Ekainaren 4a arte iraun zuen operazioak, eta guztira 338.772 soldadu ebakuatu zituzten. “Dunkerqueko miraria” esan zioten eta II. Mundu Gerraren norabidea aldatu zuen balentriatzat jo zuten. 1940ko ekainaren leheneko The Times egunkariko editorialak halaxe zioen: “Ingelesa bizirik den artean, Dunkerque hitzak toki berezia izango du gure hizkuntzan. Britainia Handia gogor jo dute, baina ez dute konkistatu. Beti izango du etsaiari aurre egiteko distira: Hitlerrek konkistatu ezin dituen gizon libreen argia. Dunkerqueko mirariak espiritu nazionala altxarazi du”.

Winston Churchill lehen ministroak itzalak aitortuko zizkion distira horri: “Kontuz ibili behar dugu, ezin dizkiogu askapen honi garaipenaren ezaugarriak aitortu. Gerrak ez dira ebakuazioekin irabazten”. Egunkariak, ordea, etxera iritsi berri ziren eta borrokara gogoz itzultzeko prest zeuden soldadu irribarretsuen argazkiz bete ziren eta operazioaren galerak ez ziren aipatu ere egin.

Dinamo operazioaren bajen zerrendan materiala da nagusi: aliatuek 200 ontzi, 100 tanke eta 177 hegazkin galdu zituzten. Eta Dunkerqueko gudu zelaiko arma astun guztiak eta 60.000 ibilgailu hantxe utzi zituzten. Zerrenda horretan ez da hildakorik azaltzen, eta giza baliabideei egiten zaien aipamen bakarra 35.000 gerrako preso inguru dira. Dunkerquen bertan, besteak ebakuatu ahal izateko alemaniarrei eusten geratu ziren soldadu horiei eskainitako marmolezko oroitarri xume bat dago: “Dunkerqueko guduan sakrifikatu ziren pilotu, marinel eta soldadu frantziar eta aliatuen oroimenez”, dio frantsesez. Sakrifikatu “zirela” dio, eta ez sakrifikatu “zituztela”, erabili ondoren abandonatuta utzi zituztela, hiltzea edo alemaniarrei errenditzea beste aukerarik ez zietela eman. “Aliatuak” nongoak ziren ere ez du zehazten.  Iturriek soldadu frantziarrak eta ingelesak aipatu ohi dituzte, eta, tarteka, belgikarrak. Baina gutxitan esaten da, Dunkerquen sakrifikatutakoen artean Frantziako Atzerritar Legioko eta beste konpainia berezi batzuetako milaka soldadu zeudela: poloniarrak, juduak, Espainiako 1936ko Gerratik ihes egindako soldadu errepublikarrak…

Guztira 150.000 soldadu errepublikar inguruk egin zuten ihesi Frantziara. Han, harrera ez zen abegitsua izan; baldintza gogorreko kontzentrazio esparruetan sartu zituzten. Esparruetatik irteteko, Atzerritar Legioan edo Espainiar Langileen Konpainietan (CTE, 1939) sartzea erabaki zuten 19.000 “bolondres” inguruk; beste 10.000 baimenik eskatu gabe behartu zituzten. Gerra batetik ihesi, beste batean sartu zituzten. Maginot lerroa gotortzeko lanetan jardun zuten eta Europako fronte gehienetan lehen lerroan aritu ziren, baita Dunkerquen ere. Baina handik bizirik irten eta errenditu zirenean, ez zieten gerrako preso estatusa ere eman. Alemaniarren kontzentrazio esparruetara eraman zituzten zuzenean. Esparru batetik ihesi, beste batean sartu zituzten.
Eta bitartean, zintzoen bandoa aurrekaririk eta orbanik gabeko arrakasta, Dunkerqueko miraria, ospatzen ari zen.