Europa amets


2022ko apirilaren 06an
Muga guzien gainetik | Xalbat Itzaina, irudiak: Paxkal Bourgoin | Ikas, 2021
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Maliko hegoaldean sortutako 14 eta 16 urte bitarteko lau gazte ditugu nobela honetako protagonistak. Beraiek egiten duten bidaia da, hain zuzen, Xalbat Itzainak kontatzen diguna. Nola ateratzen diren etxetik, batzuk gogoz, bateren bat behartuta; nola doazen Burkina Fasora, Niger zeharkatu eta Libiara iritsi; Tripolin jasan behar dituztenak eta, azkenik, itsasoaren zeharkaldi dramatikoa. Irakurleak ez du bidaiaren amaiera ezagutuko, Palermon uzten ditu egileak Jalil eta Nura, lagun afganistandar batekin, korrika doazela… manifestari batzuengandik ihesi.

Nobelak Amets Arzallus eta Ibrahima Balderen Miñan liburua gogorarazi digu behin baino gehiagotan; Itzainaren nobela bi gazteren lekukotasunean oinarrituta dago eta, Ibrahimaren kontakizunean bezala, hemen ere bidaiaren gordina eta mina presente dago.

Muga guzien gainetik erraz irakur daitekeen obra dugu. Kapitulu laburretan egituratua, elkarrizketa ugari eta deskribapen laburrez osatua. Bizia da, ekintzaz beterikoa. Suma daiteke protagonisten pentsamendua, zer bizi duten, bidaiaren pozak eta, batik bat, kezkak eta penak; alde horretatik irakurleak azkar biziko ditu lau neska-mutilen gertakariak.

Hizkuntza aldetik hegoaldeko irakurleak hain ezagunak ez zaizkion hainbat hitz aurkituko ditu –eskarniatu, kalapitan, akitu, lohasma, beha eta guhaur, 25. orrian agertzen direnak, esaterako– baina horietako batzuk hiztegi laguntzarekin ageri dira orriaren oinean eta beste batzuk testuinguruagatik uler daitezke, beraz, ez dadila hori nobela honetara hurbiltzeko arazo izan.

Liburuan, bestalde, Paxkal Bourgoinek eginiko hainbat ilustrazio ageri dira koloretan, narrazioari indarra emanez eta, hasieran batez ere, hainbat mapa ere bai, gazteek eginiko bidaiaren nondik norakoak azalduz.

Nobela interesgarria da migrazioaren mugimenduen berri izateko, gure gazteei hurbiltzeko eta gure lurretara hurbildu diren horiek ezagutzeko. Zituzten ametsen, dituzten amets gaiztoen eta, sarritan, gizarte moduan erakutsi izan diegun mespretxuaren argigarri ere bada. Balioko al du liburu honetako lekukotasunak gogoetarako eta gazte hauen onarpenerako!

 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Gure iragan femenino eta feministaz

Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024

----------------------------------------------------------------

Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]


Herriaren bihotza zabaltzeko giltza

Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]


Eguneraketa berriak daude