Neska jaiotzea
Alice Dussutour
Ttarttalo, 2023

----------------------------------------------

Hitzaurrean Clèmentine Beauvaisek esaten duen moduan, neska jaiotzea eta neska egiteaz ari da Dussutour liburu honetan. Feminismotik Beauvoirri hartu diogun emakumea egin egiten da esaldiak zentzu osoa hartzen du liburuan; izan ere, sistema heteropatriarkal kapitalistak (bai, oraingoan osorik jarri nahi izan dut hitz potolo guztiekin) nolakoak izan behar dugun erakusteko munduko komunitate desberdinetan dituen trikimailu batzuk erakusten dizkigu hainbat adibideren bitartez: tabuak, inposaketak, tradizioa, sinismenak, boterea... Horrez gain, emakumeek horri aurre egiteko dituzten estrategiak ere ikus ditzakegu. Horregatik, haserrea eta amorrua sortzeaz gain, esperantza eta goxotasuna ere pizten ditu liburuak, baita bizitza hobeago bat amesten jarraitzeko ilusioa ere.

Gaur egungo mundu zabaleko bost kokaleku eta bost pertsonaia aukeratzen ditu autoreak emakume jaiotzearen ondorioez eta albo kalteez hitz egiteko. Nepalgo Kaneilak, Euskal Herriko Elaiak, Afganistango Mahnooshek, Kenyako Makenak eta Mexikoko Luisak kapitulu bana dute. Kapitulu guztiek egitura bera dute (bi atalez osatua): lehenengo, pertsonaia bakoitzak bere testigantza emango du lehenengo pertsonan. Testigantzaren hasieran egoera gordinena kontatzen dute protagonistek eta bukaeran zirrikitu bat irekitzen zaio itxaropenari. Horren ostean, egileak "dokumentazioa" deitu dion zatia hasiko da: hitz batzuen esanahiak argitzen dira, galdera batzuk erantzuten eta datu batzuk ematen.

Bi atalak daude ilustraturik. Kolore deigarriz osatuta dago, bistara deigarriak eta erakargarriak. Koloreen erabilera plano samarra dela esango nuke, baina beraien funtzioa ongi betetzen dute. Irudi batzuk testuen lagungarri izango dira eta beste batzuetan orri osoa hartuko dute. Kasu honetan iradokitzaileagoak direla iruditu zait niri.

Eta, kolofoi gisa, egilearen hitzostea eta kapitulu bakoitzari dagokion dokumentazio eta bibliografia gehigarria aurki daiteke: elkarteak, filmak, pertsonaia ezagunak, liburuak, jardunaldiak eta abar.

Irakurketa erraza duen arren, ez da esperientzia arina. Entretenitzeko baino, informazioa eskuratzeko liburua izanik, entziklopedia baten moduan funtziona baitezake. Heldu eta haur eta gazteek elkarrekin irakur dezaketen materiala da, eskolan, etxean edo irakurle taldeetan. Askorako eman dezakeela uste dut.