Iñaki de juana Chaosek libre beharko luke 2004ko urriaren 26tik, baina espetxean jarraitzeaz gain lerrook idazten diren unean 22 egun daramatza gose greban, Algecirasko espetxean. Eta, berak jakinarazi duenarekin eta gose greba hartzen ari den ezaugarriekin, denak adierazten du latza izango dela.

Espetxeetan euskal preso politikoek jasaten duten egoera gogorraren adierazle esanguratsuenetakoa da Iñaki de Juana. 19 urte ziegaz ziega egin ondoren, 1973ko kode penalaren arabera jadanik libre beharko luke. Eta bera moduan beste preso asko. Espainiako justizia sistemaren 'akats' hori zuzentzera etorri zen Parot doktrina moduan ezagutu dena. 1973ko kode penalaren irakurketa berri honekin jadanik ez dago Iñaki de Juanari egindako txapuzarik egin beharrik, eta dena legezko da.

Iñaki de Juanak ere legezkotasunaren barruan jarraitzen du preso, jakina, baina bere bigarren espetxealdia eskubidezko fundamenturik ez duen auzian oinarritzen da; beste askotan ere hala da, baina kasu honetan nabarmenegia da. 96 urteko espetxe zigorra eskatzen zaizkio bigarren espetxealdi honetan, eta dena 2004ko abenduan Gara-n argitaratutako bi idazkirengatik: «El escudo» eta «Gallizo». Maltzagako hau idatzi aurretik berriz irakurri ditut, eta hitz gogorrak, iritziak eta espetxe funtzionario zenbaiten pasarte historiko subjektibo -baina espetxe munduaren inguruan ibili den edonorentzat oso sinesgarriak- batzuetatik haratago ez dago ezer. Ikusmolde batekoak edo bestekoak, estilo horretako dozenaka irakurri daitezke prentsan.

Auzitegi Nazionaleko fiskal eta epaileek, ordea, ETAko partaide izatea eta mehatxuaren delituak
garbi ikusi zituzten iritziotan eta hori nahikoa izan zen kalean beharko lukeen presoak berriz 96 urteko espetxe eskaera bizkarreratzeko. Aznarren garaiko botere judizialaren politizazio neurrigabeaz argudia liteke auzia gehiago ulertzeko. Parot doktrina, ordea, Zapateroren garaikoa da, eta seguruenik, euskal presoen aurka azken 30 urteetan izan den erasorik sendoenetakoa.

Tamainako erasoa ezin da ulertu bizi den negoziazio prozesutik at, ohi bezala, Espainiako Gobernua presoen gaia presio politikorako tresna gisa erabiltzen ari baita. Inozoa litzateke pentsatzea ez lukeela hala egingo, baina jarrera hori -edo jarrera horrekiko isiltasuna- eta Estatuaren errepresioaren eremuko beste jokaera asko ere ez dira bateragarriak giza eskubideen diskurtsoarekin.

Iñaki de Juana sinbolo bat da, bai Espainiako iritzi publikoaren aurrean, bai ezker abertzalean. Baina sinboloaren gainetik, eskubideak dituen pertsona da.