarian aditzera eman dutenez, momia naturalaren kaxa torazikoa digitalki berregin dute, eta Homo... [+]
Historia garaikideko basakeriarik handienetakoak dira Hiroshimaren eta Nagasakiren bonbardaketak. 1945eko abuztuan, hiru eguneko epean, bi bonba atomiko jaurti zituzten lehen aldiz historian eta bi hiritako biztanleak modu indiskriminatuan hil zituzten. 1945aren amaierarako,... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Joan den astelehenean, Paris inguruko Bougival herrian izenpetu zen "oinarrizko akordioa", Kanakiaren etorkizun politikoari buruzko dokumentu garrantzitsua. Testuinguru honetan, Kanakiako Nazio Askapenerako Fronte Sozialistak bere lehen adierazpen ofiziala plazaratu... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.