Neoliberalismoaren oinarrian kokatzen diren korronte ideologiko eta ekonomikoek globalizazio ekonomiko, gizakien indibidualizazio eta kulturen baterakotasunerako erizpideak garatzen jarraitzen dute esparru geopolitiko ezberdinetan. Esparru geopolitiko bakoitzean, alternatiba politiko eta soziala bideratzeko ezkerretik ditugun arazoekin, kapitalismoaren fase berri honen ezaugarriek izaera berezia hartzen dute, baina beti gizakien arteko desoreka soziala eta kulturen urraketa sortuz.
Europako eraikuntza korronte neoliberal horietan sustraitzen da edo, hobeto esanda, europear eraikuntzarako ereduak neoliberalismoa definitzen dituen elementuetan dauka bere oinarria: botere politiko eta ekonomikoaren konzentrazioa autonomoak diren gune ekonomiko-finantzieroetan, kapital multinazionalaren eragina, bizkarrezur demokratiko eta botere politiko eza europar instituzioetan eta estatu gabeko nazioen autodeterminazio eskubidetik bideratutako benetako federalizazioa gauzatzeko borondate falta...
Desoreka larriek eta gizartean somatzen den bertebrazio faltan laburbiltzen diren ondorio horiek oraindik politikoki eta sozialki -nahiz eta ekonomikoan bueltarik ez izan- finkatu gabe dagoen europar eraikuntzarako eredua definitzen dute.
Neoliberalismoaren garapen honek, merkatuari egiten zaion kultoaz, estatuaren paper orekatzaile ekonomiko eta sozialaren galeraz eta kultur eredu haundien bultzadaz, bideak zabaldu eta eskubide kolektibo zein kulturalak zapaltzen dituen eskenatoki horri erantzuna eman nahi duten hainbat herri zein giza kolektibotan sortzen diren errealitate aberats eta indartsuen kontra jotzen dute.
Ekialdean ezagutu dugun prozesuaren ondorioz estatu berriak sortu dira (Lituania, Eslovakia, Txekia, Estonia...), neoliberalismotik bultzatzen den globalizazio eta alienaziorako tresneriaren aurka nazionalismoa arrisku bizia bilakatuz. Balkanetako guda iraultzen den nazionalismoa kriminalizatu eta kritikatzeko erabili da, irudi faltsu eta atzerakoia salduz. Horra hor Estatu espainiarra, frantziarra, EEBBek... bideratu duten manipulazioa gatazka horrekin lotutako kontu guztietan helburu zehatz batekin, nazionalismoaren kontra jotzea bide guztietatik.
Nazionalismoaren aurkako eraso honen atzean arrazoi anitz dago. Alde batetik, zapaltzen den nazionalismo horrek estatuetatik inposatzen diren uniformatze politiko, kultural eta sozialak hankaz gora jartzeko duen gaitasuna. Bestetik, tendentzia globalizatzaileei aurre egiteko alternatiba politiko, ekonomiko eta sozialen inguruan sektore sozial desberdinak bildu eta egituratzeko duen indarra. Indar oso eraginkorra ikuspegi demokratikotik zein justizia sozialaren aldetik.
Ezker zein eskuineko esparruetan izandako eztabaida luzeen ondoren, herriek bere burujabetzaren alde garatzen dituzten borrokek duten zilegitasun ukaezina baino areago joanez, inoiz baino objetibotasun eta ziurtasun handiagoaz baiezta dezakegu Euskal Herria, Galizia, Katalunia, Eskozia eta beste europear herrialde askok burujabetzaren alde garatzen dituzten borrokek erabateko gaitasun eraldatzailea dutela, demokrazia politiko eta sozialean oinarrituz ezaugarri eta balore berriz jantzitako Europa bat egituratu nahi dutelako.
Burujabetzaren erreibindikapenaren sustraitzearen inguruan eta gizarte alternatiba progresistak suspertzeko duen gaitasunaz eritzi kontrajarriak izan dira. Eskuin abertzaleak, Estatu zapaltzaileekiko menpekotasunari lotutako eskema autonomistek kutsaturik, burujabetza eta independentzia bideak isolamendua eta pobreziaz lotu ditu behin eta berriz. Ezkerreko esparruetatik, "klase subjetua zatikatzea", eta elkartasunaren aurkako bide autarkikoak garatzea leporatu zaio independentismoari.
Gaur egun, bi hausnarketa ildook agorturik daude eta, eskuin abertzaleak zein aipatutako ezkerreko sektoreok, bere diskurtsoa berregokitu behar izan dute herri desberdinek bere burujabetzaren alde daramaten borrokak duen kapital demokratiko eta eraldatzaile izugarria baloratzeko orduan.
LAB sindikatuaren 5. Biltzar Nagusian eztabaida hauek gainditu nahi izan ditugu abertzalismoa eta internazionalismoaren arteko lotura baikorra azpimarratuz eta globalizazioaren barnean independentzia eta interdependentziaren arteko harremanari buruzko hausnarketan sakonduz. Hau da, guretzat, nortasun nazional eta kulturala garatuz norbere nazioa eraikitzea eta beste herrialdeekiko elkartasuna eta elkarlana garatzea, batez ere herrialdeotako langileria eta esparru herrikoiekin, guztiz posiblea izateaz gain, ezker politiko eta sozialak barneratu behar duen funtsezko ihardunbidea da.
Ideia hauek aurrez aurre egiten dute topo korronte neoliberaletatik bultzatzen den politikarekin: merkatuen harrapatze erasokor eta hondatzailearekin eta dinamika horien zuzentzaile izan daitezkeen marko juridiko eta ekonomikoen mota guztien deuseztatzearekin. Horrexegatik, ziur gaude posible dela esparru nazionaletatik logika ekonomiko eta sozial desberdin bat gauzatzea. Logika berdinkideagoa, autogestio ereduetan eta kudeaketa ekonomiko demokratikoan oinarritua, hots, merkatuaren hedapena eta bere joko arau basatiak eragotzi edo baldintzatzeko gai dena.
Herrien eskubide demokratikoetan, bere balore kultural eta sozialetan eta, nola ez, internazionalismo berri baten aldarrikapenean oinarrituz gauzatu behar du bere alternatiba politikoa XXI. mendeko ezkerrak.