Osasuna: Glutenarekiko jasanezintasuna
Pertsona helduak bezala umeak ere erasaten dituen gaitz hau da gure artean hesteetako gaixotasun kroniko usuena, baina zorionez ez da beste batzuk bezain larria. Zeliakia izenarekin ere ezagutzen den gaixotasun hori glutenari alergia edukitzea bezala definitu genezake. Eta zer da glutena? Zerealetan dagoen proteina bat.
Gaur egungo kalkuluen arabera, 100 pertsonatik bat erasaten du zeliakiak, eta horrela, Euskal Autonomia Erkidegoan 20.000 pertsona zeliako inguru dagoela kalkulatzen da. Gaixotasun hau pairatzen dutenek ezin dutenez glutena jasan, arazo asko ekartzen dizkie elikatzeko orduan, zerealak (garia, batez ere) garrantzi handikoak baitira gure jateko ohituretan.
Gaitzak oinarri genetikoa dauka, eta horrek justifikatzen du familia barruan zeliako bat baino gehiago egotea. Sintoma ohizkoenen artean aipatzekoak dira apetitu-galera, pisu-galera, beherako kronikoak, sabeleko hantura edo distentsioa, eta baita hazkundearen atzerapena ere (umetan batez ere). Gaitza kronikoa da eta zainketak bizi osorako izan behar du.
Jan-neurri erabat glutenik gabekoa da gaur egun dagoen aukera terapeutiko bakarra, duela gutxi Madrilen egin den Elikadura eta Dietetikako Elkarteen Federazioak antolatutako kongresuan argi eta garbi utzi duten bezala. La Paz Ospitale Unibertsitarioko Nutrizio Pediatrikoko Zerbitzuburua den Isabel Polanco doktoreak dioenez, paziente zeliakoak ez badu bere dietatik glutena erabat saihesten: "Erantzun immunologiko anormala gerta daiteke, eta horrek heste meheko mukosaren lesioa larriagotu egingo du". Horren ondorioz lehengaiak, mineralak, bitaminak eta oligoelementuak ez dira behar bezala xurgatzen.
Zoritxarrez, zeliako gehienek -%85ek, aditu batzuen iritzian- ez dakite glutenarekiko jasanezintasuna dutenik, eta horregatik ez dute jan-neurria behar bezala egokitzen. Diagnostikoa ondo eta ahalik eta azkarren egitea oso-oso garrantzitsua da, eta ondoren elikagaien etiketei kontu handiz begiratzea, glutenik gabekoak baino ez kontsumitzeko.
Urteak daramatzate salatzen administrazio publikoak “albo batera begiratu beharrean” tratamendu “integrala” eman beharko lukeela.
Uda sasoian hamalau egunetan baino ez dute medikurik izan herrian, “inoiz baino jende gehiago” biltzen den egunetan, hain zuzen. Osakidetza “gainbeheran” dagoela salatu du udalak, eta herritarrak mobilizatzera deitu ditu.
Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]
Aintzane Mariezcurrena Afan elkarteko psikologoak nabarmendu du “oso garrantzitsua” dela txikitatik alzheimerrari loturako zalantzak argitzea eta gaiaz hitz egitea, haurrek beldurrik izan ez dezaten.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]