Sagarrez eta garoaz
Gaur banda ultra azkarraz idatzi behar nuen. Kontatu behar nizuen nola Next Generation funtsen diruekin –hau da, ondorengoen diruarekin– paraje hauetara ere helduarazi duten Interneterako banda ultra azkarra. Nola agintariek pentsatu duten onena dela mendian galdutako etxebizitza eta ustiategietara ere banda ultra azkarra heltzea; horrela, besteak beste –eta haien hitzetan– bereizmen handiko telesailak ikusi ahalko ditugu. Pentsa, hori dena 100 mega/segundoko abiaduran, kalean bezala! Aurkitu dudan aurrekontua, hauxe: 2.356.000€.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Kontatu behar nizuen, aspaldi batean, azpikontrata bateko langileak etorri zirela eskaintzera, eta ezezkoa eman geniela. Halere, ustekabez, heldu da banda; nahiz eta hemen hiru etxetan baino ez garen pertsonak bizi; gainontzeko seiak hutsik dauden edota elkarte gastronomikoak diren. Antza, elkarteetako bazkideek behar dute, baita hutsik dauden baserriek ere. Idatzi behar nizuen horrek suposatzen dituen lur azpiko lanez, soldatez eta materialez; zer eta inork gutxik erabiltzeko.
Idatzi nahi nuen zaila dela onartzea diru publikoaren erabilera hori; eta kasu batzuetan beharrezkoa izango dela banda ultra azkarra, baina Interneterako konexioa izateko, badaudela sistemak, askoz merkeagoak eta eraginkorrak: adibidez, Güifinet fundazioaren lana hemen dugu, kooperatiba txikietan daudenen lanari esker.
Gustura esango nieke agintariei beharrezkoagoak diren inbertsioak egin ditzaketela. Garraioa, adibidez. Badakigula ez dela etxera autobusa etorriko, baina aldez aurretik eskatutako taxi baten zerbitzua? Behintzat ikastetxera jaisteko... Horrek, besteak beste, umeak ekarriko lituzkeela baserrietara bizitzera, gurasoak erotu gabe.
Baina nahiago idatzi sagarrez eta garoaz. Horien sasoi bete-betean baikaude.
Hasita gaude jada marmeladak eta sagar-dultzeak egiten, datozen bi urtetarako. Poza bada sagarrondoei begira egotea, are poz handiagoa sentitzen da apalak, egunez egun, beteta. Sagar usainak sukaldean asteak emango ditu, gozatuko gaitu. Hori bai, sagastira jaisten garen bakoitzean, sagarrondoei eskerrak eman behar. Nolabait aitortu behar zaie puntu honetara heltzeko egin duten lana, bereziki zaila azken bi urteotako baldintzetan.
Garoa ere, neguan zehar urrezko ohantzea izango dena, orain dugu jasotzeko sasoia. Mimo osoz egin beharra dago, bere puntuan, ez jaulkitzeko. Negura begira jartzen gaitu garoak: ardiek, haien etzanaldien ondoren, utziko dituzten habietan egin nahiko nuke amets.
Garoaz eta sagarrez baino ez nuke idatziko, haiek baitira egiazki bizitzara lotzen gaituztenak.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Ekainak bost ditu gaur; udara atarian gaude eta giroak badaki. 15:00ak dira, sorbeltz saldoa aztoratuta dabil, udara beteko zeruan, kirrinka batean, eltxoak ehizatzen. Azpitik Ibaik erreparatu die sorbeltzei, eta tartean dauden enara azpizuriei; gorde ditu basozain arropak,... [+]
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
