Arantxa Urretabizkaiak dioenez hogei urte behar izan ditu idatzi nahi zuen lan hau papereratzeko. Eta ez da harritzekoa. Irun eta Hondarribiako alardeen gaiaz ari da bertan, “euskal gatazka” izendatu daitekeen gure tira-biretako batez. Tabu izateraino heltzen den horretaz.
Kronika, testigantza, saiakera eta autobiografia topa daitezke Bidean ikasia liburuan. Kazetaritzatik hartutako behatzaile (ahalik eta) objektibo(en)a dugu batzuetan, bere inguruan gertatzen ari dena deskribatu nahian, alarde parekiderako asmoa agertu zenetik egon den bilakaeraren berri emanez, angelu ugaritatik.
Honekin batera lekukotasun literarioa dugu, Hondarribiko herritar baten bizipenak kontatzen dizkiguna, alardearen inguruko emozioak eta ekintzak tartekatuz eta irakurlearen gogo eta azalean eraginez.
Euskadi Literatura Saria irabazi berri du lan honekin, “heldutasun betean errealitateari bere osotasunean begiratzen jakin duen idazlearen emaitza (delako)” eta “literaturaren helburua betetzen du; irakurlea asaldatu, laztandu eta gai batean argia egin”. Egileak dio “gorrotorik gabe (idatzi dut), helburua ez delako mendekua, konponketa baizik”. Hortaz, denok irakurtzeko modukoa dela uste dugu.
Liburu honetako ahots narratiboak kanpora eta barrura begiratzen du. Bere herrian gertatzen denaz aldarrikapena eta salaketa egiten ditu egoeraren deskribapen poliedrikoaren bidez, egia begirada desberdinen bilduma eginez lortzen baita. Baina honekin batera lehen pertsonako narrazioa dugu, bizitako esperientzia konpartitzen du irakurleokin, bere minak, pozak eta kezkak adieraziz.
Azken finean, gogoetarako proposamena egiten digu. Alardea deseraikiz irakurleekin gatazka honen irtenbidea eraikitzeko proposamena luzatuz. Eta eskerrak eman nahi dizkiogu hemendik egindako ahaleginagatik, tabu bati buruz hitz egitea ez delako samurra, eta are gutxiago gatazkaren muinetik.
Kontuan izan, “tabu” hitz polinesiarrak “debekatua” esan nahi duela, talde baten arabera onartezina den zerbait, ukitu ezin dena, arrotzat jotzen dena, hutsegite barkaezina, eta legeak zigortua izan daitekeena.
Eskerrik asko bidean ikasi duzuna gurekin partekatzeagatik, Arantxa, isilik geratu eta etxean gorde beharrean plazara ateratzeagatik.
Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024
---------------------------------------------------
Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]
Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa
---------------------------------------------
Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]
Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]
Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]
Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]
Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.
Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]