Lehengo meategia Burdinaren mendi da gaur
Hurra, ezkurra, sagarra eta zura izan dira euskaldunon kulturaren oinarri. Bizitzeko eta Herri egiteko aukera eman digutenak. Horiei esker euskaldunok kanpora joateko aukera izan dugu, baita noranahiko grina piztu ere. Horrek itsas jende egin gaitu. Eta itsasoz lur gure jakintzak eman dituen hiru mozkin nagusiak hedatu ditugu. Euskaldunon enbaxadore izan diren itsasontziak, sagardoa eta burdina. Haiei lotuta etorri zaio kanpotik gure kulturari aitorpena eta sona. Gero ere hala izango delakoan nago.
UNESCOren aholkulari sonatua izanagatik lagun dudan Jordi Pardo jakintsu katalanak gure herrira etortzen denero galdetzen dit: Euskal Herriko historia itsasotik, burdinetik eta sagarretik azalduko duen sarea osatzeko zeren zain zarete? Bere burua ezagutzen duenak, identitatea bereganatzen saiatzen denak izango du etorkizuna. Geroa gaur sortzeko indar onena baita autoestimua. Norbanakoarentzat bezala herri batentzat ez da horrelako erregairik!
Bere etorkizuna lantzeko, izan daitekeenaz jabetzeko, izandakoa jaso, zaindu eta erakusten du Zerainek. Birminghameko Unibertsitateko Kultur Ondareko katedraduna eta Turismoren eta Kulturaren aldaketarako Zentroaren sortzailea den Mike Robinsonek dioen eran, berez dena erakutsi behar du iraunkorra izan nahi duen turismoak. Eta nik erantsiko nioke, iraunkorra eta etorkizuna bere esku izan nahi duen turismoak.
Zerainek bere eskutik erakusten du duen onena: 1711ko zurezko kartzela, San Blas ermita, Herri Museoa, artzainen gaztandegiak, Larraondoko Zerrategia, sagardogintza, Lasurtegiko Hezegunea, bolatea, eta abar. Eskaintza horretan bereziena Burdinaren Mendia da. Aizpea auzoan dago, Zerain eta Legazpi, Aztiriatik barrena lotzen dituen bidean. Gipuzkoako txoko ezezagunenetako batean.
Hiru bizipen ezinbesteko
Burdinaren Mendia lehengo mendera arte batez ere burdina ustiatzeko erabili izan den meategia da. Erromatarren aztarnak aipatzen dituzte batzuek (Troi meategia mugante den Mutiloako meategian, Barbari auzoa Zegama aldera...). Mendi honek ezaugarri bereziki aberatsak ditu bai naturaren ikuspegitik –Aizkorri-Aratz Parke Naturalaren barruan dago eta Lasurtegiko Hezegune babestua ere bertan da–, baita kulturaren ikuspegitik ere; Kultur Monumentu Multzo izendatu eta babestua dago.
Bertaratuz gero hiru bizipenetatik pasa gabe ez etxeratu. Bata Mendian eman beharreko buelta bat da. Ibilbide aukera zabala dago Aizkorri-Aratz Parke Naturalean barrena berezko natura eta ustiapen industrialaren nahasketak sortutako paisaia kultural izugarriaz gozatzeko; tartean trenbidea, laster berriro martxan jarri nahi dutena. Bigarrena, ingelesek burdina ustiatu zuten garaiko eraikin berezian dagoen Aizpita Adierazgunea; bertan burdinak Zerain eta mundua lotzen zituen garaia ezagutzera ematen da. Hirugarrena Galeria. Garai bateko galeria zaharra da, gero bolborategi bihurtua. Egun, galerian barrena, hainbat garaitako ustiaketa eta mea klaseak ikusten dira.
Burdinaren mendian, basoa
Burdinaren Mendian eta inguruko sailetan bere etorkizuna lantzen ari da Zerain. Basoak sortzen ari da, bi helburu nagusirekin: galzorian dauden espezieak berreskuratuz bioaniztasuna zaindu eta aberastu eta baso didaktikoak izatekoa, eta bestetik etorkizunean behar-beharrezkoak izango diren kalitatezko zura eta energia sortzeko egurra lantzekoa.
Eta horrekin batera herriko mozkinak dastatu eta eskuratzeko aukera duzu: kalitatezko baserriko produktuak, batez ere gazta eta sagardoa. Horretarako Burdinaren Mendia eskaintzarekin batera Gazta eta Sagardoaren Mendiaz goza dezakezu.
Ontziak, sagardoa eta burdina. Garai batean bezala, gero ere euskaldunon enbaxadoreek Zerainen bere tokia izango dute. Bere burua estimu handian duen herria.
Jaurlaritzak Valogreene enpresari ingurumen baimena eman izanari helegitea aurkeztu zioten Bergarako Udalak, Ekologistak Martxan taldeak eta Bergarako bi bizilagunek 2022ko apirilean. Udalak azpimarratu du auzitegiak arrazoia eman diola, ebatzi baitu Jaurlaritzak hartu... [+]
2014an sortu zuen Susa argitaletxeak MPK Munduko Poesia Kaierak bilduma, beste hizkuntza eta lurralde batzuetako poetak antologia-formatu zainduan euskarara ekartzeko asmoz. Ordutik, 53 kaier eman dituzte. 2021etik bildumaren zuzendaritzan ari dira Maialen Berasategi eta Isabel... [+]
Pasa den asteko berria dugu: Irunen 67 urteko garraiolari bat hil zen, kamioia kargatzen ari zela. Errepidean izan balitz, “eragozpenak errepidean” entzungo genuke; ondoren, baxu antzean, “kamioilari bat hil da istripuan”. Gipuzkoa aldean trena hartzea... [+]
Gladys Gogoan elkarteak eta Eguzkik Gladys del Estal ekologistaren omenezko ekitaldia antolatu dute igande honetan. Gladys del Estal duela 46 urte hil zuen Guardia Zibilak Tuteran, nuklearren aurkako mobilizazio batean. 1979ko ekainaren 3an gertatu zen, energia nuklearraren eta... [+]
Bederatzi familia etxegabetzeko prozedura judizialak abiatu ditu Pasaiako Portuak, eta bost familiaren aurkako epaiketari ekingo diote ekainaren 30ean, Donostian. Kaleratzeak geldi ditzatela eta bizilagun guztiei bizitoki alternatiba bat berma diezaietela exijitu du Euskal... [+]
Donostiako Parte Zaharreko maizter batek 11 hilabeterako alokairu kontratua bost urterako legezko kontratu bihurtzea lortu du.
Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]
Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.
Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]
Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]
Maiatzaren 10ean Zestoako iraeta auzoan kokatuta dagoen amillubi proiektuan elkartu ziren elikadura burujabetzaren aldeko herritarrak eta laborariak. Udaberriko Festaren bigarren edizio honetan, goizean bi mahai-inguru antolatu zituzten eta entzulez bete zen amilibia baserri... [+]
Segurtasunaren aldeko elkarretaratze bat antolatu dute ostiral honetarako, hilak 23, Altzako Harria parkean. Donostiako hainbat eragile antifaxistek salatu dutenez, “Voxeko jarraitzaile bat” da deialdiaren atzean dagoena, eta Frente Obrerok eta Juventud Combativa... [+]
Maiatzaren 24an 13:00ean Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurrean elkarretaratzea egingo du Errausketen Aurkako Mugimenduak. Zubietako Erraustegiak sortzen duen kutsaduraren aurrean eta agente publiko eta alderdien jarrera salatzeko elkarretaratzera batzeko dei egin die herritarrei.
Gipuzkoako auzitegi baten arabera 2016 eta 2018 urteen artean bost aldiz bortxatu eta beste hainbat sexu eraso zein tratu txar egin zizkion, neskak 12-14 urte zituenean. Gizonari hamasei urte eta hiru hilabeteko kartzela zigorra eta kalte ordainetan 50.107 euro ordaindu beharra... [+]
Bideokonferentzia bidez deklaratu dute Euskal Iheslari Politikoen Kolektibo sei kideak, astelehen goizean. Zitazioetan adierazten zenez, 2013ko gertakarietan oinarrituta ireki dira eginbideak. Sumarioa sekretupean dago.