Zazpigarren alaba ere etxekoa da


2002ko irailaren 22an
Asmo onez betea omen dago infernua. Izan ere, zenbaitzuetan, gure borondate onak egundoko liskarrak sorraraztera garamatza. Begira bestela, hainbestera iritsi gabe, nolako ondorioa izan zuen ZERUKO ARGIAren lehen orrialdean azaldutako pasartetxo batek. Fermin Irigarai Goizueta «Larreko» zenari egiten zitzaion gorazarrea zeukan hizpide Errialdek sinaturiko idazlan hark, eta honek, halako batean, bihotzak agintzen zionari jarraika-edo, Nafarroa euskalduna zela gogorarazi zien horretaz ahazturik egon zitezkeenei. Eta nafarrak ez dakit, baina Gorka Knörr mindu egin zitzaion behintzat. Hona hemen gorabehera haren nondik norakoak.


AUKERA-MAUKERAKO EGUNA

Auritzekoa zen sortzez «Larreko» idazlea, eta Auritzen antolatu zuen Euskaltzaindiak hari eskaini behar zitzaion eguna. Gauzak horrela, egingo ziren ekitaldien berri eman ondoren, Z. ARGIAko irakurlea haietara gonbidatu nahian ziur aski, honakoxea idatzi zuen Errialdek: «Aukera-maukerako eguna igande hau edozein euskaltzaleentzat. Nafarroan da gainera. Nafarroa euskaldunean. Askok ez bait dakite Nafarroa euskaldun denik. Nafarroa berriz, bai hizkuntzaz, bai dantzez, bai kondairaz, bai kulturaz eta abarrez oso euskalduna dugu, oso zahar eta aberats».
Gero, gauza orokortzen saiatzen zen Errialde, esanaz «beharrezkoak» ditugula «denok noizbehinka arnasartzeak eta indarberritzeak. Erdal giro eta etsipenezko joeran bizi gara askotan, zoritxarrez. Euskal giro garbian egurasteko egokiera izango dugula uste dugu Auritzen ‘Larreko’ zenaren omenez».
Baina alferrik zen, jada, aurretik idatzitakoa han gelditu baitzen. Eta hara non, handik pare bat astera, Gorka Knörrek zekarkiona!
Gorka Knörrek «Gasteiztik» izenburua zeukan idazlan oso bat bidali zuen 499. zenbakian argitaratzeko, 1972ko udan izandako euskal jaien berri emanaz. Azaltzen zituenen artean, Gasteizen bertan ospatu zen Dantzari Eguna, Olarizuko erromeria, Abornikanoko jaiak zirela eta egin zen euskal kanta jaialdia, Donostiako Euskal Jaiak, Manuel Iradier abesbatzari eman zitzaion «Celedón de oro» saria eta beste, zeuden. Nolanahi ere, idazlan horrek «Euskaldunak gara, ez besterik» zeritzan atal luze samar bat zekarren, eta begira zer agertzen zuen hartan.


ARABARREN HASERREA

«Aspalditto hontan -zioen Gorka Knörrek-, eta erdal eta euskal izperringietan agertu izan diren albisteen bidez, zenbait euskal jaialdiren berri jaso dugu Araban. Eta ni behintzat haserre bizian jarri naiz, zeren haatikan arabar gixajook boskarren inpernuko seme-alabak izaten jarraitzen dugula ikus-ahal izan dut. Nunbait euskaldun ‘de primera’ direnak ez omen dira konturatu ezen Araban ere euskaldun gixajo pranko bizi garela. Ez eta beste gauza aunitzetaz ere. Euskaldun ‘de primera’ horientzat ez omen da Araban euskaldun jenderik, ez kanta talderik, ez kanta zaharrik, ez dantza talderik, ez eta euskal kantari soilik ere. Eta arabarrok leporaino gaude, bai horixe! Euskaldun ‘de primera’ hoik baitira errespetu guztia! Eta txarrena, okerrena, euskaldunek berek ez dutela aldatzeko gogorik erakusten. Aipa ditzadan, exenplu gisa, gertatu zaigun zenbait kasu».
Eta jarraian, Arabako «euskaldun gixajo»en samina piztu zuten hainbat gertaera azaltzen zituen. Adibidez, 1970ean Zarautzen ospatutako lehen Dantzari Egunera bi dantza talde arabar joan, eta ez zituztela aipatu ere egin, «besteak dantzatzen ari ziren bitartean, ez eta mugitu ere. Hura bai haserraldia! Gero bai, altabozetik barkamena eskatu eta abar...».
1972ko Donostiako Euskal Jaien barruan, «Kanta Zahar» saioa eratu zutela, «La Voz de España» deitu egunkarian «vinieron hasta los apartados zuberotarras» irakurtzeko aukera eman zitzaiela, eta... «Ederki -zioen Gorka Knörrek-, baina nik dakidanez saio hartan ez zegoen arabar kantaririk eta Araban ba da euskal kanta zaharrik, bai eta Euskal Herriko poema epiko zaharrenetakorik...».
Beste hainbeste gertatu bide zen Hondarribiako Euskal Jaietan. Kantaldi bat antolatu, «zuberotarrak ahantzi gabe», baina... «arabarrok ahantziz (Kasu hontan ere ez dute bizkaitar kantaririk aipatzen). Baina tira! Ia urrengo jaialdirako zuzentzen duzuten edo!».
Eta bukaera gisa, «Araba euskalduna» titulutzat zuen pasartea mahaigaineratzen zuen Gorka Knörrek, hain zuzen ere Z. ARGIArekin - edo Errialdek hartan idatzitakoarekin, nahi bada- zuen nahigabea agertuz: «Azkeneko ‘Zeruko Argia’ daukat nere aurrean, aurreko orrialdean ‘Larreko’ zenaren omenaldia aipatzen duena. Eta lerro batzutan esaten da ezen ez dugula ahantzi behar Nafarroa oso euskalduna dela, hizkuntzaz eta historiz, eta abar. Baina zeinek ahantzi? Batzutan ere holakoak esaten dira Arabaz. Eta pentsatu behar duzute, jaunok, ezen gauza horiek gogaitzen gaituztela, zeren-haatikan, gure iritziz, ez dago holakorik esan beharrik, ondo baino hobeto baitakigu Araba euskalduna dela, hontan dudarik ez»

Célestin Freinet-en seme-alabak
Dinamarkako Hillerod herri txikian bildu dira, hamabost herrialdetatik berrehunen bat hezitzaile joan dan udan. Izan ere, Boskarren Nazioarteko Freinet-Hezitzaileen Topaketa ospatu da Copenhage-tik 40 kilometrotara dagoen herrixkan. (...) Bada oraintxe mende erdia Célestin Freinet-ek heziketa lanetan aurrea arrapatu zuela. Ikasleengan batez ere kritika eta askatasun zentzuak sortarazi eta hazten saiatu zen. Hortarako, eskola-liburu eta etxerako lanak baztertu egin zituen. Ez zuen ezer buruz bakarrik ikasteko agindurik ematen. Eskola-liburuak, irakur-gaiak, ikasle txikiek berek egiten zituzten, nahi zituzten hitzak jarriz. Irakur-liburua baino gehiago, beste eskoletako haurrekin idatziz zituzten harremanak zerabilzkiten lan-tresnatzat. Haurrak berak aurki zezala jakinduria, nahi zuen Freinet-ek, eta inolaz ere ez jakinduria haurrei ezarri indarrez bezala. Eta hau «la letra con sangre entra» nagusi zen garaian. Bere denboran Freinet jauna eskola nazionaletatik bota egin zuten, iraultzailea baitzen. Eta bere jarraitzaileek ere, urteak igaro zituzten bazterturik, beste irakasleen ezin ikusia jasan beharrez. Garai haietan, Freinet-zale izatea, iraultzaile izatea zen. Gaur ez da hainbesterainoko iraultza. Direla hamar bat urte mundu guztian onartuak izan dira Freinet-en ideiak. Askotan, nahiz eta bere izena ez aipatu, heziketa-planetan oso osorik erabiltzen dira (...) (1972-IX-24)

Fanderiako pentsuak
Iragarkia, 1972-IX-24
Fanderia: Ez Merkeenak, Bai Onenak! Errenteri. Janari bidez izaten dira / ganadu on, indartsuak / Eta nora jo jakin bear du / baserritar burutsuak / Berebiziko aragi pillak / Gañera esne putzuak / Oiek guziak berekin ditu / Fanderia’ko pentsuak

Emakumearen lekua
Gure gizarteko ezberdintasun ugarienak, emakumeen arloan ikusten ditugu oraindik, Sartaldean eta Sortaldean. (...) Lanean, emakumeen eskubideak zaintzeko, nazio aurreratu guztiek erabaki garrantzitsu bat onartu zuten, oinarri orokorra bezela: «Lan berdinari sari berdina dagokio». Ahatik, erabaki ori astiroegi egiztatzen dalako, EEE-ren (Ekonomizko Erkide Europarra edo CEE erderaz) Batzordeak, azalketa bat erabilli du oraintsu, nolako neurriak laterri bazkideetan artu diran jakiteko. Egoera, 1968-ko Abenduaren 31koa izango da. (...) Oraindikarren, onetariko ezberdintasunak azaltzen dira: emakume langileen zailtzea lansari maila beherengoetan; lanerako gertuak dauden emakumeak, lanleku apaletan erabiltzea; sariak eta lantegiko aurrerakadak, iritzi arbitrariokaz egitea, bidezko iritziak ahaztuta. (1972-IX-24)


Azkenak
EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


Eguneraketa berriak daude