Azpikontratazioa kulturaren kaltean
Azpikontratazioak kulturaren arloko profesionalen lan-baldintzei ere eragiten die, nahiz eta beste sektore batzuekin konparatuta, ez den gaiaz hainbeste hitz egiten. Problema ikusgarriago bihurtu dute azken hilabeteetako bi gertakarik: euskal bikoizleen plantoak eta Tabakalerako Ubik liburutegiko langileen grebak.
“Lan baldintza duinak Tabakalerako langile guztientzat” idatzita zeukan pankartarekin, elkarretaratzea egin zuten joan den asteazkenean Donostiako kultura garaikideko nazioarteko guneko hainbat langilek. Bi hilabete pasa dira zentro horretako Ubik sorkuntza-liburutegiko bitartekariak greban hasi zirenetik, beste zenbait arazoren artean salatuz soldata baxuak dauzkatela eta kontziliaziorako aukerarik ematen ez duten ordutegiak.
Ez dirudi soluzioa hurbil dagoenik eta bitartean, Tabakaleraren zerbitzu izarretako bat itxita dago, kontratua eskuratu zuen Sedena enpresak planteamendu “iraingarriak” jarri baititu momentuz negoziazio mahaian grebalarien ustez –soldata igoera baten truke datozen lau urteetan mobilizaziorik ez egiteko konpromisoa eskatu zien–. Lan-gatazka hau agerian uzten ari da Ubiketik harago doan problema, zentro bereko beste zenbait zerbitzuk ere azpikontratazio bidez funtzionatzen baitute. Liburutegitik landa ere bada prekarietaterik.
Beste sektore askotan ikusi duguna errepikatzen ari da kulturaren arloan. Diferentzia batekin: langile kulturalen prekarietatea erdi-ezkutuan eraman dela orain dela gutxi arte
Historia ezaguna egingo zaie azken asteetan zeresana eman duten beste langile kultural batzuei: pelikulen euskarazko bikoizketak egiten dituzten aktoreek urtarrilaren amaieran iragarri zuten ez dutela film gehiago doblatuko Zinema Euskaraz programaren barruan. Joan den irailean Mixer enpresak irabazi zuen bikoizketarako ETBren lehiaketa publikoa, “prezio merkeena eskainiz” Bieuse Bikoiztaile Euskaldunen Elkarteak azaldu duenez. Gero soldata jaitsi zien bikoiztaileei –berriz jaitsi, izan ere, bost urtean %35 murriztu die–. Eta profesionalen gehiengoak beherapenari uko eginez, lanuztea abiatu zuen.
Kontua ez da berria, sektore askotan gertatu denaren errepika baizik: instituzioek enpresa pribatuen esku uzten dituzte zerbitzu publikoak; enpresok ukondoka aritzen dira adjudikazioa lortzeko, prezioak lurretik botatzen; langileek pagatzen dute lehenbizi, euren kondizioak beheitituz; eta herritarrek gero, zergekin ordaindu dituzten zerbitzuen kalitatea jaisten delako edo, sortzen diren lan-gatazkak medio, eten egiten direlako.
Diferentzia bat egon da duela ez askora arte, ordea, beste alorretako langileen eta sektore kulturaletan zebiltzanen artean: hauen prekarietatea erdi-ezkutuan egon dela, ez zela publikoki adierazten, akaso beraien ogibideak ez duelako bat egiten normalean langile klasekotzat jotzen dugun horrekin. Ubikeko eta bikoizketako profesionalen aldarriek konfirmatzen dute muga hori desplazatzen ari dela. Eta azken urteetan ugaritzen ari diren zerbitzu hauetako langileen borrokak kontuan izanda –Bilboko Guggenheim eta Arte Ederretako musetako grebak, Azkuna Zentrokoa, Euskaldunakoa, Irungo CBA kulturguneko langileek lortutako hobekuntzak…–, beste batzuk ere sor daitezke, indarrean den eredua aldatzen ez bada.
Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.
Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]
Euskararen Erabilera Biziberritzeko Biltzarra iragarri dute 2027rako. Irail honetan hasiko dute bidea. Hainbat arlotako 270 lagun bildu dira ekitaldian, eta herritar guztiei luzatu die gonbita Imanol Pradales lehendakariak: "Asmoa da bi urteko epean lanketa zabala eta... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Ziburuko Euskal Liburu eta Diskoen Azokak 6. edizioa izango du aurtengoa. Ekainaren 7an egingo da, ohi bezala larunbatez, Baltsan elkarteak eta ARGIA komunikabideak antolatuta. Atarian, sorkuntzaren gibelean dagoenaz mintzatzeko, maiz bistaratua ez den baina zorionez geroz eta... [+]
Bilboko Guggenheimeko museoaren kanpoaldean bildu dira plataformako kideak, bertan zuelako bere lehen agerraldi publikoa Bilboko Guggenheim Museoko zuzendari berri Miren Arzallusek. Landuko dituen ildoez hitz egiteko "goizegi" dela adierazi du Arzallusek, nahiz eta... [+]
Lantegia espazioa, Esperantza liburutegia, Arte Ederren Museoko eta Euskal Museoko lanak, Urdaibaiko Guggenheim proiektua... Ugari dira Bilbon eta Bizkaian kulturaren ikuspegi utilitarista eta pribatizazioa agerian uzten dituzten adibideak. Alde Zaharreko haur eta gazteentzako... [+]
2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Guggenheimaren patronatuakbi urteko epea jarri dio bere buruari proiektuaren alderdi guztietan lan egiteko, “zalantzarik gabe” hartu behar baita kontuan biosfera erreserba batean kokatuko dela. Pello Otxandianok zalantzan jarri du proiektuari 500 milioi euro... [+]
Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]
Duela bi urte Urdaibai Guggenheim Stop! plataforma herritarra sortu zenetik, Urdaibai ez dago salgai! leloa nonahi ari gara entzuten. Joan den urriaren 19an Gernikan milaka lagun bildu ginen proiektu horri ezetza emateko eta, nire aburuz, hiru dira arrazoi nagusiak... [+]
Auzitegi Nazionalean aurkeztu du salaketa eta “proiektua berehala eten dezaten” galdegin du. Bi lege urratzen dituela ohartarazi du: Kostaldeko Legea eta Europako Legea, Red Natura 2000ri dagokiona. Auzitegi Nazionalak Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka... [+]
