Erredukzionista naizela esango didazue, baina nik honela ikusten dut: zibilizazio-krisian murgilduta gauden aldera, gizarte gisa daukagun arazo potoloenetako bat publizitatearen hedapen paregabea da. Hain dago hedatuta bazter guztietatik, non, askotan, ez baitugu ikusten ere, arnasten dugun eta mugitzen garen airea ikusten ez dugun bezala.
Eta, orduan, galdetuko didazue nik nola ikusten dudan, arrazoi osoz. Egia da; agian laster tokatuko zaidalako Pentsamendu Kritikoa izeneko irakasgaia ematea, munduaren jabeek publizitate manipulazio maisulan gisa asmatu dutena. Hasi naiz begirada kritikoa zorrozten, entrenatzen joateko. Ez iparrik gabe, baizik leku egokietara apuntatuz (faborez, ez galdetu orain nork erabakitzen duen zein den leku egokia, horrela ezin baitugu aurrera egin). Gustatuko litzaidake ikasgai hori asmatu dutenei gertatzea filosofiako irakasle batek El Mundo Today aldizkarian bere ikasleei buruz kontatzen zuena: “Kritikoak izateko behar dituzten tresna guztiak ematen dizkiezu, eta hori erabiltzen dute emandako tresnekin izateko kritikoak. Amorragarria da”. Ni, ikasle horiek bezala, munduaren jabeei xake-mate egin nahian nabil, fandangoaren buelta bilatuz, hatzak gurutzatuta: euren buruaren garbiketa egiteko asmatu dutena, buelta dadila boomerang baten legez eta sar dadila haien bekokiaren erdian. Ez dakit aterako zaidan.
Korrontetik burua pixka bat ateratzea lortzen badugu, konturatuko gara publizitateak gauza oso bitxiez konbentzitu gaituela
Harira, desbideratu naiz-eta: publizitatearen inperioa, askotan ikusezina baina beti eraginkorra, bazter guztietara hedatu da. Bereziki igartzen da sarean, zer esanik ez sare sozialetan, publizitatez betetako esparruak bilakatu baitira. Irakurketa eta ikustaldi oro eteten eta oztopatzen duen publizitatea etengabea eta haserregarria da (kasu honetan, bai, oso agerikoa). Iragarki argitsuz, markaz eta logoz, salmentako erakusleihoz gainezka dugu bizitza. Antza, bankuak irribarre eta goxo hitz egiten duten izakiak dira, erregai konpainiak atseginak eta ingurumen-friendly zerak diren moduan. Honelako mezuak egun santu osoan, etengabe, tantaz-tanta (edo zurrustaka, irratiko iragarki oihukariak, adibidez), behin eta berriz, arima hezur muineraino blaitu arte.
Arrastaka eramaten gaituen korrontetik burua pixka bat ateratzea lortzen badugu, konturatuko gara publizitateak (askotan ikusezina baina beti eraginkorra) gauza oso bitxiez konbentzitu gaituela. Adibidez: bankuen edo argindar-konpainien nazionalizazioa bezalako proposamenak muturrekoak eta arriskutsuak direla eta ezin direla ezta aipatu ere egin (adi, oinarrizko premiekin espekulatzearen ondorioz onura lotsagarriak lortzen dituzten konpainiez ari naiz). Ez dute zertan horrela esan behar, hitzez-hitz (ez da ikusten), baina denek betetzen dugu (eraginkorra da): inori ez zaio burutik pasatzen honelakorik mahaigaineratzea, ezta ezkerreko alderdiei ere (tankera horretako proiektuak defendatzea betebehar izan behar zuten horietaz ari naiz).
Hor dagoena ikusteko gaitasuna itotzen digun publizitate ikusezin baina eraginkorra saihestea lortzen badugu, honelako proposamenek, berriz, ideia zentzudunak dirudite. Are gehiago: beharrezkoak. Arraro bihurtzen dena zera da: aurten diru-kopuru ahoska ezinak irabazi dituen argindar-konpainia batek eztabaida bat antolatzea, ekidin nahi omen duen energia-pobreziari buruz (berak eragindako pobreziaz ari naiz, dirutza hori irabazteak ahalbideratu diona). Izan ere, hobeto pentsatuta, eta ez modu bereziki kritikoan, agian publizitateak eragozten diguna ez da pentsamendu kritikoa bakarrik, baizik eta sen on eta arrunta ere bai.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]