Txikitan, mila eta bat jolas genituen egunerokotasunean jolasteko. Batzuk korrika jolasten genituen, beste batzuk baloiarekin, panpinekin, gomarekin edota hitzekin. Bada hitzekin jolasten genuen jolas bat, konturatu naizena bizitza guztirako izango dela. Ez gara ohartzen jolas horretan gabiltzanik, baina denok “jolasten” dugu, batzuetan nahita eta beste askotan nahi gabe.
Ze jolasez ari naizen? Ez dakit zuek nola deitzen zenioten jolas horri, baina guk “telefono escacharrao” deitzen genion. Euskara jatorrean, “telefono hautsia”, “hondatutako telefonoa” edota “telefonoaren jolasa”.
Eta zertan datza jolas hori? Ilaran edo korroan nahi beste lagun jarri eta hasierako pertsonak esaldi bat esan behar dio aldamenekoari belarrira. Horrek hurrengoari eta horrela ilara edo korro guztian pasako da hasierako pertsonak asmatu duen esaldia belarriz belarri, azken pertsonarengana heldu arte. Azken horrek ozen esan behar du esan diotena eta egiaztatzen da ea aurreneko pertsonak esan duen esaldi bera den.
bertsio berritu faltsu asko ekiditeko, txikitan bezala, ondo etortzen da hasierako informazioa amaierakoarekin alderatzea
Askotan barrez lehertzen ginen, hasierako esaldiak ez baitzuen amaierakoarekin zerikusirik. Horrela konturatzen ginen bidean nola galtzen edo transformatzen zen informazioa. Txikitan ez genion inportantziarik ematen jolas horri, jolas hutsa baitzen, momentukoa eta askotan barre algarekin amaitzen zena. Gainera, ez genion inori kalterik egiten.
Baina gaur egun, egunero egiten dugun gauza da. Aldamenekoak hitza edo esaldia esan beharrean, askotan pasarteak, bizipenak kontatzen dizkigute. Eta guk, dena ulertu dugulakoan, hurrengoari informazio hori pasatzen diogunean, bidean pasarte asko galtzen dira. Ez duzue ala uste?
Zenbat aldiz pasa zaizue, “urlia ospitalera sartzen ikusi dute”; hurrengo astean, “urliari zerbait aurkitu diote eta ez dira berri onak” esaten dizute eta urliari galdetu diozunean ea zelan dagoen, harrituta begiratu zaitu. Ospitalean froga sinple batzuk egitera bakarrik joan delako.
Eta ez naiz urliari buruz bakarrik ari. Norberak ere askotan norbere bizipenak kontatzen dituenean, zenbat aldiz entzun duzue esandakoaren bertsio berritua? Txikitan ez bezala, orain min eman dezake. Esaten denak askotan ez duelako egiaren itxurarik ere.
Horregatik, bertsio berritu faltsu asko ekiditeko, txikitan bezala, ondo etortzen da hasierako informazioa amaierakoarekin alderatzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]
Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.
Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]
Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.
Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]
Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]
Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]